Sosyal medyada paylaşılan bir iddiaya göre Japonya’da sigara içmeyen çalışanların izinlerine altı gün ekleniyor.
İddia tek bir şirketin uygulamasından sonra yayılmış
Tokyo’da faaliyet gösteren Piala isimli reklam ve pazarlama şirketi Eylül 2017’de aldığı bir kararla sigara içen çalışanları için ayrı bir sigara içme alanı oluşturdu. Ancak 29. katta bulunan ofisle bu alan arasında sürekli gidip gelen çalışanların sigara molalarını suistimal ettiklerine dair bir algı oluştu.
Şirketin sözcüsü Hirotaka Matsushima’nın The Telegraph’a 30 Ekim 2017’de yaptığı açıklamaya göre, sigara içmeyen çalışanlar şirketteki öneri kutusuna sigara molalarının sorun yarattığını ifade eden mesajlar bıraktı. Önerileri değerlendiren CEO ise, sigara içmeyenlere bu vakti telafi etmeleri için zaman tanınması gerektiğine karar verdi. Şirketin aldığı karara internet sitesinden de ulaşılabiliyor. 8 Ağustos 2017’de şirket duyuruları arasında yayınlanan kararda verilen izne, “Smo holiday” adı verildiği anlaşılıyor. Kararda çalışanların sağlığı için böyle bir düzenlemeye gidildiğinin altı çizilmiş.
İddia konusu olay 2017’de bazı haber sitelerinde “Sigara içmeyenlere ek izin veren şirket” başlığıyla kendine yer bulurken bazılarında “Japonya'da sigara içmeyen çalışanlara ücretli izin hakkı” başlığıyla paylaşılmış. Sadece ikinci başlıklı haberleri okuyan kullanıcılar uygulamanın tüm ülkeyi kapsadığı izlenimine kapılmış olabilirler.
Teyit konu hakkında bilgi almak için Japonya’da faaliyet gösteren teyit platformu InFact’ten editör Yoichro Tateiwa’ya ulaştı. Tateiwa bunun ülke genelinde bir uygulama olmadığını, her işyerinin kendi kararını verebildiğini söyledi.
Şirket CEO’su Takao Asuka alınan kararın ardından “Çalışanları cezalar veya zorlama yerine teşvik yoluyla sigarayı bırakmaya özendirmeyi umuyorum” demiş. Şirket sözcüsü Matsumisha ise uygulama başladığından beri 120 çalışanın 30’unun fazladan izinlerini kullandıklarını belirtti.
Ülke genelinde uygulanan bir yasal düzenleme yok
İnternet üzerinde yapılan aramalarda Japonya genelinde bir uygulamaya rastlanmıyor. Japonya’daki İş Kanunu’nun ayrıntılarına ise Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labor Organization - ILO) internet sitesinden ulaşılıyor. ILO’nun özetlediği kanunda fazladan izinlere dair bir bulgu bulunmazken yasal düzenlemenin ilk bölümü “İş Standartları Kanunu” (Labour Standards Law - LSL) dikkat çekiyor. Bu kanuna göre Japonya’daki bir işveren çalışma koşullarını ve işyeri hijyenini düzenlemekten sorumlu. Yani Japonya’daki yasalar işverenlere daha sağlıklı koşullar sağlamak için gerekli düzenlemeleri yapma yetkisi veriyor.
Japonya’da tütün ve tütün mamullerinin kullanımı, diğer pek çok batı ülkesine göre yüksek. 2019 verilerine göre Japonya’daki yetişkinler arasında sigara kullanma oranı yüzde 18. Devlet konuyla ilgili geniş kısıtlamalara gitmediği için eleştiriliyordu. İlk kısıtlamalar 2017’de getirildi. 2018’de meclisten geçen ikinci düzenlemede ise kapalı alanlarda, kalabalık cadde ve sokaklarda, insanların yoğun olarak bulunabildiği bölgelerde sigara içmek yasaklandı. Ülkede sigara içme oranları son 20 yılda düşen bir grafik çiziyor. Sigara yasakları ülkenin her bölgesinde farklı. Örneğin Kyoto bölgesinde, sigara içmeyenlerin sağlığını korumak için ekstra önlemler alınması yasal olarak mümkün.
Benzer düzenlemeye giden başka işyerleri de bulunuyor
2019’da Nagasaki Üniversitesi sigara içen profesörleri işe almayacağını duyurdu. Üniversitenin rektörü Shigeru Kono karara gerekçe olarak sigaradan caydırma amacını gösterdi. Ancak bu, ayrımcılık olarak da görülebilir.
Ocak 2020’de Britanya’da KCJ isimli bir şirket sigara içmeyen çalışanların yıllık izinlerini artırma yolunu seçmişti. Çalışanlar daha işe alım aşamasında sigara içmediklerini beyan ettiklerinde dört gün fazladan izne sahip oluyor.
2005 yılında General Electric (GE), mali teşviklerin insanların sigarayı bırakmalarına ne ölçüde yardımcı olduğunu belirlemeyi amaçlayan bir araştırma yürütmüş, 750 dolar mali teşvik verilen çalışanlar arasında sigara içme oranının üç kat azaldığını bulmuştu.
