Sosyal medyadapaylaşılan bir iddiaya göre İzmir’deki orman yangının başladığı Efemçukuru’nda Kanadalı maden şirketi Alamos Gold’un bir projesi var ve bu projedeki altın sahasını genişletmek için söz konusu şirket bakanlıktan izin aldı.
Facebook’ta 20 Ağustos 2019’da bir kullanıcı tarafından paylaşılan iddia şimdiye kadar yaklaşık 9 bin 400 paylaşım ve bin 200 beğeni aldı.
Ancak İzmir’de çıkan orman yangınındaki bölgede Alamos Gold’un bir projesinin bulunduğu iddiası doğru değil. Kanadalı şirketin Türkiye’de sadece Kirazlı, Ağı Dağı ve Çamyurt’ta maden çıkarma projeleri bulunuyor. Efemçukuru’nda ise Tüprag’ın maden ocağı var. Tüprag da Kanadalı başka bir maden şirketi olan Eldorado Gold’un iştiraki. İzmir’deki yangın ise Efemçukuru’ndan başlamadı. Yangın, 18 Ağustos’ta Karabağlar ilçesinin Tınazlı mevkiindeki Limontepe Mahallesi civarında başladı. Alamos Gold’un raporlarından projelerinde İzmir’deki herhangi bir bölgeden maden izni aldıkları bilgisi bulunmuyor. Tüprag’ın bölgedeki projesi 2004 yılından beri devam ediyor.
Alamos Gold’un İzmir’de herhangi bir projesi bulunmuyor
Alamos Gold, Meksika, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Türkiye’de faaliyet gösteren bir altın madeni işletmesi şirketi. Şirketin Türkiye’de üç adet projesi bulunuyor. Bu projeler Çanakkale’de bulunan Kirazlı, Ağı Dağı ve Çamyurt Projeleri. Projelerle ilgili ayrıntılara Alamos Gold’un internet sitesinden ulaşılabilir. Şirketin Türkiye’deki iştiraki (yürütücüsü) ise Doğu Biga Madencilik A.Ş. Doğu Biga’nın Vimeo’da 2013’te paylaştığı bir videodan da projeler hakkında bilgi edinebiliyoruz.
Alamos Gold’un Türkiye’deki maden projeleri ile ilgili hazırladığı teknik raporda maden izinlerinden bahsedilirken İzmir’de sürmekte olan herhangi bir projenin ismi geçmiyor. Şirketin hazırladığı ve yürütülen maden projelerindeki “kanıtlanmış ve olası” rezerv değeri olan bölgelerin isimlerinin bulunduğu tabloda da İzmir’in adı bulunmuyor.
Efemçukuru’nda halihazırda Tüprag’ın bir maden ocağı bulunuyor
İzmir Efemçukuru’nda ise Tüprag Metal Madencilik San. ve Tic. A.Ş.’nin 2004 yılından beri süren bir altın madeni çalışması bulunuyor. Tüprag, Kanadalı bir başka altın şirketi olan Eldorado Gold’un iştiraki yani şirketin Türkiye’deki işlerinin yürütücüsü.
USGS’in (United States Geological Survey) 2004’te Türkiye hakkında hazırladığı bir raporda Eldorado Gold’un İzmir Efemçukuru’ndaki proje için hazırlıklarını sürdürdüğü bilgisi bulunuyor. Yani bu rapordan yola çıkarak Efemçukuru’ndaki maden projesinin 2004’ten beri var olduğu söylenebilir.
Tüprag’ın internet sitesinden Efemçukuru’ndaki maden ile ilgili fotoğraflara da ulaşılabiliyor.
İzmir yangını Efemçukuru’nda başlamadı
18 Ağustos 2019’da İzmir’deki yangının başlamasının ardından basında yer alan haberlerde söz konusu yangının Karabağlar ilçesinin Tınazlı mevkiindeki Limontepe mahallesinde başladığı bilgisi bulunuyor. Efemçukuru, Tınazlı mevkiinde ve Karabağlar’ın ilçe sınırları içerisinde değil. Fakat Google Haritalar’dan Tınazlı ve Efemçukuru arasındaki mesafenin 20 kilometre olduğu söylenebilir.
OGM’nin yangın söndürme işi ihalesini Bordo Mimarlık kazandı
Sosyal medya paylaşımında ayrıca İzmir’deki yangın söndürme işini yapan Bordo Mimarlık isimli şirketin helikopterleri Kanada’dan kiraladığı iddiası da bulunuyor. Teyit, 18 Temmuz 2019’da yayımladığı bir analizde Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) yangın söndürme işleri için 2017-2022 yıllarını kapsayan bir uçak kiralama ihalesine çıktığını ve bu ihalenin Mayıs 2019’da Bordo Mimarlık’ın çatısı altındaki EAB Havacılık tarafından kazanıldığını belirtmişti. EAB Havacılık’ın internet sitesinden yangın söndürme uçakları görülebiliyor. Söz konusu helikopterler Kanada menşeli CL-215 tipi uçaklar.
Fakat şirket sadece Kanada menşeli bu helikopterleri kullanmıyor. EAB Havacılık’ın internet sitesinde yangın söndürme işi için Kamov Ka-32 tipi Rusya menşeli helikopterlerin de kullanılabildiği bilgisi bulunuyor.
Demirören Haber Ajansı’nın (DHA) YouTube’da 20 Ağustos 2019’da paylaştığı bir videoda İzmir’deki yangının helikopterler tarafından söndürülmeye çalışıldığı görülüyor.
Bu videodaki söndürme uçağına yakından bakıldığında pervaneli, helikopter gövdesine bağlı su haznesi bulunan ve beyaz renkli olduğu fark ediliyor. Videodaki helikopter Rusya menşeli ve Kamov Ka-32 tip. Yani yangın söndürülürken sadece Kanada menşeli helikopterler kullanılmıyor.
Ayrıca 2017’de medyada yer alan bir haberde İzmir OBM’ye ait bir yangın söndürme helikopterinin baraja düştüğü ifade edilmiş. Söz konusu haberdeki helikopterin tipi de Kamov Ka-32 tipi helikopter. Bu bilgiden yola çıkarak İzmir’de Rusya menşeli helikopterlerin bir süredir yangın söndürmede kullanıldığı söylenebilir.
İzmir OBM’de kullanılan Rusya menşeli helikopter
İzmir OBM’nin internet sitesindeki bir haberde de 1 Temmuz 2019’da çıkan başka bir yangında da Rusya menşeli helikopterlerin kullanıldığı görülebiliyor.
İzmir’deki yangının söndürülmesinde THK helikopterleri kullanılmadı
İzmir yangını devam ederken çeşitli haber sitelerinde yangını söndürmede THK’nın helikopterlerinin kullanılmadığı belirtildi. Bunun sebebi yukarıda aktarıldığı gibi Tarım ve Orman Bakanlığı, Mayıs 2019’da sonuçlanan ihalesiyle söndürme helikopterlerinin özel bir şirket tarafından karşılanacağını taahhüt etmiş olması. THK ise kontrol altına alınması yaklaşık 2 gün süren yangın sırasında söndürme işi için uçakların hazır bekletildiğini açıkladı.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, 22 Ağustos 2019’da yaptığı bir açıklamada ise THK’nın uçaklarının Orman Bölge Müdürlüğü personeli ve kendisi tarafından kullanılmak istenmediğini ifade etti. Pakdemirli’nin açıklamalarına göre söz konusu uçaklarda bir arıza vardı. Bakanın açıklamalarının ardından Cumhuriyet’te yer alan bir haberde THK’nın uçaklarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından “uçabilir” belgesi bulunduğu iddia edildi. Ertesi gün THK’dan paylaşılan bir videoda da THK, arızalı olduğu iddia edilen uçakları “yangın söndürme tatbikatı” yaparken kaydetti.
Videoda görülen THK’nın kullandığı uçakların da modeli CL-215 ve bu uçaklar da Kanada menşeli. Yani THK da Kanada menşeli uçaklar kullanıyor.
Sonuç olarak İzmir’de çıkan orman yangınındaki bölgede Alamos Gold’un bir projesinin bulunduğu iddiası doğru değil. Kanadalı şirketin Türkiye’de sadece Kirazlı, Ağı Dağı ve Çamyurt’ta maden çıkarma projeleri bulunuyor. Efemçukuru’nda ise Tüprag’ın maden ocağı var. Tüprag da Kanadalı başka bir maden şirketi olan Eldorado Gold’un iştiraki. İzmir’deki yangın ise Efemçukuru’ndan başlamadı. Yangın, 18 Ağustos’ta Karabağlar ilçesinin Tınazlı mevkii Limontepe Mahallesi civarında başladı. Alamos Gold’un raporlarından projelerinde İzmir’deki herhangi bir bölgeden maden izni aldıkları bilgisi bulunmuyor. Tüprag’ın bölgedeki projesi 2004 yılından beri devam ediyor.
İzmir’deki yangını söndürmek için Bordo Mimarlık şirketinin Kanada menşeli uçakları kullandığı iddiası doğru. Fakat şirket sadece Kanada menşeli CL-215 tipi uçakları kullanmıyor. Hem şirketin internet sitesinden hem de yangınla ilgili medyada yer alan videolardan yangını söndürmede Rusya menşeli Kamov Ka-32 tip helikopterlerin de kullanıldığı görülebiliyor.
