Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde, Covid-19 aşısı onay formunda aşıların üçüncü faz çalışmalarının bitmediğinin yazdığı iddia edildi.
Onam formu eski tarihli
İddialarda güncel olduğu iddiasıyla paylaşılan onam formu güncel değil. Sinovac tarafından geliştirilen CoronaVac isimli Covid-19 aşısının üçüncü faz çalışmaları, 5 Şubat 2021’de bitti. Çalışma sonucu aşının enfeksiyondan yüzde 50, tıbbi müdahaleden 83,7, ölüm ve ağır hastalıktan ise yüzde 100 koruduğu açıklandı.
Türkiye’de uygulanan diğer bir aşı olan BioNTech/Pfizer aşısının üçüncü faz çalışmaları da tamamlandı. BioNTech/Pfizer aşısının üçüncü faz çalışmasının raporunun hakemli dergide yayınlanmasının üzerinden altı ay geçti. Üçüncü faz sonuçlarına göre aşı hastane yatışlarını yüzde 98, normalde yüzde 1-2 civarında olan ölüm oranını ise yüzde 98.1’e yakın azaltıyor.
Sinovac tarafından geliştirilen CoronaVac Covid-19 aşısı, Covid-19 hastalığının yarattığı sağlık krizi ve pandemi nedeniyle üçüncü faz çalışması sonlanmadan bir ay önce Türkiye’de uygulanmaya başladı. Ancak bu, aşının güvenliğinden emin olunmadığı anlamına gelmiyor.
Covid-19 hastalığının yarattığı olumsuz etki düşünülerek, ara değerlendirme raporlarının getirdiği güvenli sonuçlar ve veriler gözetilerek bazı aşılara acil kullanım izni verilmişti. Dolayısıyla, iddialarda yer alan onam formunun, aşının üçüncü fazı bitmeden önce uygulandığı zamana ait olduğunu söyleyebiliriz.
Teyit, 14 Ocak 2021’de Sinovac aşısı olan bir sağlık çalışanıyla görüşerek onam formunun eski haline ulaşmıştı. O tarihteki onam formunda da görülebileceği gibi, Şubat’tan önceki onam formlarında üçüncü fazın bitmediği yazıyordu. Buradan da iddialarda güncel gibi dolaşan formun eski tarihli olduğunu anlıyoruz.
Güncel onam formunda ifadeler yer almıyor
Ayrıca Teyit, 25 Haziran 2021’de aşı olan başkasıyla iletişime geçerek güncel onam formuna ulaştı. 8 Haziran 2021’de çıktısı alınan Sinovac ve Pfizer-Biontech aşı onam formunda üçüncü fazın bitmediği ifadeleri yer almıyor:
İnternette yer alan 17 Mart 2021 tarihli Sağlık Bakanlığı uzantılı onam formu da, Teyit’in ulaştığı onam formlarının içeriği ile örtüşüyor.
Aşı yapılan aile hekimlikleri, hastane gibi sağlık kuruluşları bakanlığın gönderdiği onam formlarının kendi imkanları dahilinde çıktısını aldığı için, onam formlarının şekil itibariyle formatları ve boyutları farklı olabilir. Fakat içerik hepsinde aynı.
Türk Tabipleri Birliği, güncel aşı onam formunda yer alan “Aşının uzun süreli etkilerinin şu an bilinmediği”, “aşının henüz bilinmeyen olumsuz etkilerinin olabileceği”, “maddi ve manevi zararlar konusunda üretici firmanın sorumlu olmayacağı” gibi ifadelerin aşı tereddüdünü artırabileceğine dikkat çekti ve onam formlarında endişeleri giderici düzenlemeler yapılması ile bu düzenlemeler yapılırken tıbbi etik uzmanlarından, psikologlardan ve iletişim uzmanlarından görüş alınması talep etti.
