Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın, eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama’nın Wuhan Viroloji Enstitüsü’nü ziyareti sırasında çekildiği edildi. Paylaşımda, arkada Anthony Fauci’nin yanında duran kadının Melinda Gates olduğu da öne sürülüyor.
Tersine görsel arama yöntemiyle araştırdığımızda, fotoğrafın Wuhan değil, Amerika Birleşik Devletleri Maryland eyaletinde bulunan Ulusal Sağlık Enstitüsü’nde (NIH) çekildiğini tespit ediyoruz. Ziyaretin tarihi ise 2 Aralık 2014. Kurumun Ocak 2015 sayılı dergisinde de ziyarete yer verilmiş.
Peki Obama’nın yanındakiler kim? Fotoğraftakilerden birinin kamuoyunun yakından tanıdığı Dr. Anthony Fauci olduğu biliniyor. Diğer isimler ise ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı Sekreteri Sylvia Burwell ile Dr. Nancy Sullivan.
Fotoğraf hakkında Beyaz Saray sitesinin haberine de ulaşmak mümkün. Ziyaretin ana odağını ise ebolayla mücadele oluşturuyor. Birçok video ve fotoğrafın paylaşıldığı ziyaret Reuters gibi kaynaklarda da yer bulmuş.
Nancy Sullivan (solda), Sylvia Burwell ve Melinda Gates’e ait portrelerden de fotoğraftakilerin Sullivan ve Burwell oldukları tanınabilir.
İddiada yer alan, Obama’nın Wuhan Viroloji Enstitüsü’ne 5 milyon dolar verdiği bilgisi de yanlış. Covid-19 salgınının tüm dünyayı çoktan sarmaya başladığı tarihlerde Amerika Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin (NIH) Wuhan Viroloji Enstitüsü’ne 2015 yılında önceki ABD Başkanı Obama döneminde 3,7 milyon dolarlık bir hibe sağladığına dair haberler yayılmıştı. Hatta haberler virüsün ortaya çıkmasına neden olan Wuhan’daki laboratuvarı fonladığı için Obama’yı suçlayan ve Nisan 2020’de Trump’ın bu fona son verdiğini açıklayan paylaşımlarla devam etmişti.
Aslında bu, Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne, oradan da insan ve hayvan temaslı hastalıkları araştıran sivil toplum örgütü EcoHealth Alliance’a 2014-2019 arasında verilen 3,7 milyon dolarlık toplam hibenin yalnız bir kısmı. NIH’in bağlı olduğu Amerika Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı’nın devlet hibelerinden toplam 3,7 milyon dolar aldığı görülebiliyor.
Yani ne hibenin tamamı Obama yönetimi tarafından dağıtıldı, ne de tek bir adrese verildi. 3,7 milyon dolarlık hibenin yaklaşık 700 bin dolarını Donald Trump onaylamıştı. 3,7 milyon dolarlık yekunun 600 bin doları Wuhan Viroloji Enstitüsü'ne gitmiş. Bu miktar EcoHealth Alliance ile uluslararası işbirliği yapan kuruluşları finanse etmek için kullanılmış.
Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası araştırma kuruluşlarına fon sağlaması yaygın bir durum. Kayıtlar NIH'nin 2018 ve 2019'da Trump yönetimi altında Çin’de Wuhan Enstitüsü dahil farklı kuruluşlara yaklaşık 2,5 milyon dolar sağladığını gösteriyor. Bush idaresindeki NIH, 2007 yılında Çin’deki çeşitli araştırma merkezlerine 2 milyon dolardan fazla finansal destek vermişti. Hatta ABD, bu uzun erimli genel politikadan dolayı tehlikeli viroloji çalışmalarını taşere etmekle de suçlanmıştı.
İddia Reuters, Snopes, USA Today, Politifact tarafından da yanlış olarak değerlendirildi.
