Sosyal medyada bir atletizm yarışmasında mücadele eden kadın atletlerin büyük oranda sansürlendiği bir video, İran’da bir televizyonda yayınlandığı iddiasıyla birçok defa paylaşıldı.
İddiaya konu olan video daha önce 2016 Rio Yaz Olimpiyatları sırasında Suudi Arabistan’da bir spor kanalının yayınına ait olduğu iddiasıyla paylaşılmış. Aynı zamanda görüntünün bu yıl Katar’ın başkenti Doha’da gerçekleşmekte olan Dünya Atletizm Şampiyonası sırasında kaydedildiği de sosyal medyada paylaşılan iddialar arasında.
Ancak video içeriğinin bir İran spor kanalından alındığı iddiası doğru değil. Videonun internette paylaşılan 14 Mart 2016 tarihli ilk ve yüksek kaliteli versiyonunda sol üst köşede eski bir Rus spor kanalı olan NTV Sport’un logosu görülüyor. Videonun YouTube’a yüklenen diğer versiyonlarında ise bu logonun videonun kırpılarak küçültülmesi yoluyla saklandığı anlaşılıyor.
LIF adında Rusça yayın yapan bir YouTube kanalı tarafından paylaşılan videonun açıklamasında Arap ülkelerinde kadınların yarıştığı müsabakaların bu tür bir sansürle yayınlandığı belirtiliyor.
Videoda içeriğin yanıltıcı biçimde kurgulandığına dair başka kanıtlar da mevcut. Videodaki bitiş süresi ve sponsor tabelaları gibi detaylardan yola çıkılarak görüntülerdeki 100 metre koşusunun 6 Temmuz 2013 tarihinde Paris’te düzenlenen bir atletizm yarışmasındagerçekleştiği bilgisine ulaşılabiliyor. Ayrıca videonun 00.04 saniyesine kadar tek başına görülen atlet, bir 100 metre koşusuna değil, yarışmacıların farklı çizgilerden başladığı daha uzun bir koşuya hazırlanıyor. Hatta bu konuyla ilgili teyit platformu France 24 The Observers’ın bir yazısı da bulunuyor.
İran’da kadınların yer aldığı atletizm müsabakalarının siyah dikdörtgenler ve asterisk şekilleriyle sansürlendiği iddiası bu videodan daha öncesine dayanıyor. 9 Ağustos 2013’te YouTube’da paylaşılan bir videoda, farklı atletizm müsabakalarının İslam ülkelerinde benzer şekilde sansüre uğradığı iddia ediliyor.
Bu videonun kaynağı ise Farsça yayın yapan TheONTENTV adında bir siyasi hiciv kanalı. Kanalın paylaştığı iki farklı videodabu görüntüler İran’da kadınların yarıştığı spor müsabakalarının kısıtlı biçimde yayınlanmasını eleştirmek amacıyla kullanılmış. Doğrulama platformu AFP Fact Check’in bu iddiayla ilgili analizinde kanalın yayıncısı Saman Arbabi’nin konuyla ilgili, “Benim programım bir komedi programı ve hazırladığım bu bölümün amacı kadınların spor müsabakalarını yayınlamayan İran hükümetiyle dalga geçmekti. Bu bölüm kadınların spor müsabakaları da dahil olmak üzere televizyon programlarını sansürleyenler için bir “tavsiyeydi.” Bu bir şakaydı.” dediği belirtiliyor. Aynı analizde Arbabi’nin iddiaya konu olan yeni videoyla ilgili olarak da “Belli ki bizim videomuzu taklit etmişler” dediğine de yer verilmiş.
İran’da kadınların katıldığı spor müsabakaları sporcuların giyimlerinin İslami kurallara uygun olması koşuluyla yayınlanıyor. İran’ın düzenli olarak katıldığı tekvando ve judo gibi spor dallarında kullanılan kıyafetler uygun bulunduğu için yayınlanabiliyor.
