Sosyal medyada 11 Ocak 2020 tarihinde paylaşılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen fotoğrafların, Avustralya’da son günlerde develerin itlaf edildiğini gösterdiği iddia edildi. Yapılan paylaşımlardan yalnızca biri, 3 bine yakın retweet alırken 7 bin kez beğenildi.
Avustralya’da Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara (APY) topraklarındaki Aborjin liderlerinin isteğiyle 8-13 Ocak tarihleri arasında 10 bin devenin öldürülmesine karar verilmişti.
İlginizi çekebilir: Avustralya’da 10 bin vahşi devenin itlaf edileceği iddiası
Bu fotoğraf 2019’un Mayıs ayından
Tersine görsel arama yapılarak iddiada yer alan bu fotoğrafa dair ilk kaynağa Countryman adlı sitede, 2 Mayıs 2019 tarihinde rastlanıyor. Bu tarihten sonra ise, 2019’un Haziran ve Temmuz aylarında yeniden paylaşıldığını görebiliyoruz. Fotoğrafa dair açıklamada, fotoğrafın Avustralya Wiluna yakınındaki Prenti Downs İstasyonu’ndaki ölü develeri gösterdiği söyleniyor.
Bir diğer görsele de aynı şekilde ulaşılabiliyor. İlk olarak 25 Nisan 2005 tarihinde paylaşılan fotoğraf, yerlilerin Avustralya’daki yabani develeri otlaklara zarar verdikleri gerekçesiyle yakalayıp öldürmeye çalıştıkları bir andaçekilmiş.
Fotoğraf 2013 tarihli bir BBC belgeselinden
Paylaşımda yer alan fotoğraflardan bir diğerinde helikopterin develere yakın bir mesafeden uçtuğu görülüyor. Bu fotoğrafın 19 Mayıs 2013 tarihinde BBC News’te yayınlanan bir videodan alınan ekran görüntüsü olduğunu söyleyebiliriz. Video, Avustralya’da bir çiftçinin yabani develerin nasıl yakalanacağını gösterdiği anlardan. Videonun başladığı ilk saniyeden itibaren iddiada yer alan fotoğrafı görebiliyoruz.
Ölen bir devenin başında poz veren bir adamın bulunduğu aşağıdaki fotoğraf ise, 5 Eylül 2019 tarihinden. Fotoğrafa dair yapılan aramalarda ilk bilgilere, Sporting Shooters Association of Australia (SSAA - Avustralya Spor Atıcılar Birliği) sitesinden ulaşılıyor. Birlik, atış sporlarını teşvik etmek ve ateşli silah sahiplerinin çıkarlarını korumak amacıyla kurulmuş. Fotoğraf da bir deveyi avladıktan sonra fotoğraf çektiren bir SSAA üyesini gösteriyor. Siteden aynı anda çekilmiş başka fotoğraflara ulaşmak da mümkün.
Bu fotoğraf 2019’un Ağustos ayından
İddiada yer alan fotoğraflardan olan, bir silah ve yerde yatan develeri gördüğümüz fotoğraf da 11 Ağustos 2019 tarihinden, yani eski tarihli. Tersine görsel aramayla bakıldığında, ilk olarak The New Daily adlı haber sitesinde yer aldığı görülüyor. Fotoğrafın da kullanıldığı bir haberde, hızla artan yabani deve sayısı nedeniyle Avustralyalı çiftçilerin develeri öldürdükleri söyleniyor.
Bir başka fotoğrafta ise, yine bir helikopter ve develeri görüyoruz. Bu fotoğrafa ilişkin yapılan aramalarda Judas Collar adlı bir kısa filme ulaşılıyor. 2018 yılında yapılan filmde, Avustralya’da sıkça konuşulan yabani develerin avlanmasına ilişkin görüntüler yer alıyor. Filmin 3. dakika 21. saniyesinden itibaren, iddiada yer alan fotoğraflarla uyumlu sahneleri görebiliyoruz.
İddia konusu görüntü & Videodaki görüntü
İddiada yer alan fotoğraflarda son olarak bir deveyle poz veren bir kişiyi görüyoruz. Bu fotoğrafa dair bilgilere de Flickr’da rastlanabiliyor. Fotoğraf, 2011 yılında yayınlanmış deve avcılığı ile ilgili bir albümde yer alıyor.
Sonuç olarak sosyal medyada paylaşılan ve 8 Ocak 2020’de Avustralya’da gerçekleşen deve itlafından olduğu düşünülen fotoğrafların tümü eski tarihli. Fotoğraflardan bir kaçının, develerin zevk için avlandığı anlardan olduğu görülüyor. İddia bu haliyle yanlış bilginin en yaygın yedi türünden hatalı ilişkilendirmeye örnek.
