Teyit’e ihbar olarak gönderilen ve sosyal medyada paylaşılan bir videonun Dominik Cumhuriyeti’nde çekildiği ve kıyılardaki plastik kirliliğini gösterdiği iddia edildi. 166 bini aşkın kişi tarafından görüntülenen video, 3 binden fazla beğeni aldı. Video başka hesaplarda da paylaşıldı.
İddia doğru. Görüntü Dominik’in başkenti Santo Domingo’da bulunan Montesinos plajında yaşanan şiddetli bir yağmur sonrasında kıyıya vuran 30 ton plastiği gösteriyor. Ancak görsel güncel değil, 2018 yılından.
Video güncel değil, eski tarihli
Videoyu tersten arama yöntemiyle arattığımızda, karşımıza bir yılı aşkın süre önce yapılmış paylaşımlarçıkıyor.
Görüntü ilk olarak Parley’in resmi YouTube hesabı tarafından 18 Temmuz 2018 tarihinde “Santa Domingo’da plastik acil” başlığıyla yayınlanmış. CNN ise konuyu 22 Temmuz 2018 tarihinde bir video haber halinde servis etmiş. BBC’nin konuya ilişikin hazırladığı haberde Montesinos plajına 30 ton plastik atığın fırtınadan sonra sahile vurduğu anlatılıyor.
Okyanuslar için çalışan örgüt Parley ise durumu “Acil Durum: Santo Domingo” olarak duyurmuş ve önlem alınmadığı takdirde, bütün dünya okyanuslarının bu hale geleceğini söylemiş.
Görüntüyü doğrulamak için bir fotoğraf karşılaştırması da yaptık. Arka planda gözüken balkon benzeri yapı, her iki görüntüde de seçilebiliyor. Google Haritalar ile, Kasım 2018 ve yayınlanan videoyu karşılaştırdığımızda her iki fotoğrafta da arka taraftaki beyaz balkonlu yapı görülebiliyor.
Montesinos plajınınn eski tarihli fotoğraflarına baktığımızda sahilde Ağustos 2017’de çekilen fotoğraflarda da deniz kıyısındaki kirlilik gözlenebiliyor.
Yine aynı sahilin Kasım 2018’de yaşanan “plastik halısı manzarası” sonrasında çekilmiş bir fotoğrafında, sahilin ilk haline göre temizlendiği, ancak çöplerin birikmeye başladığı görülebiliyor.
Montesinos Plajı sahilinden 20 Mart 2020 tarihinde paylaşılan bir videoya göre ise sahilin güncel hali temiz gözüküyor.
Plastiksiz okyanus kalmadı
2017 rakamlarına göre denizlerdeki plastik miktarı 268 bin 940 ton. 2019’da dünyada kıyı şeridinden en çok plastik toplanan ülke Tayvan olmuş. Onu sırasıyla Nijerya, Filipinler, Endonezya, Ekvator, Vietnam, Kamerun, İsviçre, Burkino Faso ve Hollanda takip ediyor.Plastik iklim üzerinde de yıkıcı bir etkiye sahip. Üretimi mevcut eğilimlerle sürerse 2050 yılına kadar yaklaşık 56 milyar ton karbon salımına daha neden olacak.
Greenpeace Türkiye’nin Ekim 2019’da hazırladığı rapora göre, Akdeniz’den alınan derin deniz örneklerinin yüzde 92,8’inde de plastik var, havzada her dört metrekareye bir plastik atık düşüyor. Bu plastikler deniz canlıları yoluyla insanlara da geçiyor. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı ve İklim Değişikliği Başmüzakarecisi Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, konuyla ilgili yapıcı bir politika oluşturulması için biraz daha zaman gerektiğini söylüyor.
Sonuç olarak görüntü Dominik Cumhuriyeti’nde çekilmiş. Güncel bir görüntü olmasa da, okyanustaki gerçek bir kirliliği gösteriyor.
