Sosyal medyada yapılan bir paylaşımda, CHP lideri ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun katıldığı bir programda “Hayatımda benim kadar yalan söyleyen ikinci bir siyasetçiyle karşılaşmadım” dediği iddia edildi.
Paylaşılan videoda Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Gerçekten bunu çok samimi olarak söylüyorum. Hayatımda benim kadar yalan söyleyen ikinci bir siyasetçiyle karşılaşmadım. Altını çizerek söylüyorum. Ben söylüyorum bakın. Söyledim o kadar.” dediği duyuluyor.
Videoya ses sonradan eklenmiş
Videodan alınan ekran görüntüleri, tersine görsel arama yöntemiyle araştırıldığında, benzer görüntüleri içeren sosyal medya paylaşımlarına ve haber metinlerine ulaşılabiliyor. Arama sonuçlarındaki görseller incelendiğinde, Kılıçdaroğlu’nun kıyafetlerinden ve arka plan dekorundan görüntünün Kemal Kılıçdaroğlu’nun İsmail Küçükkaya ile yayınından olduğu anlaşılıyor.
Soldaki görüntü orijinal yayından, sağdaki görüntü iddia videosundan
Google’da anahtar kelimelerle arama yapıldığında, yayının orijinal haline ulaşmak mümkün. İsmail Küçükkaya ve Bengü Şap Babaeker moderatörlüğünde yapılan program, Halk TV ekranında 23 Mart 2023 tarihinde yayınlanmış. Yayın sırasında Kılıçdaroğlu’na Sinan Ateş cinayeti, 6 Şubat Depremleri ve 14 Mayıs seçimleriyle ilgili sorular yöneltilmiş.
YouTube’un “transkripti göster” özelliği yardımıyla yayın sırasındaki konuşmalar görüntülendiğinde, Kılıçdaroğlu’nun söylediği iddia edilen sözlere rastlanmıyor.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin programla ilgili yayınladığı haber metninde, yayında geçen tüm konuşmalar yazılı halde sunulmuş. Bu haber metni incelendiğinde de Kemal Kılıçdaroğlu’nun yayın sırasında “Hayatımda benim kadar yalan söyleyen ikinci bir siyasetçiyle karşılaşmadım” demediği anlaşılıyor.
Videoda dikkat çeken bir başka unsur, Kılıçdaroğlu’nun dudak hareketleriyle alt yazının uyuşmaması. Bu detay dijital müdahaleye uğramış görüntüleri tespit etmek için bir kolaylık sağlıyor.
İddiaya konu olan görüntüyü nasıl daha hızlı bulabiliriz?
Bunun için yapmamız gereken ilk şey, iddiaya konu olan videoyu daha detaylı incelemek. Bu videoda dikkat edebileceğimiz unsurlar kameranın açısı, Kemal Kılıçdaroğlu’nun baktığı yön, arka dekorun görüntüdeki konumu ve el hareketleri.
Yayının tamamı incelendiğinde, Kemal Kılıçdaroğlu’nun yanıt verdiği anlarda genellikle soruyu soran kişiye baktığı anlaşılıyor. Buradan hareketle, iddia videosunda Kemal Kılıçdaroğlu’nun İsmail Küçükkaya’nın sorusunu yanıtladığını varsayabiliriz. İddiada kullanılan videoda Kılıçdaroğlu’nun eliyle yaptığı bir hareket dikkati çekiyor. Yayın sırasında dikkat edeceğimiz iki ana unsur bu olacak.
İpuçları yardımıyla detaylı inceleme sonrası, iddiada kullanılan görüntünün orijinal yayının 1:37:38 anına ait olduğu anlaşılıyor.
Yayının o anında İsmail Küçükkaya, Kemal Kılıçdaroğlu’na, kazanması halinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı cumhurbaşkanı yardımcısı görevine getireceği hakkındaki görüşlerini soruyor. Kılıçdaroğlu ise bu soruya şu yanıtı veriyor:
Kılıçdaroğlu’nun sesi farklı bir videodan alınmış
Anahtar kelimelerle arama yapıldığında, Kılıçdaroğlu’nun orijinal yayın görüntüsüne sonradan eklenen sesin hangi programdan olduğu bulunabiliyor.
Arama sonuçlarında karşımıza çıkan bir haber metnine göre Kılıçdaroğlu “Hayatında bu kadar yalan söyleyen ikinci bir siyasetçiyle hiç karşılaşmadım” sözünü 2014 yılında Enver Aysever’in moderatörlüğündeki Aykırı Sorular programında dile getirmiş.
Yayının tamamı incelendiğinde, söz konusu cümlenin programın 05:50 - 05:58 anına ait olduğu anlaşılıyor.
Programın o kısmında Enver Aysever, Kılıçdaroğlu’na o dönem Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu ile konuşmasını içeren kaset iddiası ile ilgili uluslararası güvenirliliği olan bir kuruma ses kayıtlarının gönderilmesi hakkında ne düşündüğünü soruyor. Kılıçdaroğlu ise şu yanıtı veriyor:
Yani Kemal Kılıçdaroğlu “Hayatında bu kadar yalan söyleyen ikinci bir siyasetçiyle karşılaşmadım” sözünü kendisi hakkında değil, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında söylüyor.
