Sosyal medyada sıkça paylaşılan ve Teyit’e çoğu kez doğruluğu sorulan bir belgenin, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kinder markalı Ferrero ürünlerinde salmonella analizinin sıklığını artırdığını gösterdiği söyleniyordu.
Konu aslında Nisan ayı başında ilk olarak Avrupa’da gündeme geldi. Ferrero firmasının, 15 Aralık'taki rutin kontroller sırasında, hammadde içeren bir tank filtresinde salmonellaya rastlandığını açıklaması üzerine, Belçika makamları soruşturmayı derinleştirmişti. 15 Nisan itibarıyla Britanya’da çoğu çocuk 70 salmonella vakasına rastlandı. Belçika Gıda ve Tüketici Ürün Güvenliği Kurumu (FAVV), bazı ürünlerinde salmonella bakterisine rastlanan Ferrero fabrikasını önceki hafta geçici olarak kapattı. Hollanda ve Belçika Arlon kentindeki Ferrero fabrikasında üretilen tüm ürünlerin toplatılmasına karar verdi. Ardından konu Türkiye’de de gündeme geldi.
Salmonella yaklaşık 2 bin alt tipi insanlarda hastalığa neden olan bir bakteri; bu enfeksiyonlar kontrol altına alınmadıklarında salgınlara dönüşebiliyor. Temel olarak hijyen koşulları sağlanmamış hayvansal gıda, sebze, meyve, baharat, kirli su gibi kaynaklardan geçse de, hasta insandan diğer kişilere bulaşması da olası.
İshal, ateş, bulantı, kusma ve karın krampları gibi belirtiler, bakteri vücuda girdikten 72 saat sonrasında başlayabiliyor. Hastalık dört ila yedi gün kadar sürüyor; çoğu kişi tedavi olmadan iyileşse de bazı vakalarda hastaneye yatış gerekebiliyor. Sağlık Bakanlığı bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayan kişilerde hastalığın daha da ciddi seyrettiğini belirtiyor.
Belge Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanmış
Salmonella ciddi bir enfeksiyon; bu nedenle belge, gündeme geldiğinden bu yana şüpheyle karşılandı. Böylesi durumlarda resmi belgeler, e-devlet üzerinden belgenin en alt kısmında yer alan doğrulama kodu kullanılarak doğrulanabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Elektronik Belge Yönetim Sistemi Evrak Doğrulama bölümü üzerinden, bu belgenin sistemde kayıtlı olduğu bilgisine ulaşabiliyoruz. Yani belge orijinal.
Aynı sistem üzerinden belgenin orijinalini indirmek de mümkün.
Nitekim Kinder markalı ürünlerin sahibi Ferrero da “İthalat prosedürünün bir parçası olarak, mikrobiyolojik analiz sıklığının artırılması, bakanlığın görev ve sorumlulukları çerçevesinde yapılan mutat (alışılmış) bir uygulamadır” açıklaması yaptı.
Salmonella analizi rutin, ancak sıklığın artırılması önlem
Teyit’in ulaştığı Gıda Mühendisi Petek Ataman süreci şöyle anlatıyor. “Yönetmeliğe göre ithalattaki resmi kontroller sınır kapısında başlar. Şirketin denetimleri sorunsuzsa, bakanlık ithal edilen ürünlerin tüm partilerinde analiz yapmaz. Şimdi olan ise, riske karşı önlem alarak örneğin yapılan 10 seferden 10’unda da analiz yapılacağını açıklamış olması.”
Tarım ve Orman Bakanlığı 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında, gıda kaynaklı enfeksiyon ya da zehirlenmenin neden olduğu vaka ve salgınlarda uyulması gereken kurallar ve izlenecek yolları düzenlemiş durumda. Bu silsilede sonunda eğer zehirlenmeye sebep olan parti varsa soruna neden olan mikroorganizmalar tiplendirilmek üzere Ulusal Gıda Referans Laboratuarı'na gönderiliyor, her ürünün birbirinden ayrı analiz süreçleri var.
Ulusal Salmonella Kontrol Programı’na göre, yerel ürünlerde süreci takibe üretim aşamasında başlanıyor; salmonella sıklığı normal şartlar altında periyodik olarak izleniyor.
Bu arada Tarım ve Orman Bakanlığı 21 Nisan 2022 tarihinde piyasada bulunan 8 ve 15 Temmuz 2022 son kullanma tarihli Schoko Bons isimli ürünlerin iki partisi için toplatılma kararı verdiğini açıkladı. Denetimler sonucu alınan numunelerde salmonella tespit edilmediğini de bildirdi. Ferrero ise 22 Nisan tarihindeki açıklamasıyla Schoko Bons isimli ürünün tedbiren geri çağrıldığını ve güvenli olduklarının teyit edildiğini açıkladı.
Gıda mühendisi Bülent Şık ve bazı uzmanlar, risk halinde tüm ürünlerin toplatılması gerektiğini savunuyordu.
