Yeni Şafak Gazetesi tarafından haber olarak yayınlanan ve viral hale gelen iddiada gazeteci Can Ataklı’nın “Erdoğan’ın gitmesi için büyük bir felaket lazım, darbe için teknik altyapı yok” ifadelerini kullandığı iddia edildi.
Video montajlanmış
Gazeteci Can Ataklı’nın iki yıldır aralıklarla yayın yaptığı YouTube kanalındaki orijinal video, 2 Ocak 2021 tarihinde yayınlandı. Yeni Şafak Gazetesi’nin 59 saniye olarak yayınladığı video, aslında 14 dakika 17 saniye uzunluğunda.
Montajlanan videoda, orijinal videonun sadece yaklaşık ilk beş dakikasından görüntüler kullanılmış. Montaj videonun ilk dokuz saniyesinde Ataklı’nın kullandığı “Tayyip Erdoğan seçimle gider mi? Hayır. Erdoğan’ın seçimle bu ülkenin başından gitmesi bana göre pek mümkün gözükmüyor” cümleleri videonun orijinalinde 1.52 ve 2.00 arasında yer alıyor.
Ataklı bu cümlelere kadar önce havanın sıcaklığından bahsediyor, ardından bu yayında ele alacağı konu başlığının Türkiye’de seçimler olduğunu anlatıyor. “Seçim olur mu, sonucu ne olur ve Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilir mi?” sorularının kamuoyunda merak edildiği ve tartışıldığını anlatıyor. Bu bölümde yine kendi izlenimleriyle bir seçim olacaksa bunun bir geçerliliği olmayacağına inandığını söylüyor. Ataklı “Kestirmeden söyleyeyim, büyük ihtimalle bu sohbetin YouTube’daki başlığı da bu olacak: Bana göre Tayyip Erdoğan hayır, artık seçimle bu ülkenin başından gitmesi bana pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullanıyor.
Darbe ile ilgili olduğu belirtilen sözlerin de, montajlanmış videoda 9-22. saniyeleri aralığında geçtiğini görüyoruz: “Ne demek seçimle gitmez, o zaman darbe mi olacak? Valla darbe ihtimalini en az görenlerdeniz” ifadeleri 2.06 - 2.13, “Teknik açıdan darbe yapabilmek bana göre çok zor” cümlesi, orijinal videoda 03.31-03.33 arasında kullanılmış. Ancak Ataklı öncesinde dünyadaki teknolojik gelişmelerin iletişimi hızlandırmış olması gerekçesiyle artık birinin aldığı bu kararın hızla duyulacağını, dolayısıyla yapılamayacağını anlatıyor. “Teknik açıdan darbenin çok zor olduğu” cümlesi de bu bağlam içinde kullanılıyor.
16-19. saniyeler arasında orijinal videonun 2.50-2.53 aralığından alınmış. Ataklı “Bugünün koşullarında darbe yapabilecek kabiliyet yok” sözlerini kullanılmış. Fakat orijinal videodaki 1.55-3.34 aralığının tamamına baktığımızda Ataklı’nın sözlerinin arka planını anlattığı görülüyor. Ataklı montajlanan videodaki olmayan aralıkla birlikte konuşmasında şu ifadeleri kullanıyor:
“Tayyip Erdoğan seçimle gider mi bana göre hayır. Tayyip Erdoğan'ın artık seçimle bu ülkenin başından gitmesi bana pek mümkün görünmüyor. Tabii seçimle gitmez cümlesini sarf ettiğiniz an akla hep başka şeyler geliyor. Ne demek seçimle gitmez, o zaman darbe mi olacak? Valla darbe ihtimalini en az görenlerdenim biliyorsunuz. Çok uzun zamandan beri de -meslekteki söylüyorum- hatta ilk günden bu yana ki ben mesleğe başladığımdan hemen dört yıl sonra 12 Eylül darbesi olmuştu. O darbeden bu yana zaten askeri darbelerin, bu tür totaliter, faşist uygulamaların asla bu ülkeye yarar getirmeyeceğini söylemiş biriyim, nitekim getirmediğini de gördük. 12 Eylül askeri faşist darbesi işte döndü döndü döndü, 30-40 yıl sonra başka bir otoriter/totaliter rejime dönüştü. Onun için darbe, hem de bugünün koşullarında darbe yapabilecek kabiliyet yok. Kabiliyet yok derken işte yine kelimeleri seçmek gerekiyor. Sanki ‘Bu asker darbe yapamaz’. Hayır, koşullar onu getiriyor. Yani bugüne kadar darbelere bakın, dünyada da pek darbe kalmadı. Neden? Çünkü hem bir demokratik olgunluğa erişiyor ülkeler, ama daha önemlisi benim gördüğüm -geri kalmış çok ülke var- teknolojik gelişmeler, haberleşmenin çok hızlı olması darbe gibi genel ülkenin her tarafını aynı anda belli grupların aynı şekilde hareket etmesini önlüyor. Siz bir karar veriyorsunuz, ama o karar sizinle birlikte çalışanlara varana kadar zaten her taraftan duyulmuş oluyor. Yani teknik açıdan darbe yapmak bana göre çok zor.”
Orijinal videodan beş ayrı bölüm alınmış
Ataklı’nın Türkiye ve dünya gündemine dair gelişmeleri kendi görüşleriyle yorumladığı videoda başlıkta kullanılan “felaket” ile ilgili kısım, montajlanmış videoda 29 ila 55. saniyesinde yer alıyor.
Video incelendiğinde bu bölümde “Büyük bir doğal afet, büyük bir deprem, büyük bir başka doğal felaket, çok büyük sel, çok büyük yangınlar, ama böyle bir orman yangını değil, mesela Avustralya’yı yakan yangın vardı ya ülkenin her tarafı nerdeyse… O kadar büyük yangınlar, deprem, çok büyük çok can kaybına yol açacak sel felaketi gibi. Ama esas tabii en korkutucu olan Türkiye’nin bir askeri başarısızlık elde etmesi...” ifadelerini kullanan Ataklı’nın sözleri, orijinal videoda ise 04.39-05.06 saniyeleri aralığında geçmiş.
Ataklı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’yi yönetmeyi nasıl bırakacağına dair öngörülerini sıralıyor. Yani videoda bağlamı oluşturan 03.34-05.06 aralığı atlanmış. Bu aralıkta Ataklı şunları söylüyor:
“Ne olabilir? Vallahi Tayyip Erdoğan’ın gitmesi için çok büyük bir halk öfkesinin doğması, bu halk öfkesi sokaklara taşıp kan dökülmesi anlamında değil, yani artık hiçbir şekilde desteğinin kalmadığı yüzde 5’lere 10’lara yani baraj altına kadar destek düşerse zaten çaresiz. İki Türkiye’nin çok ağır koşullar yaşaması. Bakın bu ağır koşullar en çok korktuğum ya da en az korktuğumdan başlayayım, ekonomik bir şey, ekonomik bir dalgalanma. Ağır bir ekonomik dalgalanma inanın Tayyip Erdoğan’ı çok fazla zorlamayacaktır. Ne zaman ki, ne zamanki büyük oy aldı, oy almasa da ona büyük desteği veren cahilleştirilmiş ve yoksullaştırılmış halka ekmek veremez hale gelirse ha işte o zamanki öfke çok farklı olur. Ama onun dışındaki her türlü ekonomik kriz aslında Tayyip Erdoğan’a yarıyor, bunu defalarca anlattım. Bunu da artık çok da fazla herkes dillendirmiyor. Ama yine de tabii boş tencereler, açız, geçinemiyoruz feryatları var, var ama AKP’yi daha doğrusu Tayyip Erdoğan’ı devirecek güçte değil. İkincisi büyük bir doğal afet, bir deprem, büyük bir başka doğal felaket, çok büyük sel, büyük yangınlar ama böyle bir orman yangını değil, mesela Avustralya’yı yakan yangın vardı ya ülkenin her tarafı nerdeyse...o kadar büyük yangınlar, deprem, çok büyük çok can kaybına yol açacak sel felaketi gibi. Ama esas tabii en korkutucu olan Türkiye’nin bir askeri başarısızlık elde etmesi…” ifadelerini kullanıyor. Yani bu bölümü montajlanan videoyla birlikte düşününce bağlamından koparıldığı anlaşılıyor.
Yani haberde kullanılan başlık 14 dakika 17 saniyelik videonun önce 4.39-5.06 ve sonra 3.31-3.33 dakikalarındaki aralıklardan alınarak bağlamsız bir sıralama ile montajlanmış.
Gazeteci Can Ataklı’da konu hakkında Twitter üzerinden habere verdiği yanıtta konuşmasının bağlamından koparıldığını belirten bir açıklama yayınladı. 4 Aralık tarihinde konunun gündemde tartışılmasının ardından, Sabah Gazetesi, Ataklı hakkında soruşturma açıldığını duyurdu.
