Sosyal medyada bir kapta yer alan yeşil sıvıya batırılan kaşığın eridiğini gösteren bir video paylaşıldı ve görüntüler viral oldu. İddiaya göre kaşığı eriten bu sıvı insan eline zarar vermeyen bor grubu elementlerinden galyum.
Videodaki sıvı galyum değil
Araştırmaya galyum elementi hakkındaki bilgileri tarayarak başlıyoruz. Videoda görülen sıvının rengi yeşil. Ancak galyum elementinin sıvı hali gümüşi beyaz bir renge sahip.
Galyumun sıvı hali çok sayıda habere ve araştırmaya konu edilmiş. Tech Insider’ın elementi tanıttığı bir videosuna baktığımızda iddiadaki sıvı görüntüsünden çok farklı olduğu görülüyor.
Videonun ilk kaynağında sıvının su olduğu belirtilmiş
İddia videoyu tersine görsel arama yöntemleriyle araştırmaya devam ettiğimizde ise yayılan iddiaların aksine daha farklı bir hikayeyle karşılaşıyoruz. İlk paylaşım 2013 yılına ait.
Paylaşımın açıklamasında galyum alüminyum karışımı bir kaşığın güçlü asitte gösterdiği reaksiyonun görüntüsü olduğu belirtilmiş. Hemen altına da bunun bir şaka olduğu ve sıvının değil kaşığın galyum alüminyum alaşımı olduğu söylenmiş. Kaşığın eridiği sıvı ise sadece sıcak su; galyum ya da herhangi asidik bir madde değil.
Videonun açıklamasında şu ifadeler yer alıyor:
YouTube sayfasının diğer videolarını incelediğimizde de benzer deneylerin yer aldığı görülüyor.
Diğer taraftan güçlü bir aside el sokulursa vücudun zarar görmemesi mümkün değil.
Teyit’in ulaştığı ODTÜ Kimya bölümünden Doç. Dr. Salih Özçubukçu ise videoyu inceledikten sonra alüminyum galyum alaşım içindeyken suya daldırıldığında (muhtemel su sıcaklığı 30-35°C) galyum erimesinin olağan olduğunu ve alüminyumun da yalın bir şekilde suyla tepkimeye gireceğini belirtiyor. Özçubukçu bu sayede H2 gazı çıkacağını ve kaşığın daldırıldığı sıvı sadece su olduğu için de insanın elini rahatça sokabileceğini vurguluyor.
Galyum insan vücudunda da yer alıyor
Kimyasal sembolü, “Ga” olan galyumun erime noktası 29, kaynama noktası ise 2204°C derece. Evrim Ağacı da konu hakkında bir video kaydedip elementi incelemiş. Hatta araştırmada 70 kilogram ağırlığında bir kişinin vücudunda yaklaşık 0,7 miligram galyum olduğu bilgisi paylaşılmış.
Elementin erime noktası düşük olduğundan insan elinde rahatlıkla eriyebiliyor. Galyum metali, yansıtıldığının aksine, oynaması ve taşınması güvenilir ve temel formunda toksik olmayan element olarak kabul ediliyor.
Doğada galyum küçük bir ölçüde ve çoğunlukla alüminyum, çinko veya germanyum cevherlerinde bir karışım olarak bulunuyor; galyum mineralleri nadir gözlemleniyor.
Ayrıca galyum kaşığının nasıl yapıldığını ve suda nasıl tepki verdiğini gösteren bilimsel başka videolar da bulunuyor.
