WhatsApp ile sosyal medyada yayılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen iddiaya göre, ibuprofen ve kortizon gibi antienflamatuar ilaçlar yeni koronavirüs (Covid-19) enfeksiyonunu güçlendirdiğinden, parasetamol tercih edilmeli. WhatsApp mesajında, Viyana Tıp Üniversitesi’nde İtalya’daki vakalar hakkında yapılan bir araştırmanın, Covid-19’a yakalananların öncesinde ibuprofen aldığını gösterdiği iddia edildi.
İddia Fransa Sağlık Bakanı ve Nörolog Olivier Veran tarafından da dile getirildi. Veran, antienflamatuarların Covid-19’u ağırlaştıran bir faktör olabileceğini, ateşi olanların parasetamol almasının iyi olacağını açıkladı. İddia, Türkiye ve yabancı basında da bazı haber sitelerinde haber olarak da yer aldı. Ekşi Sözlük’te konuyla ilgili başlık açıldı.
Ancak Covid-19 ve ibuprofen kullanımı arasındaki ilişkiyi araştıran bazı makaleler olsa da, henüz bilimsel bir kanıt yok. Viyana Tıp Üniversitesi konu hakkında yaptığı açıklamada iddia edildiği gibi bir araştırmaları olmadığını belirtti. Dünya Sağlık Örgütü de araştırmaların sürdüğünü ve ortada net bir yanıt olmadığını açıkladı. Uzmanlar, hekimlere ve eczacılara danışılması gerektiğini belirtiyor.
Viyana Üniversitesi araştırmayı yalanladı
Viyana Üniversitesi Tıp Üniversitesi iddialar üzerine bir açıklama yaptı ve böyle bir araştırmaları olmadığını duyurdu.
Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri de ibuprofen ya da kortizon kullanımının Covid-19 hastalarındaki etkilerini takip ettiklerini, fakat ellerinde kesin konuşmak için net bir bulgu olmadığını açıkladı.
Türk Eczacıları Birliği de 19 Mart tarihinde yaptığı açıklamada ibuprofen içeren ilaçlarla Covid-19 arasındaki olası bağlantıyı kanıtlayan bir bulgu olmadığını, ibuprofen kullanan hastaların tedavilerini kesmeleri için herhangi bir sebep görülmediğini, insanların ilaç kullanımıyla ilgili hekim ya da eczacılara danışmaları gerektiğini hatırlattı.
St. Andrews Üniversitesi Enfeksiyon ve Küresel Sağlık Bölümü’nde araştırmacı olan Dr. Müge Çevik de, “Covid-19’da ibuprofenin daha kötü sonuçlara neden olacağı yönünde bilimsel bir bulgu yok” dedi.
Ibuprofenler bağışıklık sistemini baskılayabilir
Tıp dünyasının önde gelen akademik yayınlarından Lancet dergisinde 11 Mart tarihinde yayınlanan bir makalede araştırmacılar, ibuprofenin yeni koronavirüsün insan hücrelerine tutunmasını kolaylaştıracağını yazdı. Makaleye göre ilaçlar vücutta virüsün tutunduğu reseptör sayısını artırabilir ve bu da hastalığın ilerlemesine neden olabilir. Ancak makaledeki bu öngörü, herhangi bir vaka gözlemine dayanmıyor.
Doğrulama platformu Snopes da iddianın belirsizliğini koruduğunu yazdı. Snopes incelemesinde Leeds Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Amir Khan’ın söylediklerine de yer verdi. Dr. Khan’a göre, ibuprofen gibi antienflamatuvarlar, bağışıklık sistemi üzerinde etkili ve bu yüzden tehlikeli olabilirler. Snopes Britanya’da antienflamatuar yerine parasetamol kullanıldığı hatırlatıyor.
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden tıbbi farmakoloji uzmanı Prof. Dr. Atila Karaalp de “Bunlar belirtileri baskılayan ilaçlardır. Ama yangının baskılanması, tamir sürecinin de baskılanması veya gecikmesi anlamına gelir” yorumunu yaptı.
BBC’nin sorularına yanıt veren uzmanlar, ibuprofenlerin Covid-19 semptomlarını yönetmek için kullanılmadığını anlattı. Sınır Tanımayan Doktorlar da antienflamatuar ilaçların bağışıklık sistemini baskıladığını ve dikkatli kullanılmaları gerektiğini hatırlattı. Fransız Liberation’un doğrulama ekibi de, Fransa’nın ibuprofen içilmemesini önerdiğini, Avusturya, İspanya ve Portekiz’in ise Covid-19 semptomlarının bu ilaç nedeniyle bir süreliğine gizlenebileceğini söylediğini hatırlattı. Bu ülkeler de parasetamolü önceliklendiriyor.
İspanya, Fransa, Avusturya ve Almanya doğrulama platformlarının görüşünü alan Poynter yayınladığı çalışmasında, konuyla ilgili net bir cevabın oluşması için biraz daha zamana ihtiyaç olduğu görüşünde.
İbuprofen bağışıklık sisteminin enfeksiyona verdiği tepkiden kaynaklanan enflamasyon, yani iltihapı azaltan bir etken madde. Parasetamol de ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak kullanılıyor. İbuprofenler antienflamatuar sınıfında; tedavi edici değil semptom baskılayıcı ilaçlar olarak kategorize ediliyorlar.
Sonuç olarak Viyana Tıp Üniversitesi'nin böyle bir araştırması yok. Ancak bilim dünyası ibuprofenlerin Covid-19'a olası etkisi hakkında kesin bir yanıta ulaşmış da değil.
