Görselin, İsmet İnönü’nün “çürük raporu” alarak askerden muaf olduğunu gösterdiği iddia edildi. Başlangıçta parodi amaçlı hazırlandığı anlaşılan görselin, sonrasında gerçek sanıldığı da görülüyor.
Ancak iddia doğru değil. İnönü’nün askeri kariyeri tüm tarihi belgelerde sabit ve iddia konusu belge de parodi amaçlı üretilmiş.
1927 yılında kendi arzusuyla emekli oldu
Genelkurmay Başkanlığı’nın internet sitesindeki bilgilerde, İnönü’nün çürük raporu aldığına dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. Yine Genelkurmay Başkanlığı’nın sitesinde, İnönü’nün 3 Mayıs 1920 tarihinde Genelkurmay Başkanı olduğu bilgisi mevcut. Genelkurmay Başkanlığı’ndaki biyografik bilgilerde, İsmet İnönü’nün 30 Haziran 1927 tarihinde kendi isteğiyle emekli olduğu da aktarılıyor.
İnönü, TBMM Albümü birinci ciltte, Kırmızı Yeşil Şeritli İstiklal Madalyası alan kişiler arasında bulunuyor. Bu madalyanın Mustafa Kemal ve 23 arkadaşına verilmesine, TBMM’de 21 Kasım 1923 tarihinde yapılan 65. görüşmede karar verildi. İnönü, İstiklal Madalyası aldığı dönemde başbakandı. Askeri rütbesi ise ferik, yani günümüzdeki tanımıyla korgeneraldi.
Çürük raporu olarak iddia edilen paylaşımda kullanılan fotoğrafta, İnönü’nün askeri rütbesi ise orgeneral. İnönü’nün, orgenerallik rütbesine, 30 Ağustos 1926 yılında terfi ettiği biyografi bilgilerinde mevcut. Fotoğrafın geniş halinde üniformadaki rozetlerden rütbesi net şekilde gözüküyor.
1922 yılından 1926 yılına kadar olan süreçte, askeri personel statüsünde dış ilişkiler ve başbakanlık görevlerini sürdüren İnönü, bu yıllar arasında hiçbir askeri görevde bulunmadı.
Türkiye’nin Latin harflerini kullanmaya başladığı tarih 1 Kasım 1928. Belgenin düzenlenmiş olabileceği tarihlerde resmi yazışmalarda ve günlük hayatta hala Arap harfleriyle yazılan eski Türkçe kullanılıyordu.
Askeriyede “çürük raporu” diye bir belge yok
TSK, “çürük raporu” adlı bir belge düzenlemiyor. Hastane içerisindeki kurullardan alınan kararlar doğrultusunda hazırlanan “sağlık raporu” adlı belge, askerlik yapmaya elverişli veya uygun olmayanların sağlık durumlarının uzmanlarca değerlendirildiğini gösteriyor. Heyetteki doktorlar tarafından incelenen kişinin, engeli veya askerlik yapmasına engel olabilecek bir durum varsa, belgede belirtiliyor.
Askeri hastaneler tarafından düzenlenmiş bir sağlık raporu örneği
Çürük raporu olduğu iddia edilen görselde kullanılan fontun adı ise Arial. Arial font, Robin Nicholas ve Patricia Saunders öncülüğündeki 10 kişilik bir grup tarafından tasarlanmış ve 1982 yılında kullanıma sunulmuş. Belgenin düzenlenmiş olabileceği tarih ise 1923 ila 1926.
Gönderiyi ilk yayınlayan parodi içerikleriyle meşhur Diriliş 2023 adlı Facebook sayfası, gelen tepkiler üzerine gönderiyi kaldırdı.
Paylaşımın yapıldığı 2023 Diriliş sayfası, daha önceki tarihlerde de parodi paylaşımlar yapan bir sayfa. Teyit daha önce de aynı sayfada yer alan bazı paylaşımları incelemişti.
Sonuç olarak iddia yanlış. Gönderide kullanılan resimde askeri üniformalı olan İsmet İnönü’ye çürük raporunun verildiği iddiası, yanlış bilginin yedi türünden parodiye örnek.
