Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın, bir polis özel harekatçısının telefonuna çatışma esnasında kurşun isabet ettiğini gösterdiği iddia edildi. 20 Kasım 2019’da Twitter’da Polis Özel Harekat isimli hesap tarafından paylaşılan fotoğraf, şimdiye kadar yaklaşık 500 kez paylaşıldı ve 8 bin kez beğenildi. Aynı fotoğraf Facebook’ta da paylaşıldı ve yaklaşık 800 beğeni aldı.
Ancak fotoğraf, bir polis özel harekatçısının telefonuna kurşun isabet ettiğini göstermiyor. En erken Mart 2017’de Rusya’dan yayın yapan bir internet sitesi tarafından dolaşıma sokulduğu anlaşılan fotoğrafta yer alan üniforma, polis özel harekat (PÖH) üniforması değil. Aynı zamanda fotoğrafta görülen silah PÖH envanterinde bulunmuyor.
Fotoğraf eski tarihli
Tersine görsel arama yöntemiyle aratıldığında, fotoğrafın daha önceki tarihlerde farklı kaynaklar tarafından paylaşıldığını görüyoruz.
Fotoğrafa en erken 7 Mart 2017 tarihinde uCrazy.ru isimli bir internet sitesinde rastlanıyor. 2018 ve 2019 yıllarında da gönderi Litvanya’da ve Rusya’da yayın yapan internet siteleri tarafından tekrar dolaşıma sokulmuş.
"‘O’na screenshoot almasını söyledim ama anlamış gibi görünmüyor.’’
Üniforma PÖH’e ait değil
Fotoğrafla ilgili bir diğer bulguysa, iddia konusu fotoğraftaki askerin giydiği üniforma ile polis özel harekatçıların giydiği üniformanın farklı olması.
Anadolu Images’ta yer alan polis özel harekatçıları gösteren fotoğraflardaki üniformaların, iddia görselinde yer alan üniformadan daha koyu bir renge ve farklı bir desene sahip olduğu görülebilir.
Görseldeki silah PÖH envanterinde bulunmuyor
Teyit’in Özel Kuvvetler Komutanlığı'nda Tim Komutanlığı yapmış olan Abdullah Ağar’dan edindiği bilgiye göre iddia konusu görselde yer alan silah, Rus yapımı bir kalaşnikof türü olan AK12. Bu silah termal veya benzeri eklentilerle modifiye edildiğinde BK12 olabiliyor. The Fire Arm Blog ve Military Factory gibi silah sanayi alanında yayın yapan internet sitelerinde bulunan görsellerden de, iddia konusu olan görselde yer alan silahın AK12 olabileceği görülebilir. Yine Abdullah Ağar’dan edinilen bilgiye göre AK12 ve BK12 ise PÖH envanterinde bulunmuyor. Kısacası fotoğraftaki silah Türk polisi tarafından kullanılan bir silah değil.
İddia daha önce Ukrayna’da da dolaşıma girmiş
Görsel, medya okuryazarlığı alanında çevrimiçi dersler veren Verified.ed-era.com’da da manipülasyona örnek olarak incelenmiş. İncelemede referans verilen Behind The Ukraine News bağlantısında ise, fotoğrafın ilk olarak Rusya’dan yayın yapan bir sitede 2017 yılında paylaşıldığı ve son zamanlarda orduyla ilgili Ukrayna’dan olduğu iddiasıyla doğruluğu olmayan fotoğrafların paylaşımının arttığı belirtilmiş.
Sonuç olarak fotoğrafın, çatışma esnasında telefonuna kurşun isabet eden bir polis özel harekatçısını gösterdiği iddiası doğru değil. Fotoğrafa en erken 2017 yılında Rusça yayın yapan bir internet sitesinde yapılan paylaşımda rastlanıyor. Fotoğraftaki üniforma, polis özel harekatçılarınınkinden farklı. İddia hatalı bilginin en yaygın yedi türünden ‘‘hatalı ilişkilendirme’’ kategorisine örnek verilebilir.
