Türkiye’de orman yangınları sürerken, sosyal medyanın gündeminde yangınların ardında saldırı motivasyonu olup olmadığı var. Sosyal medyada yayılan bazı gönderilerde, aynı görüntü kullanılarak birden fazla iddia ortaya atıldı. Kimine göre görüntüler Alanya Güzelbahçe’de kasten çıkartılan orman yangınlarını, kimine göre Starlink uyduları ile lazer saldırısı yapılarak yangın çıkarıldığını gösteriyor. Şüphelere sebep olan, görüntülerdeki alevlerin belli bir hattı takip etmesi.
Starlink, özel uzay uçuşu şirketi SpaceX'in uzak yerlere düşük maliyetli internet sağlamak için geliştirdiği bir uydu ağının adı. Starlink uyduları gökyüzünde şerit şeklinde sıralı olduğu için görüntülerle ilişkilendirilmiş olabilir. Gökbilimciler ve gökyüzü gözlemcileri, Starlink'in gökyüzünü anlama çalışmalarına müdahale etme potansiyelinden endişe duyuyorlar. Ancak bu endişeler arasında orman yangını çıkarma ihtimali bulunmuyor.
Videoda karşı ateş uygulaması yapılıyor
Ancak görüntülerdeki, ne karadan ne de Starlink uydularından kasten saldırılarak çıkarılmış bir yangın. Alevlerin kasten yaratıldığı doğru; ancak amaç yangını kontrol altına almak. Bu, bir yangın söndürme tekniği olan “karşı ateş” uygulaması.
Belirli uygulama prosedürleri olan bu teknik, basitçe “yangını yangınla” söndürme olarak açıklanabilir.
Orman Yangınlarının Önlenmesi ve Söndürülmesinde Uygulama Esasları’nda orman yangınlarıyla ile mücadele hakkında çeşitli bilgiler aktarılıyor. Metinde "karşı ateşin" “hızla ilerleyen yangının önündeki yanıcı maddeleri azaltarak veya tamamen yok ederek yangının büyümeden kontrol altına alınmasını sağlamak” anlamına geldiği ve mutlaka yetkili kişilerce uygulanması gerektiği vurgulanıyor.
Prof. Dr. Ertuğrul Bilgili imzalı "Kontrollü ve Amaçlı Yakma" isimli kitapçıkta da karşı ateş tekniğinin farklı uygulamalarıyla ilgili detaylarını görmek mümkün. Prof. Bilgili, karşı ateş işleminde tutuşturma işleminin rüzgâra paralel oluşturulan kontrol hattı boyunca yapılması gerektiğini söylüyor. Bu açıklamadan yola çıkarak videodaki alevlerin neden bir hattı izlediği anlaşılabilir.
Dünyada birçok yangın söndürme ekibi tarafından kullanılan karşı ateş tekniği İngilizce literatürdeki karşılığı “backfire”. Uluslararası Yangın Önleme ve Söndürme Derneği, karşı ateş tekniğinin yangını söndüreceği gibi kötüleşmesine de neden olabileceğini belirterek mutlaka deneyimli kişilerce uygulanması gerektiğini vurguluyor.
Türkiye’de karşı ateş uygulaması daha önce farklı orman yangınlarında kullanılmıştı. 2019’da İzmir’de meydana gelen orman yangını da bunlara bir örnek.
Ayrıca İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi'nde Öğretim Üyesi Doğanay Tolunay da görüntülerin karşı ateş uygulamasını gösterdiğini söyledi.
Karşı ateş uygulamasının bir saldırı gibi algılanması yanlış bilginin hızla yayılmasına neden olabiliyor. Bu sebeple orman görevlilerine saldırılması da vaki.
