Sosyal medyada yayılan bir fotoğrafın, İran’da tecavüzcüsünü öldürdüğü için idam edilecek bir kadına ait olduğu iddia edildi. Paylaşımda kadın için yardım çağrısı ve İran rejimi karşıtı ifadeler yer alıyor.
Fotoğraf başka birine ait
6 Ekim 2020’de Facebook üzerinden paylaşılan iddiada herhangi bir isim yer almıyor, fakat yorumlarda aynı kullanıcı iddiayı bu defa Zehra Hashemi ismiyle tekrar etmiş.
Ancak tersine görsel arama yaptığımızda, fotoğraftaki kadının Zehra Hashemi değil, Fatemeh Kiapasha adıyla eşleştiğini görüyoruz. Kiapasha 1999 yılında yayınlanan Family Age programıyla şöhret kazanmış. Hayran sayfaları da bulunan Fatemeh Kiapasha’nın 126 bin takipçili bir Instagram hesabı da bulunuyor. Ancak hakkında açılmış bir dava yok.
Zehra Hashemi adını araştırdığımızda ise, 2018 tarihli benzer bir idam iddiasına ulaşıyoruz. O dönem infazı önlemek için bir kampanya da açılmış; ancak fotoğraflar aynı değil.
Change.org kampanyasında Zahra Hashemi’nin yedi yıldır Karaj’da hapiste olduğu ve “yarın” idam edileceği yazıyor. İki yıl önce Sydney Avustralya konumlu Reza Akbari tarafından başlatılan kampanyada herhangi bir güncelleme yapılmamış. Hashemi’yi anlatan blog sayfaları ve başka paylaşımlara ulaşmak da mümkün.
Ancak bu kampanya ve iddiaları destekleyecek 2018 tarihli bir idam kaydına ulaşılamıyor. Aynı fotoğraf ve iddia “Türk kızı Zehra” ve “Güney Azerbaycan Türk’ü Zehra Haşimi” kimlikleriyle birden çok paylaşıma sahip. Feminist Gündem adlı sosyal medya hesabı da iddianın doğruluğu ispatlanmadığı için paylaşımını geri çekmiş. Bir Azeri yayına açıklama yapan İran temsilciliği de iddiaları yalanlamış. İddiayı yalanlayan bir başka site olan Rokna, İslam Ceza Kanunu’na göre infazın gebelik ve süt verme dışında her hükümlü için geçerli olduğunu belirtiyor.
Zahra ismiyle uyuşan fakat kocasını öldürmekten suçlanan başka idam kararları da bulunuyor. Yine benzer bir isme sahip İran asıllı Kanadalı fotoğrafçı Zahra Kazemi, 2003 yılında gözaltında hayatını kaybetmiş. Ancak Kazemi’nin her iki iddia ile de ilgisi bulunmuyor.
İran’daki idamları araştırdığımızda en son 12 Eylül 2020’de Navid Afkari adında bir güreşçinin idam edildiğini görüyoruz. Iran Human Rights Monitor aylık raporuna göre Eylül ayında 21 kişi idam edildi, aralarında iki kadın ve bir çocuk suçlu bulunuyordu. Iran Rights sitesindeki veritabanına göre ise 1997 yılında paylaşılan bir idam listesinde Zahra Hashemi ismi bulunuyor. Ancak idam gerekçesi bilinmiyor.
İddiadaki idamı yaşayan kadın: Reyhaneh Jabbari
Aramalarımızda paylaşılan iddia ve Change.org kampanyasında bahsedilen idam cezasına çarptırılmış kadınlarla ilgili bir doğrulama bulunmasa da, Reyhaneh Jabbari’nin hikayesi bu iddiaların ortaya çıkmasına sebep olmuş olabilir. İran’da 2009 yılında kendisine tecavüz etmeye çalışan birini öldürme suçuyla hapse atılan ve 2014 yılında idam edilen Reyhaneh Jabbari’nin yaşadıkları iddia ve Zahra Hashemi ismiyle açılan kampanya metniyle uyuşuyor.
Tüm çağrılara rağmen planlayarak cinayet işlemekten suçlu bulunarak idam edilen Reyhaneh Jabbari.
