Gaziantep’te pitbull cinsi iki köpeğin saldırısına uğrayarak ağır yaralanan Asiye Ateş’in ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sokak hayvanlarının yerinin barınaklar olduğunu söylediği sözleri tartışma başlattı. Bunun üzerine sosyal medyada #SokakHayvanlarıSahipsizDeğildir etiketinde binlerce paylaşım yapıldı.
Tepkilerle beraber sosyal medyada belediyelerin sokak köpeklerini toplama anlarını gösteren çok sayıda görüntü de paylaşıldı. Sokak köpeğini toplama anını gösteren bir fotoğraf da, güncel olduğunu düşündürtecek şekilde paylaşımlarda yer aldı.
Fotoğraf güncel değil
Fotoğrafı tersine görsel arama ile aradığımızda güncel olmadığı anlaşılıyor. TinEye isimli tersine görsel arama motorunda görüntünün ilk olarak 2017 yılında bulunduğu belirtiliyor. Ancak bağlantıya tıkladığımızda herhangi bir sonuca ulaşamıyoruz.
Fotoğrafın Birikim Dergisi’nin 2019 yılında yayınlanan Abdullah Onay imzalı, sokak hayvanlarını konu alan yazıda da yer aldığı görülüyor. Bu iki sonuç fotoğrafın güncel olmadığını gösteriyor. Görevlilerin maske takmaması da görselin güncel olmadığının işareti.
Fotoğraf “Eyüp Belediyesi’nden köpeklere eziyet” iddiasıyla da paylaşılmış. Ancak fotoğrafı incelediğimizde görevlilerin üzerindeki kıyafette “Yunusemre Belediyesi” yazdığı tespit ediliyor. Manisa’nın bir ilçesi olan Yunus Emre Belediyesi’nin, Sokak Hayvanları Toplama Hizmet Ekibi’nin başka görüntülerindeki üniformalarından da doğrulayabiliyoruz.
Teyit’in ulaştığı Yunusemre Belediyesi fotoğrafın altı yıl öncesine ait olduğunu ve fotoğraftaki görevlilerin de işten çıkarıldığı bilgisini verdi. Yunusemre Belediyesi'nin sosyal medya hesabındaki açıklamada, fotoğraftaki köpeğin yaralı ve saldırgan olduğu için sakinleştirilerek taşınmasının uygun görüldüğü, tedavisinin ardından bırakıldığı söylenmiş.
Belediyelerin köpek toplama yöntemine tepki gösteriliyor
Tepkilere neden olan görüntülerde belediye çalışanları köpek yakalama aparatı ile köpeği tutuyor. Belediyelerin bu gibi köpek yakalama, toplama yöntemleri her daim eleştiri konusuydu. Sosyal medyada da kullanıcılar bu görüntülere tepki gösteriyor.
HAYTAP gibi kurumlar, belediye toplama ekibinin köpekleri veteriner gözetiminde yakalaması gerektiğini vurguluyor.
Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliğinde sokak hayvanlarını toplama ekiplerinin dönemsel olarak eğitimden geçirilmeleri ve hayvanlara eziyet etmeden toplanması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca yönetmelikte sahipsiz hayvanların öncelikle kafes ve ağ ile yakalanmaları gerektiği, bu metotlar işe yaramadığında yakalama sopasıyla yakalanabileceği yazıyor. Uyuşturucu tüfek uygulamaları ile yakalamanın ise ancak veteriner kontrolü altında yapılacağının altı çiziliyor.
Yeterli imkanları olmayan barınaklarda hayvan hakları ihlalleri olası
Tartışmalar üzerine 27 Aralık 2021 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 81 il valiliğine sokak hayvanları ile ilgili genelge gönderildi. 17 maddelik genelgede American Pitbull Terrier, Dogo Argentino, Fila Brasilerio, Japanese Tosa, American Staffordshire Terrier ve American Bully cinsi köpeklerin belediyelerce denetimlerinin yapılması istendi. Ayrıca bu hayvanlardan sahiplenilmemiş olanlara ilgili birimler ve kolluk kuvvetleri ile işbirliği içinde el konulması ve belediyelerce hayvan bakımevine götürülerek rehabilite edilmesi ve bakımevlerinde tutulması talep edildi.
Birçok hayvan hakları kuruluşu ve hayvanseverler, belediyelerin sokak hayvanlarını, çoğunun koşulları ve imkanları yeterli olmayan barınaklarda toplanmasının hayvan hakları ihlallerine yol açabileceği yönünde kaygıları dile getirdi.
Ayrıca Ankara, İstanbul ve İzmir baroları, sokak hayvanlarının toplanarak barınaklara konmasının kanuna aykırı olduğunu açıkladı. Hayvan Hakları Kanunu’nda "Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır” maddesi yer alıyor.
Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği'nin beşinci maddesinde “Belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması kısırlaştırılması, aşılanması, gerekli tıbbi bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi, alındığı ortama geri bırakılması, sahiplendirilenlerinin kayıt altına alınmasıyla ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır” deniyor.
