NASA’nın Perseverance aracı ile Mars’ta keşiflere başlamasının ardından gezegenle ilgili haber ve içeriklerin sayısı arttı. Bu yayılıma yanlış bilgi içeren görüntüler de eşlik etti. Paylaşılan görüntülerden birinin de NASA’nın Hubble teleskobundan çekildiği ve Mars’ın tam bir rotasyonunu gösterdiği iddia edildi.
Paylaşımdaki görüntüleri arattığımızda, videonun Şubat 2021 itibariyle internette yayılmaya başladığını görüyoruz. İddia Reddit’te bir kullanıcı tarafından Hubble’dan olduğu iddiasıyla dolaşıma sokulmuş.
Reddit’teki paylaşımı yapan kullanıcı hellsjuggernaut’ı arattığımızda ise aynı videoyu hemen öncesinde GIF görüntülerin paylaşıldığı gfycat’e yüklediği görülüyor. Bu da videonun Hubble’dan olduğu konusunda şüpheleri artırıyor.
Videodan kareleri Yandex üzerinden arattığımızda ise iddiadaki videoya çok benzer bir paylaşımın 2014 yılında yapıldığını, ancak görselin açılarının farklı olduğu anlaşılıyor.
Rubikhan isimli kullanıcının paylaşımına bu tip gezegen görsellerinin nasıl hazırlandığına ilişkin başka videolar da eşlik etmiş. Hesapta yine benzer modelleme yöntemleri ile oluşturulmuş başka gezegen videolarına da erişilebiliyor.
Videodan kareleri tek tek arattığımızda ise görüntüdeki en belirgin figürün 2009 yılında bir internet sitesinde paylaşıldığı bilgisine ulaşılıyor.
NASA’nın adı geçen merkezi ise kurumun çalışmalarını sergilediği ve ziyarete açık yerlerden biri. Orijinal görselin sağ bölümündeki beyaz bar ise bunun bir maket veya başka bir fotoğraf olabileceğine işaret.
NASA'nın sitesinde Mars'tan alınan görüntülere dayanılarak oluşturulmuş bir modele ulaşılabiliyor ancak o da gerçek görüntülerden oluşmuyor ve paylaşımlardan farklı. Yine Caltech'in modellemeyle oluştuduğu Trek Mars sistemi de incelendiği zaman benzer görüntülerin 3D modelleme ile oluşturulduğu anlaşılabiliyor.
Fotoğraf Hubble’dan mı?
Hubble ise Nisan 1990’da dünya yörüngesine gönderildi ve sonrasında birçok gezegen ve evreni keşfetme amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Hubble’ın Mars’tan çektiği fotoğraflar da var. Ancak Hubble’ın çektiği fotoğrafta gezegenin netliği iddiadaki görsellere kıyasla daha düşük.
2018’de de paylaşılan bir fotoğrafla Mars’taki bir kum fırtınası gözlemlenmişti ancak oradaki görüntü de net değil.
Hubble 1998’de de Mars’tan fotoğraf göndermiş ancak orada da görüntü iddiadakilerden farklı.
Yani fotoğraflar, NASA’nın arşivlerinden alınmış değil.
