WhatsApp gruplarında paylaşılan bir metinde, içindeki bileşenlerden dolayı kahvenin yeni koronavirüsün (Covid-19) tedavisinde etkili olduğu öne sürüldü. Çeviri metinde iddia edilene göre tedaviyi yeni koronavirüsle ilgili gerçeği açıkladığı için cezalandırılan ve yeni koronavirüsten ölen Dr. Li Wenliang önermiş. Paylaşımda kahvede bulunduğu ileri sürülen metilksantin, theobromine, theophylline gibi kimyasalların virüsleri önlediği ileri sürülüyor. Çin’de birçok hastanın kahveyle tedavi edildiği, hastanelerde personele günde üç kez kahve servisine başlandığı, Çin’in salgını böyle yendiği de iddialar arasında.
Ancak iddia doğru değil. Kahvenin yeni koronavirüsü tedavi ettiğini gösteren hiçbir bilimsel bulgu yok. Ayrıca WhatsApp’ta paylaşılan metin, daha önce çayın yeni koronavirüse iyi geldiği iddiasıyla aynı cümlelerle paylaşılmıştı.
Kahve Covid-19’u tedavi etmiyor
Metilksantinler bir alkaloid grubu. Kahvedeki temel metilksantin ise kafein. Metinde belirtilen teobromin ve teofilin maddeleri de metilksantin. Kafein, teofilin ve teobromin adlı maddeleri içeriyor. Ancak iddiada belirtildiğinin aksine bu maddelerin virüse karşı savaştığını gösteren hiçbir bilimsel kanıt yok.
Teofilin astım ve nefes darlığı gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan bir kimyasal. Ancak KOAH gibi akciğer rahatsızlıkları olanlar, teofilin ile birlikte Covid-19 tedavisinde kullanılan antiviral ilaçları kullanırlarsa yan etkiler ortaya çıkabiliyor.
14 Nisan 2020 itibariyle Covid-19’un kesin bir tedavisi henüz bulunmadı. Kahve gibi içeceklerin bu virüsü yenebileceğini ortaya koyan bilimsel çalışmalar yok. Covid-19’un tedavisi için halihazırda var olan antiviral ilaçlar deneniyor, aşı çalışmaları yapılıyor.
Çin’de bilimsel yöntemlerle hastalıkla mücadele ediliyor
İddiada belirtildiği gibi Çin hastanelerinde kahve gibi yöntemlerle yeni koronavirüsle mücadele edildiğine dair veri de yok. Çin kaynaklarında bu hastalığın Çin’de yenilmesinin nedenleri olarak daha çok bilimsel yöntemlere işaret ediliyor. Özellikle antiviral ilaçlar üzerine yapılan klinik deneyler ve aşı çalışmaları etkili bir tedavi yöntemi arama çabalarında önemli bir yere sahip.
Dr. Li Wenliang’ın yeni koronavirüs hastalığı için tedavi bulduğuna ve önerdiği de doğru değil. Dr. Wenliang, mikrobiyolog değil, göz doktoruydu. Çinli doktoru Wenliang’ı önemli yapan da Covid-19 hastalığını ilk fark eden doktorlar arasında yer almasıydı. Li Wenliang, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
WhatsApp’ta yayılan metin aynı ifadelerle daha önce de yayılmıştı; tek bir farkla, metinde kahve yerine çayın, Covid-19’un tedavisi olduğu ileri sürülüyordu. Dolayısıyla kahveyi tedavi olarak sunan metin başka bir metinden alınmış. Teyit, yayınladığı analizde metni ele almış, CNN’de böyle bir haber olmadığını ve çayın yeni koronavirüsü yenmede etkili olduğuna dair hiçbir bulgu olmadığını ortaya koymuştu. Bunun yanı sıra farklı internet siteleri de metnin içinde geçen ifadeleri yanlışlamış.
Sonuç olarak kahvenin yeni koronavirüsü tedavi ettiğine dair hiçbir bilimsel kanıt yok. İddia yanlış bilginin en yaygın yedi türünden uydurmaya örnek.
