Seçim yaklaşırken Türkiye’de bulunan mültecilerin vatandaş olması ve seçimlerde oy kullanmasıyla ilgili tartışmalar sürüyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 211 bin Suriyeliye vatandaşlık verildiğini ve bu kişilerden 120 bin kadarının seçimlerde oy kullanacağını açıklamıştı. Ancak muhalefete göre rakamlar söylenenden daha fazla.
Tartışmalar sürerken mültecileri hedef gösteren iddialar da gündeme geliyor. Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı almış yabancı uyruklu birini gösterdiği iddia edildi.
Görsel manipüle edilmiş
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet sitesindeki örnekle iddiada yer alan görseli karşılaştırdığımızda bazı farklılıklar ortaya çıkıyor.
Kimlikte kullanılan yazı fontları, baskısı, fotoğrafın duruşu ve MLI kısmındaki fotoğrafın belirgin olması görselin montaj olduğuna ilişkin ipuçları. Ayrıca sol üstte T.C. Kimlik No kısmında herhangi bir numara da yer almıyor.
Görseldeki ıslak imza ve A12 ile başlayan seri numarası da bu örnek görselden alınmış.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün paylaştığı örnek kimlik kartındaki öğeler.
İki görselin karşılaştırması.
Fotoğrafı tersine görsel arama ile araştırdığımızda da görselin orijinali ile karşılaşıyoruz.
Çıkan sonuçlarda görselin 2013 tarihli bir haberde yer aldığı görülüyor. Haberde Afganistan’daki Bagram hapishanesinin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ordusu tarafından Afgan hükümetine devredilmesine rağmen, suçluluğu kanıtlanmayan yabancı mahkumların hapishanede tutulmasına değiniliyor.
Haberde kullanılan görselde fotoğrafın AFP kaynaklı olduğu belirtilerek şunlar yazılmış:
“Fotoğraf 2 Mayıs 2013’te Abdul Razzaq’ı Afganistan’ın Faysalabad kentindeki Bagram hapishanesinde dokuz yıldır tutuklu tutulan kardeşi Amanatullah Ali’nin nüfus cüzdanını tutarken gösteriyor. ABD, Afganistan’daki Bagram hapishanesinin kontrolünü üç ay önce Kabil hükümetine devretti. Ancak ‘Afgan Guantanamosu’nda’ kilitli kalan çok sayıda yabancı mahkum için hiçbir şey değişmedi.”
Orijinal görsel.
Google Lens üzerinden fotoğrafı tarattığımızda kimliğin üst kısmında Urduca “Pakistan Hükümeti Ulusal Kimlik Kartı” yazdığı, geriye kalan kısımlarda da kişiye ait kimlik bilgilerinin yer aldığı tespit ediliyor.
Ayrıca kimliğin sağ üst kısmında bulunan amblem de Pakistan arması.
Kimlikteki amblem.
Pakistan arması. Alt kısımda Urduca “Birlik, Disiplin ve Güven” yazıyor.
Kimliğin asıl sahibi Amanatullah Ali ve Yunus Rahmatullah isimli başka bir Pakistan uyruklu kişi 2004 yılında Irak’ta El Kaide bağlantılı olduğu iddiasıyla İngiliz özel kuvvetleri tarafından yakalanarak ABD birliklerine teslim edilmişti. Urduca konuştukları için Afganistan’daki Bagram hapishanesine götürülen Amanatullah ve Yunus’un yıllara suçsuz yere mahkum edildiği yönünde mücadele başlatılmıştı.
2014 yılında serbest bırakılan iki mahkum, tutuklanmalarında ve işkenceye uğramalarında Britanya’nın sorumluluğunun ortaya çıkarılması için Britanya hükümetine dava açmıştı.
Konuyla ilgili 2017 ve 2019 yılındaki haberlerde aynı fotoğraf kullanılmıştı.
ABD ordusu denetiminde olan Afganistan’daki Bagram hapishanesi, mahkumlara karşı insan haklarına aykırı ve savaş suçu teşkil edecek işkenceleriyle biliniyor.
e-Devlet üzerinden isim değişikliği iddiaları
Mahkeme kararı olmadan e-Devlet Kapısı üzerinden isim değişikliği yapılmasıyla ilgili karar sonrasında bazı iddialar gündeme gelmişti. Bu yolla yabancı uyruklu kişilere Türk isimleri verildiği öne sürülmüştü.
Konuyla ilgili açıklama yapan Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, kararın 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda 2017 yılında yapılan düzenlemelerle ad veya soyadında yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanımından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan, genel ahlaka uygun olmayan ve toplum tarafından gülünç karşılandığı değerlendirilen değişiklikleri kapsadığı belirtmişti.
2017 yılında kanunda yapılan düzenlemeye baktığımızda “geçici madde 8” ad ve soyadının düzeltilmesini kapsadığı görülüyor. Aynı kanunda 2019 yılında yapılan düzenlemede yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişikliklerinde mahkeme kararı aranmadan il veya ilçe idare kurullarınca değiştirilmesine olanak tanınmıştı.
