İsrailli bir kadın askerin ülkede bulunan bir Atatürk büstünü öptüğünü gösterdiği iddia edilen bir fotoğraf, sosyal medyada uzun süredir dolaşımda. Aynı fotoğrafı kullanan Instagram paylaşımlarından biri 4 bine yakın kez beğenilirken, iddiayı içeren bir Facebook gönderisi bin 650’den fazla paylaşıldı. Oda TV de 29 Ekim'de yaptığı bir haberde İsraillilerin bu fotoğrafı paylaşarak Cumhuriyet bayramını kutladıklarını öne sürdü.
Ancak fotoğraf, İsrailli bir kadın askeri ülkede bulunan bir Atatürk’ün büstünü öperken göstermiyor. Fotoğrafta yer alan İsrail bayrağı görsele sonradan montajlanmış, İsrail’de böyle bir Atatürk büstü yok, kadının giyim tarzı İsrail ordusu mensuplarının üniformalarını andırmıyor ve fotoğraftaki silahla bere, Polis Özel Harekat’ın kullandığı silah ve bereyle benzerlik gösteriyor.
İsrail bayrağı montaj
Tersine görsel arama yapıldığında, fotoğrafın Instagram’da paylaşıldığı görülüyor; bu paylaşım gizli, nerede ve kim tarafından çekildiğine erişilemiyor. Ancak orijinal kopyaya ulaşmak mümkün ve bu kopyada herhangi bir bayrak yok. İddialardaki paylaşımlarda yer alan İsrail bayrağı fotoğrafa montajlanmış. İnternet üzerinde İbranice yapılan aramalarda da fotoğrafa rastlanmıyor. Fotoğrafa dair tüm kaynaklar Türkçe.
İsrail’de açık alanda iki Atatürk büstü var
İsrail’de internet üzerinden ulaşılabilen iki Atatürk büstü bulunuyor. Bunlardan ilki, Tel Aviv yakınlarındaki Yehud'da yer alan, Türkiye'den giden Yahudilerinin yönetimindeki Arkadaş Derneği Kültür Merkezi'nin bahçesindeki büst. 2006 yılında büstün açılacağını basına bildiren ise dönemin İsrail Ankara Büyükelçisi Pinhas Avivi. Hali hazırda aktif olmayan internet sitesinin arşivlenmiş bir sayfasından, dernekle ilgili bilgilere ulaşabiliyoruz. Dernek binası ise halen aynı adreste ve Google Maps üzerinden yeri tespit edilebiliyor.
Arkadaş Derneği Kültür Merkezi'nin bahçesindeki büst
İkinci büst ise, Beersheba’daki “Osmanlı-Türk Tren İstasyonu”nun karşısına konmuş. İstasyon, 1915 yılında Filistin Osmanlı toprağı iken inşa edilmiş ve bu nedenle bu adı taşıyor. 2008 yılında açılan büstün, iddiadaki görselle benzerliği bulunmuyor.
Beersheba’daki Türk tren istasyonunun karşısında yer alan büst
Türkiye’nin İsrail Büyükelçiliği Teyit’e yaptığı açıklamada İsrail’de toplam üç Atatürk büstü bulunduğu bilgisini verdi. Elçiliğin bilgisi dahilindeki üçüncü büst ise Tel Aviv’deki Türkiyeliler Birliği derneğinin içinde yer alıyor. İddia konusu fotoğrafın dış mekanda çekilmiş olması, dernekteki büstün de bu büst olamayacağını gösteriyor.
Yine iddiadaki büst İsrail’de olsa, üzerinde İbranice bir açıklama olması beklenirdi. Atatürk’ün diğer ülkelerinde yer alan büstlerinde de, genellikle yerel dillerde açıklamalar yer alıyor.
Sırasıyla Havada, Santiago ve Canberra’da bulunan Atatürk büstleri
Görseldeki giyim tarzı, İsrail askeri üniformalarını andırmıyor
Görseldeki kadının giydiği asker kepi ve taşıdığı silah, İsrail ordusu mensubu olduğuna dair bir algı oluştursa da, bu doğru değil. İsrailli askerlerin giydikleri üniformaların tamamına, İsrail Savunma Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşılabiliyor. Görseldeki kadının giydiğine en yakın üniforma, sınır polislerininki olsa da kadının üzerindeki üniforma o da değil. Yine görseldeki kadının üzerinde, İsrailli askerlerin kullanması gereken arma ve bere rozetlerinden herhangi biri de gözükmüyor.
Fotoğraftaki silah ve bere, Polis Özel Harekat’ın kullandığı silah ve bereyle benzer
İddia konusu fotoğraftaki silah büyük ihtimalle Colt marka, M16 model bir piyade tüfeği. Bu ve benzeri silahlar hem İsrail ordusu, hem de Türkiye ordusu tarafından kullanılıyor. M16 ve benzer silahlar, iddia konusu fotoğraftaki kadının giydiği berelerle aynı renk bere kullanan Türkiye Polis Özel Harekat (PÖH) mensuplarının da envanterinde mevcut. Bu, hem Emniyet Genel Müdürlüğü’nün internet sitesindeki video görüntüleri, hem de bir Anadolu Ajansı makalesindeki fotoğraflardan tespit edilebiliyor. PÖH mensupları içinde kadınlar da var.
Özetle, fotoğrafın Yahudi bir kadın askerin, İsrail’de bulunan bir Atatürk büstünü öptüğünü gösterdiği iddiası gerçeği yansıtmıyor. Görselin bir kısmı manipüle edilmiş ve görselin İsrail’deki bir askeri gösterdiğine dair herhangi bir bulguya rastlanmıyor. Fotoğraf, en yaygın yanlış bilgi türünden "hatalı ilişkilendirme"ye giriyor.
