2019 ve 2020 Kasım aylarında sosyal medyada paylaşılan fotoğrafın 1979 yılında New York’ta bir evsizin üzerine işeyen bir milyoneri gösterdiği iddia ediliyor.
Tersine görsel arama yaptığımızda, fotoğraf Google’da “Trickle down theory book” (Damlama teorisi kitabı) anahtar kelimeleriyle karşımıza çıkıyor. Bu iddiayı araştırdığımızda fotoğrafın bir karikatürden kurgulanmış ve Reagan dönemi vergi indirimi olan trickle-down theory ile ilişkili olduğu çıkıyor.
Dave Gessner 80’lerin başında, üniversite yıllarında Ronald Reagan’ı evsiz bir adamın üstüne işerken resmeder. Dönemin okul gazetelerinin ilgi duymadığı karikatür Reaganomics olarak adlandırılan Reagan dönemi (1981-1989) ekonomi politikalarından biri olan “The Trickle Down Theory” ile aynı adı taşır. Üniversite yılları sonrası dönemin ünlü posterinin “Poverty Sucks” (Yoksulluk berbat) olması üzerine, Dave Gessner kabul görmeyen karikatürünü poster haline getirmeye karar verir. Bill ve Dave’in Kokteyl Saati adlı blogda posterin yaratılış sürecini ikili şöyle anlatıyor:
“Bir limuzin kiralayıp şoför ve evsiz adamı oynayacak iki oyuncu tutmaya karar verdik. Bu arada Dave’in dedesi de klasik zengin adamı oynayacaktı. Yönetmen olarak Dave’in zavallı dedesine, sefil serseriyi oynayan adamın üzerine bir hardal şişesinden su püskürtmesi konusunda koçluk etmek işimin bir parçasıydı.
Laffer eğrisi
Amerikalı ekonomist Arthur Laffer’ın vergi oranlarının düşürülmesi üzerine 1974’te geliştirdiği teorisi, 1980’lerin Amerikan ekonomi politikalarını etkilemişti. “Laffer eğrisi” olarak adlandırılan "U" şeklindeki grafik, vergi oranları ve kazancı gösteriyor. Laffer’ın teorisine göre, uç vergi oranlarında devletin geliri sıfırdır; eğrinin orta noktasında ise insanları daha çok çalışmaya, yeni iş ve iş imkanı oluşturmaya teşvik edecek az vergili bir alan bulunur.
Kağıt üzerinde işleyen bu teori pratikte aynı başarıyı gösterememiş, Reagan döneminde vergilerin azaltılması ve savunma harcamalarının artmasıyla, 1980’lerin sonunda hükümetin borçları üçe katlanmıştı. Bugün Laffer’ı dünyanın en kötü ekonomisti olarak görenler de, Trump gibi “Arz ekonomisinin babası” olarak görenler de mevcut.
Teori, Trump döneminde yeniden uygulandı. Aralık 2017’de Trump kurumlar vergisini yüzde 35’ten yüzde 21’e düşüren yasayı (Tax Cuts and Jobs Act) imzaladı. Ancak Trump’ın vergi indirimi kararının pandeminin etkilerini katmerlediğini düşünenler var.
