Bir süredir internette, özellikle de Facebook sayfalarında dolaşan bir fotoğrafın, Etiyopya hükümdarının önünde eğilen Britanya Kraliçesi II. Elizabeth’i gösterdiği öne sürülüyor.
Paylaşımlarda II. Elizabeth’in yanında duranın Prens Philip olduğu da söylenmiş. Eğilmenin gerekçesinin de İmparatoriçe Menen’in soyunun Süleyman Peygamber ve Saba Melikesi Belkıs’a dayanması olduğu ifade ediliyor.
Görseldekiler Britanya hanedanı değil
Ortada bir fotoğraf olduğundan, öncelikle en basit adımı atalım: Tersine görsel arama. TinEye üzerinde yapılan aramada fotoğrafın Getty Images üzerindeki orijinaline ilk sırada ulaşıyoruz.
Burada fotoğrafçı Alfred Eisenstaedt’ın çektiği belirtilen karenin ülkenin hükümdarı Haile Selassie ve eşinin konukları karşılarken gösterdiği yazıyor. Fotoğraf 1955 yılının Ocak ayında çekilmiş.
Aynı gün kaydedilmiş bir başka kare daha var, ancak burada da konukların yüzleri net değil. Diğer yandan görselde Britanya kraliçesinin ziyareti ile ilgili herhangi bir bilgi yer almıyor ki bu epey kuşku uyandırıcı. Kraliyet ailesinin herhangi bir mensubunun bir yurtdışı ziyaretinin ilgili görselde anlatılmaması beklenemez. Yine de bir sağlama yapalım.
Google’a başvurduğumuzda Haile Selassie’in eşinin adının Menen Asfaw olduğunu öğreniyoruz. İmparator 1974, imparatoriçe de 1962 yılında yaşamlarını yitirmişler.
Peki o tarihlerde II. Elizabeth’in Etiyopya’da bulunması ihtimali var mı? Resmi internet sitelerinde arama yaptığımızda kraliçenin ülkeyi ilk kez 1965 yılında ziyaret ettiğini öğreniyoruz. Yani iddia konusu fotoğraf çekildikten 10, İmparatoriçe Menan yaşamını yitirdikten üç yıl sonra.
Kraliçe 1965 tarihli ziyaretinde Haile Selassie tarafından ağırlanmış. İkilinin birlikte fotoğrafları da var.
Kraliçe 1965 tarihli ziyaretinde İmparator Haile Selassie tarafından karşılanmıştı.
Ancak İmparator, 1954 yılında Londra’da II. Elizabeth’i ziyaret ettiği sırada ona reverans yapmış.
Kraliçe kimsenin önünde eğilmek zorunda değil
Britanya kraliyetinin protokol kuralları gereği, imparator ve eşi kimsenin önünde eğilmek zorunda değil. Ancak Prens Philip, taç giyme töreninde II. Elizabeth’in önünde eğildi. II. Elizabeth’in birinin önünde başını eğdiği kayıtlara geçen tek an ise, Lady Diana’nın cenazesi. Ancak bu da kraliyet protokolünün kadınlar için koyduğu “reverans” koduna uygun değil. Yani biattan çok, saygı ifadesi olarak yorumlanabilir.
Peki kraliçenin soyu Saba Melikesi Belkıs ve Süleyman Peygamber’e dayanan bir hanedanın önünde, dini ilkeler mucibi eğilmiş olması mümkün olur muydu?
Saba Melikesi Belkıs, tarihçilerin yaşayıp yaşamadığı konusunda şüphe besledikleri bir efsane. Eski Ahit’e göre, dönemin Arap dünyası ile iç içe olan Doğu Afrikasına hükmeden Saba Melikesi, bir gün beraberinde mücevherler, baharatlar ve değerli eşyalarla Süleyman Peygamber’i ziyaret eder. İlk niyeti onu ayartmak olsa da, sonra tövbe ve biat eder, Süleyman’ın inancına geçer.
Ressam Edward Poynter'ın yorumuyla Saba Melikesi'nin Süleyman Peygamber'i ziyareti. 1890, Art Gallery of New South Wales.
Saba Melikesi ile Süleyman Peygamber’in hikayesi, doğrudan ad verilmeksizin Kuran’da da geçiyor. Ancak Anglikan Kilisesi’nin bağlı olduğu Hristiyanlık açısından, bu soydan geldiğine inanılan birinin önünde eğilmenin gerektiği söylenemez. Ki Britanya hükümdarı, Anglikan Kilisesi’nin de başı sayılıyor. Kraliçe Katolik Papası ya da Ortodoks Patriği karşısında da eğilmiyor.
Britanya’da seçilmiş başbakanlar da hanedanın başının önünde eğilmek zorunda.
Ülkede kraliyet ailesinin varlığı ve sahip oldukları, uzun zamandır tartışma konusu. Ancak geçtiğimiz günlerde kraliyet görevlerinden çekilme kararı alan Sussex Dükü ve Düşesi’nin Oprah Winfrey'e verdikleri söyleşide dile getirdikleri ithamlar, tartışmaların alevlenmesine neden oldu.
Kraliyet ailesi, Britanyalı vergi mükelleflerine 2019’da 67 milyon sterline mal olmuş. Ancak ailenin popülaritesinin de ciddi bir mali getiri sağladığı biliniyor.
