2014 yılından bu yana çeşitli haber sitelerinde ve sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın Musul’da kadınların pazarda satıldığını gösterdiği iddia edildi. Fotoğraf 4 Temmuz 2019 tarihinde Saklı Tarih isimli bir sayfa tarafından Facebook’ta paylaşıldı. Söz konusu gönderi şimdiye kadar 2 bin 800’ün üzerinde paylaşım aldı.
Ancak, fotoğrafın Musul’daki kadınların pazarda satıldığını gösterdiği iddiası doğru değil. Fotoğraf, 2012 yılında Yemen’de gerçekleşen bir protestodan. Reuters, 10 Şubat 2012’de Yemen’in Ibb kentinde gerçekleşen protestoya ait aynı açıdan çekilen bir fotoğrafı internet sitesi üzerinden paylaşmış.
Fotoğraf 2012’de Yemen’de gerçekleşen bir protestodan
2011-2012 yıllarında Yemen’de dönemin Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih yönetimine karşı pek çok protesto düzenlenmişti. Reuters’ın kaydettiği fotoğraf da Yemenli kadınların hükümet karşıtı protestolarından birine ait. Fotoğrafta çevredeki binaların aynı oluşu ve sağ kısımda görülen tuğla yığınları, fotoğrafın Yemen’de gerçekleşen bu protesto sırasında çekildiğini gösteriyor.
Bunun yanı sıra, Yemen’deki protestoların çeşitli açılardan çekilmiş videoları gnahebb isimli bir YouTube kanalından yayınlanmış. Kanalın paylaştığı 6 Nisan 2012 tarihli videonun başındaki görüntü iddia konusu fotoğraf ile aynı açıdan çekilmiş.
2012 yılında Yemen’deki protestolar sırasında çekilen videodan bir kare
Musul’da kadınların pazarda satıldığını gösterdiği iddia edilen fotoğraf
Görsellerin sol tarafında bulunan sarı renkli kamyon ve sağ taraftaki binanın aynı oluşundan iddia konusu fotoğrafın Yemen’de çekildiği anlaşılıyor.
Musul’da neler olmuştu?
Fotoğraf Musul’da kadınların satıldığı köle pazarını göstermiyor olsa da benzer iddialar gündeme gelmişti. Deutsche Welle’nin 8 Ekim 2014 tarihli haberinde IŞİD’in kadınları kaçırdığı ve Musul’da kadınların satıldığı bir pazar kurduğu yazılmıştı. Haberde olayı yaşayan ya da tanık olan kişilerle yapılan röportajlara da yer verilmişti. Aynı haber Sabah, OdaTv ve BBC gibi kaynaklarda da gündeme gelmişti.
Sonuç olarak, iddiada kullanılan fotoğraf Musul’daki kadınların satıldığı bir pazar kurulması olayı ile ilişkilendirilmiş, fakat farklı bir olayı gösteriyor. Yani iddia yanlış bilgi türlerinden “hatalı ilişkilendirme” olarak ifade edilebilir.
