Geçtiğimiz günlerde birçokhaber sitesinde NASA’nın 163348 (2002 NN4) isimli göktaşının tehlikeli bir şekilde dünyaya yaklaştığını duyurduğu iddia edildi. İddialar arasında göktaşının dünya için oldukça tehlikeli olduğu, NASA’nın bu duruma karşı uyarıda bulunduğu yer alıyordu.
Ancak iddia doğru değil. 163348 (2002 NN4) isimli göktaşının dünyaya yaklaştığı doğru, fakat göktaşı şimdilik tehlike arz etmiyor. Göktaşı dünyaya ilk defa yaklaşmıyor ve NASA tarafından yapılmış bir tehlike uyarısı da yok.
Göktaşı "potansiyel tehlikeli" sınıflandırmasında
163348 (2002 NN4), yörüngesini dünyaya yakınlaştırabilecek küçük bir göktaşı. Bu göktaşı, NASA tarafından “aten” kategorisinde, “potansiyel olarak tehlikeli” olarak sınıflandırılıyor. Ancak bu tanımlar, yakın bir tehlikeyi ifade etmiyor. NASA’nın göktaşının konumunu gösterdiği veri tabanından, bu göktaşının şu anda dünyaya doğru yaklaşmakta olduğunu görebiliyoruz. Ayrıca NASA ve Space Reference, göktaşının 6 Haziran 2020’de dünyanın yörüngesine gireceğini öngörüyor. Ancak göktaşının dünyanın yörüngesine girmesi, dünyaya çarpacağı ya da tehlike yaratacağı anlamına gelmiyor.
4 Haziran itibari ile Göktaşı ve dünyanın konumu, kaynak: NASA
“Aten” ve “potansiyel olarak tehlikeli” sınıflandırmaları ne anlama geliyor?
Aten, dünyadan daha küçük yarı ana eksenlere sahip ve dünyaya yakın konumda bulunan göktaşlarını tanımlıyor. Şu anda bilinen bin 679 tane aten göktaşı olduğubelirtiliyor. Ayrıca bunlardan bazıları dünyaya çok daha yakın. Bir göktaşının aten sınıfına girebilmesi için yarı ana ekseninin 1 astronomik birimden küçük olması ve aphelion mesafesinin de 0,983 astronomik birimden büyük olması gerekiyor. Yarı ana eksen, eliptik yörüngenin ana ekseninin yarısını gösterirken; ayrıca güneşten ortalama uzaklık anlamına da geliyor. Günöte olarak da bilinen aphelion mesafesi ise, bir gezegen ya da göktaşının yörüngedeki güneşe olan en uzak konumunu belirtiyor. 2002 NN4 göktaşının yarı ana ekseni 0,8764 astronomik birim ve aphelion mesafesi de 1,26 astronomik birim olduğu için aten sınıfına giriyor.
Hangi göktaşlarının potansiyel olarak tehlikeli olduğu da belli parametrelerle belirleniyor. Bunlardan biri geçiş mesafesi, diğeri ise göktaşının boyutu. Mutlak büyüklüğü 22,0 H veya daha az olan tüm göktaşları, potansiyel olarak tehlikeli kabul ediliyor. 2002 NN4’ün mutlak büyüklüğü 20,1 olduğu için bu sınıfa giriyor. Ancak bu sınıflandırma, göktaşlarının dünyaya çarpacağı ya da büyük bir felakete yol açacağı anlamına gelmiyor.
Kaynak: Space Reference
Ayrıca ne NASA basın ofisinin internet sitesinde 2002 NN4 göktaşı ile ilgili bilgi verilen sayfada, ne de göktaşları ile ilgili genel duyuruların yapıldığı sayfada da 4 Haziran 2020 itibariyle 2002 NN4 ile ilgili herhangi bir tehlike uyarısı bulunuyor. 2002 NN4 diğer asteroidlerin yüzde 90’ında daha büyük bir boyutta olsa da, yine de küçük boyutlu aten kategorisine giriyor. Göktaşı, boyut olarak bir futbol sahası ile kıyaslanabilir büyüklükte. NASA’nın göktaşı ile ilgili herhangi bir uyarısı yok.
2002 NN4 ilk kez dünyaya yaklaşmıyor
NASA Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nün veri tabanına göre iddialarda yer alan göktaşı, 1902’den beri dünyanın yakınından geçiyor ve gelecekte de geçmeye devam edecek. Göktaşının gezegenimize en son yakınlaşması ise 2016 yılındaydı. 6 Haziran 2020’de ise, dünyanın 0.0340483555679983 astronomik birim, yani 5 milyon 93 bin 634 km uzağından geçeceği öngörülüyor. Ayrıca göktaşı, 1965 yılında dünyamıza 0.00773438404441674 astronomik birim yaklaşmış. Yani önümüzdeki günlerde olduğundan çok daha yakın konumda bulunmuş.
Daha önce de potansiyel olarak tehlikeli sınıfında bulunan 1998 OR2 kodlu göktaşı, dünyaya çarpmadan uzaydaki yolculuğuna devam etmişti. Bu göktaşı için de çeşitli felaket senaryoları çizilmişti:
2002 NN4 isimli göktaşının dünyaya yaklaşışını, Solar System Sandbox isimli simülasyondan izleyebilirsiniz.
Sonuç olarak iddia doğru değil. 2002 NN4 isimli göktaşının dünyaya yaklaştığı doğru, fakat göktaşı şimdilik tehlike arz etmiyor ve NASA tarafından yapılmış bir tehlike uyarısı da yok. İddia, hatalı bilginin yedi türünden çarpıtmaya örnek.
