Türkiye’nin Suriye’ye düzenlediği askeri harekât, askeri içerikli sosyal medya paylaşımlarını artırdı. Sosyal medyada paylaşılan bazı fotoğraflarda SİHA’ların (Silahlı insansız hava aracı) Suriye’nin de kullandığı Rus hava savunma füze sistemi olan S-300’leri vurduğu iddia edildi. Paylaşılan gönderilerden yalnız biri 2 binden fazla beğeni aldı.
Ancak iddia doğru değil. Fotoğrafların tamamı eski tarihli. Yanma ve hasarların görüldüğü iki fotoğraf, 2016 yılında Rusya’da test edilen S-300 füzesinin patlaması sonucu oluşan hasarı gösteriyor. İki askerin S-300’lerin yanında görüldüğü fotoğraf ise 2015 yılından.
Fotoğraflar 2016 yılında Rusya’da çekilmiş
Tersine görsel arama yöntemiyle, iki fotoğrafın 2016 yılında Rusya’nın Ashuluk bölgesinde S-300 füzelerinin test edilirken yaşanan kaza sonucu oluşan hasarı gösterdiği bilgisine ulaşılabiliyor. Ashuluk bölgesi Rusya’nın eğitim alanı olarak biliniyor; askeri mühimmatın denemeleri burada yapılıyor. 2016’da yapılan deneme testinde, füzenin fırlatıldıktan kısa süre sonra yere düştüğü paylaşılan bazı videolarda görülüyor. Görüntüler, Türkiye'den ve uluslararası bazı yayın organlarında da yer bulmuş.
Deneme testinde yaşanan kazalar sıradışı da değil. Farklı yıllarda da pek çok benzer kaza yaşandığı görülüyor.
İkinci fotoğraf 2015 yılından
İddiaya konu olan fotoğraflardan bir diğerinde, S-300’lerde bir hasar yok, ancak bu defa karede iki asker yer alıyor. Tersine görsel aramayla bu fotoğrafın en eski paylaşım tarihinin 2015 yılı olduğu görülüyor. Haberde Rusya’nın İran’a füze sistemi teslim ettiği bilgisi yer alıyor. Fotoğraf daha sonraki yıllarda da S-300 haberlerinin birçoğunda kullanılmış.
Rusya’nın hava savunma füze sistemi olarak bilinen birçok “S” serisi füze mevcut. "S" serileri dünyanın en iyi füze savunma sistemlerimden biri olarak biliniyor ve NATO üyesi ülkelerde bulunmaları, tam olarak bu ülkelere karşı geliştirildikleri varsayıldığından NATO tarafından hoşgörülmüyor. Bu seriden Türkiye’nin en aşina olduğu ise S-400. S-400 maksimum 400 kilometrelik menzile sahip ve 27 kilometreye kadar rakımlarda hedeflere vurabilen bir uçaksavar füze sistemi. Türkiye de Rusya ile bir S400 anlaşması yapmış, ilk parti 12 Temmuz 2019’da Ankara’ya ulaşmıştı.
Sonuç olarak Türk SİHA’larının Rus füze savunma sistemi S-300’leri vurduğu iddiası doğru değil. Fotoğrafların tamamı eski tarihli ve Rusya’nın yaptığı deneme testinde yaşanan kazayı gösteriyor. İddia bu haliyle yanlış bilginin en yaygın yedi türünden biri olan hatalı ilişkilendirmeye örnek.
