Sosyal medyada paylaşılan bir videonun İtalya’da insanların Covid-19 salgınından korunmak için bir rahibin elinden su içtiklerini gösterdiği iddia edildi. Twitter’da Biliyor Muydunuz isimli hesabın paylaşımı tek başına yaklaşık 6 bin 600 retweet ve 28 bin beğeni aldı. Aynı video çeşitli Facebook hesapları tarafından da yaygınlaştırıldı.
Ancak video İtalya’dan değil. 22 Mart 2020 tarihinde Romanya’nın Cluj-Napoca kentinde yer alan Metropolitan Katedrali’nin önünde çekilmiş. Videoda görünenler olağan komünyon için toplanmışlar, salgına karşı bir toplu ibadet için değil. Romanya’da o tarihte toplu dini etkinlikler yasaklanmamıştı.
Video Romanya’nın Cluj-Napoca kentinden
Sosyal medyada paylaşılan videodan edineceğimiz ilk ipucu, ilk saniyelerinde insanların arkasında görülen bayrak direği. Bu İtalya değil, Romanya bayrağı.
Videodaki ikinci ipucu ise tam bayrağın önünde duran heykel. Bayrağın göründüğü andan sonra arkada fark edilen büyük heykelin izini Google Haritalar’da sürdüğümüzde, karşımıza Romanya’nın Cluj-Napoca kentindeki Metropolitan Katedrali ve önündeki Avram Lancu Heykeli çıkıyor.
Reddit’teki bir kullanıcı da videonun Romanya’dan olduğunu belirtmiş. Videonun çeşitli anlarından alınan ekran görüntüsü arama motorlarında aratıldığında ise karşımıza aynı olayın farklı açıdan çekilmiş bir videosu çıkıyor. Newsflare isimli haber paylaşım sitesinde bir kullanıcı videonun çekildiği tarihi ve yeri belirtmiş.
Teyit, videoyu Newsflare’e yükleyen Romanyalı gazeteci Irina Maxim’e ulaştı. Maxim Twitter’da paylaşılan videoyu kimin çektiğini bilmediğini, ama olayın din görevlilerinin komünyona (Efkaristiya. İsa’nın Son Akşam Yemeği’ni anmak adına bazı kiliselerde haftada bir kez, bazılarında ise yılda birkaç kez düzenlenen ekmek ve şarap ayini)katılan kişilere şarap ve ekmek verdiğini gösterdiğini belirtti. Yani kalabalık olağan bir dini ayin için toplanmış, ayinin salgına karşı düzenlendiğini gösteren bir işaret yok.
Romanya’da yasaklar 23 Mart’ta başladı
Covid-19 salgınının en kötü etkilediği ülkelerden biri olan İtalya’da toplu ibadet yasaklanmıştı. Kiliseler sadece dua etmek için açık, kalabalık etkinliklere ise kapalı. İtalya’da benzer bir olayın yaşanmış olması bu nedenle mümkün görünmüyor.
Romanya’da da Covid-19 pozitif kişi sayısının 576’ya çıkmasının ardından, 23 Mart 2020 sabahından itibaren geçerli olmak üzere, çok fazla kişinin bir araya geleceği etkinlikler iptal edildi, 22.00- 06.00 arasında birkaç istisna dışında sokağa çıkma yasağı getirildi. Yani video kaydedildiği 22 Mart’ta ifade edilen yasaklar henüz yürürlüğe girmemişti. Gazeteci Irina Maxim de videoyu bu sebeple kaydettiğini, ayinin virüsün yayılmasını hızlandırabilecek nitelikte olduğunu ifade etti.
Videonun yaygınlaşmasının ardından T24 de videonun Romanya’da çekildiğine dair bir haber paylaştı.
Sonuç olarak video İtalya’da değil Romanya’da kaydedilmiş ve videonun kaydedildiği tarihte ülkede toplu dini etkinlikler halen yasaklanmamıştı. Video, en yaygın yedi yanlış bilgi türünden hatalı ilişkilendirmeye örnek gösterilebilir.
