Sosyalmedyadapaylaşılan bir fotoğrafın İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun odasına astığı 1 buçuk milyon dolar değerindeki tabloyu gösterdiği iddia edildi.
Facebook’ta Reis-in Adamları isimli sayfa tarafından “Ekrem imamoğlu'nun 1,5 milyon dolara aldığı tablo. Belediyede tasarruf başlatacağız demişti, edepten tasarruf demiş?” ifadeleri ile paylaşılan fotoğraf şimdiye kadar 722 beğeni ve yaklaşık bin paylaşım aldı.
Ancak fotoğraf Ekrem İmamoğlu’nun odasına astığı bir buçuk milyon dolar değerindeki tabloyu göstermiyor. Görsel ilk olarak parodi içerikler paylaşan bir Facebook sayfası olan Diriliş Sözlük tarafından montajlanarak hazırlanmış. Söz konusu fotoğrafın orijinalinde ise Mustafa Kemal Atatürk’ü bir Anadolu gezisi sırasında bir kişiyi dinlerken gösteren tablo bulunuyor. Montajlanan kısımda ise ABD’li heykeltıraş Benjamin Victor’un 2013’te yaptığı “Bathsheba” isimli heykelin bir fotoğrafı yer alıyor. İmamoğlu Atatürk’ün yer aldığı tabloyu İBB Başkanlığı görevine başladıktan sonra, 27 Haziran 2019 tarihinde odasına asmıştı.
İddia konusu görsel montajlanarak oluşturulmuş
T24 ve Cumhuriyet’in 27 Haziran 2019 tarihli haberlerinden Ekrem İmamoğlu’nun, görevi devralmasının ardından başkanlık odasına Mustafa Kemal Atatürk’ün bir köylüyle konuştuğu tabloyu astığı bilgisine ulaşılıyor. Söz konusu tablo, İmamoğlu Yüksek Seçim Kurulu’nun 6 Mayıs 2019 tarihli kararı ile büyükşehir belediye başkanlığı mazbatası elinden alınmadan önce de makam odasının duvarına asılmıştı. Haberlerde yer alan fotoğraftan yola çıkarak iddia konusu görselin montajlanarak hazırlandığı söylenebilir.
27 Haziran 2019’da İmamoğlu göreve yeniden geldikten sonra astığı tablo
İmamoğlu aynı gün Twitter hesabından attığı bir tweette de Atatürk’ün yer aldığı tabloyu paylaşmıştı.
https://twitter.com/ekrem_imamoglu/status/1144304774910808065
Ekrem İmamoğlu, 31 Ağustos 2019'da Diyarbakır eski Belediye Başkanları Selçuk Mızraklı ve Ahmet Türk'ü Diyarbakır'da ziyareti sırasında söz konusu tabloyu Kayapınar Belediye Başkanı'na hediye etti.
Montajlanan görselde bir heykel fotoğrafı yer alıyor
Montajlanan görsel internette tersine görsel arama özelliği ile aratıldığında karşımıza Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yaşayan Benjamin Victor isimli heykeltıraşın 2013’te yaptığı “Bathsheba” isimli bir heykelin fotoğrafları çıkıyor. Söz konusu heykele Victor’un internet sitesinden ulaşılabiliyor.
İddia konusu görsel parodi içerikler üreten bir Facebook hesabı tarafından paylaşılmış
İddia konusu görselin sağ üst köşesinde “Diriliş Sözlük” ibaresinin yer aldığı görülebiliyor. Bu ismi Facebook’ta aratınca da karşımıza, görselin ilk olarak Diriliş Sözlük adlı Facebook sayfasında 26 Ağustos 2019’da paylaşılan hali çıkıyor. Bu sayfa incelendiğinde ise sayfanın daha önce de bazı fotoğraflara eklemeler yaparak parodi içerikler ürettiği görülebiliyor. Diriliş Sözlük sayfasının “Hakkında” bölümünde yer alan bilgilerden de “komedi/sadece eğlence amaçlı” türünde içerikler paylaşıldığı görülebiliyor.
Hesabın yaptığı parodi paylaşımlardan bazı örnekler
Montajlanarak hazırlanan görsele bakıldığında montajın kolayca anlaşılabilir olduğu düşünülse de, gönderide paylaşımın gerçek olduğuna inanan pek çok kişinin yorumunu bulmak mümkün.
Teyit, 31 Temmuz 2019’da yayımladığı bir başka analizde Diriliş Sözlük’ün paylaştığı başka bir fotoğrafın da montaj olduğunu belirtmişti. Teyitpedia’da yayımlanan “Birçok insan hicivle gerçeği ayırt edemiyor” isimli yazıda da birçok kişinin internette gördüğü hiciv olarak hazırlanmış içerikleri gerçek sanma ihtimallerinin oldukça yüksek olduğunu belirten bir araştırmaya yer verilmişti.
Sonuç olarak iddia konusu görsel ilk olarak parodi içerikler paylaşan bir Facebook sayfası olan Diriliş Sözlük tarafından montajlanarak hazırlanmış. Söz konusu fotoğrafın orijinalinde Mustafa Kemal Atatürk’ü bir Anadolu gezisi sırasında bir kişiyi dinlerken gösteren tablo bulunuyor. Montajlanan kısımda ise ABD’li heykeltıraş Benjamin Victor’un 2013’te yaptığı “Bathsheba” isimli heykelin fotoğrafları yer alıyor. İmamoğlu, Atatürk’ün yer aldığı tabloyu ise 27 Haziran 2019’da odasına asmıştı.
Diriliş Sözlük hesabının yaptığı paylaşım eğlence amaçlı hazırlandığı için yanlış bilgi türlerinden “parodi” olarak adlandırılabilir. Fakat başka hesaplar ekleme yoluyla hazırlanan görseli gerçekmiş gibi paylaştıkları için yapılan paylaşım, yanlış bilgi türlerinden “manipülasyon” olarak ifade edilebilir.
