Sosyal medyada 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda bir kullanıcı tarafından bir fotoğraf paylaşıldı. Fotoğrafta yer alan kadının, üç oğlunu Kurtuluş Savaşı sırasında cephede kaybettiği ve yanındaki kişinin de askere gönderdiği 15 yaşındaki son oğlu olduğu iddia edildi. Paylaşım 140 retweet, 680 de beğeni aldı. Aynı fotoğraf farklı tarihlerde farklı iddialar ile yine paylaşılmıştı. Facebook’ta ve Twitter’da yer alan paylaşımlarda fotoğrafın Çanakkale’den, bir başka gönderide ise Bilecik Tren İstasyonu’ndan olduğu iddia edildi.
Ancak fotoğrafın Çanakkale’den, Bilecik’ten veya Kurtuluş Savaşı’ndan olduğu iddiaları doğru değil. “Widow Sanam Krikorian” adlı fotoğraf Bodil Biørn koleksiyonundan ve Norveç Devlet Arşivleri’nde yer alıyor.
Fotoğraf Sanam Krikorian’a ait
Görselle ilgili yapılan tersine aramada, fotoğrafı çeken kişinin Bodil Katharine Biørn olduğu ortaya çıkıyor. Biørn 1905 yılında Almanya’da hemşirelik okuduktan sonra “Kadın Misyoner Örgütü” tarafından Osmanlı İmparatorluğu’na gönderiliyor ve Muş’ta çalışıyor. Fotoğrafın tam çekim tarihi bilinmiyor ancak devlet arşivlerinde tahmini 1907 ila 1916 yılları arasında bir döneme ait olduğu belirtiliyor. Fotoğrafın orijinali Norveç Devlet Arşivleri’nde yer alıyor ve “Sanam Krikorian” adlı bir Ermeni’yi gösterdiği ifade ediliyor.
Alamy’de de yer alan görsel “Widow Sanam Krikorian” adıyla Bodil Biørn koleksiyonun bir parçası olarak gösteriliyor. 1907-1916 yılları arasında yetim ve dul kalan Ermenilerin fotoğraflarının yer aldığı albümdeki bu fotoğraf “The Armenian Genocide Museum-Institute”ün koleksiyonunda da yer alıyor. Sitede yer alan açıklamada da fotoğrafların Norveç Devlet Arşivi’nden olduğu vurgusu yapılıyor.
Sonuç olarak çeşitli dönemlerde Kurtuluş Savaşı ve Çanakkale savaşlarında üç oğlunu askerde kaybeden bir anneyi gösterdiği öne sürülerek paylaşılan görsel, aslında Bodil Biørn’un koleksiyonunda yer alıyor. Görselde yer alan kişinin Sanam Krikorian adlı bir Ermeni olduğu ifade edilmiş. Söz konusu iddia yanlış bilginin en yaygın yedi türünden “hatalı ilişkilendirme”ye örnek gösterilebilir.
