Sosyal medyada paylaşılan bir gönderide, İngilizcedeki “hangover” (akşamdan kalma) kelimesinin meyhane yakınlarına gidecek yeri olmayan kişiler için serilen iplerden geldiği iddia edildi. İddiaya göre mekan sahipleri ipleri geceleri gerer, gidecek yeri olmayanlar bu ipler üzerinde uyur, ipler sabah toplanır ve uyuyanlar gidermiş.
İplerde yalnızca alkollü kişiler uyumuyordu
Günümüzde alkol kullanılan günün ardından hissedilen duyguyu belirtmek için “akşamdan kalma” anlamında “hangover” kelimesi kullanılıyor. “Hang” kelimesi sallanmak, “over” kelimesi ise “üzerinden” anlamına geldiği için, “hangover” kelimesinin “bir şeyin üzerinden sallanmak” anlamına geldiği düşünülüyor. Ancak “hangover” kelimesi “kalıntı” anlamına geliyor. Yani bir şeyin ardında kalan etkisi ya da belirtisi olarak çevrilebilir. Alkolün etkisinin “kalıntısını” belirtmek için bu yüzden “hangover” kelimesi kullanılıyor. Akşamdan kalmalığın ilk tanımı Hintçe bir kitap olan Susruta Samhita’da paramada adıyla 3000 yıl önce verilmiş olsa da, “hangover” kelimesinin bu halle bağdaştırılması 1902 yılından sonra olmuş. Ancak önceki yıllarda “kalıntı” anlamında kullanılıyormuş. Bu kelimenin kökeniyle, iplerde uyumak arasında bir ilişki bulunmuyor.
Ancak bu uyuma sistemi geçmişte gerçekten de kullanılmış. George Orwell, 1933’te yayınladığı “Paris ve Londra’da Beş Parasız” isimli kitabında “Twopenny Hangover” isimli mekanda uygulanan bu sistemden şu sözlerle bahsetmiş:
“Twopenny Hangover’da kalanlar bir sıra halinde bir bankta oturuyorlar; önlerinde bir ip var ve sanki bir çitin üzerinden uzanıyormuş gibi üzerinden uzanıyorlar. Komik bir şekilde vale denilen adam sabah beşte ipleri kesiyor.”
Belfast’ta yaşlı erkeklerin toplu alanlarda yaşama koşulları üzerine kaleme alınan bir makalede de, sabah 5.00 sularında mekan sahibinin gelip ipleri kestiğinden bahsediliyor. Bu makaleye göre toplu alanlarda kalmak durumundaki yaşlı erkekler, bu konaklama seçeneğini tercih edebiliyordu.
Bu sistemin müşterisi olan kişilerin illa ki alkollü olması gerekmiyordu. Mümkün olan en uygun fiyatlı konaklama sistemi olduğu için insanlar yerde uyumak yerine ipleri tercih ediyorlardı. Eric Patridge’in kaleme aldığı sözlükte de “twopenny hangover” kullanımının anlamında alkole alakalı bir ifade bulunmuyor; bu sistemi kullananlardan “oturanlar” şeklinde bahsedilmiş.
Yani “hangover” kelimesi burada cinas olarak kullanılmış olabilir, ancak alkolle hususi bağına kanıt yok. Ancak bu uygulama, İngilizcede yorgunluğu anlatmak için kullanılan “sleep on a clothesline” (çamaşır ipinde uyumak) deyimini ortaya çıkarmış.
İlginç uyuma sistemlerine örnek olarak “Fourpenny Coffin” (dört kuruşluk tabut) denen ve kişilerin tabutlarda uyuduğu sistem de gösterilebilir. Bu sistemde yan yana dizilen onlarca tabutta düşük bir ücret vererek uyunuyordu.
