Sosyal medya platformlarında paylaşılan ve birbirleriyle ilişkilendirilen üç fotoğrafın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzaladığı Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) olduğu ve Dağlık Karabağ bölgesinde devam eden çatışmalar sırasında Azerbaycan tarafından kullanılarak Ermenistan’ı bombalayanlardan biri olduğu iddia edildi.
Tersine görsel aratma yöntemiyle bulduğumuz haberlere göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bayraktar TB2 isimli Silahlı İnsansız Hava Aracı’nı (SİHA) 2018 yılında imzalamıştı. Haberin basına geçtiği tarih de 3 Şubat 2018.
Erdoğan’ın attığı imza ve tarihin yakından gözüken bir hali de kamuoyuna yansıdı. Yakından çekilmiş fotoğraflardan birinde imza ve 03.02.2018 şeklinde atılmış tarih görülebiliyor.
Fotoğraflar 2018’de Suriye’den olduğu iddiasıyla da paylaşılmıştı
Montajlanarak birbiriyle ilişkilendirilen fotoğrafta bulunan ikinci ve üçüncü görsel, 3 Mart 2020 tarihinde Suriye’den olduğu iddiası ile daha önce de paylaşılmıştı. Mart ayında Suriye’den olduğu iddiasıyla yayılan bu görsel, bu kez de Ermenistan’dan çekildiği iddiasıyla paylaşılıyor.
Aynı fotoğraf Mart 2020’de Suriye’den olduğu iddiasıyla da paylaşılmıştı.
Aynı tarihlerde Türkiye’de de Erdoğan’ın imzaladığı SİHA’nın Suriye ordusu tarafından vurulduğu iddiası da dolaşıma girdi. Ancak bu iddiaya ilişkin herhangi kanıt bulunmuyor.
İkinci fotoğraf Hatay’dan
Fakat ikinci fotoğraf ne Suriye ne de Ermenistan’dan. Görsel 30 Haziran 2018 tarihinde Hatay’a düşen bir İnsansız Hava Aracı’ndan. Basına yansıyan haberlerde Hatay’a bir İHA’nın düştüğü belirtiliyor ve detaylarda düşenin İHA olduğu belirtilmiş.
Aynı haber başka medya kuruluşları tarafından da yayınlandı ve onlarda da iddiaya konu olan görseldeki fotoğraf kullanıldı. Bu haber herhangi bir resmi makam tarafından yalanlanmadı.
İHA ve SİHA birbirinden farklı araçlar
İddiada fotoğraftakilerin bir SİHA olduğu belirtilmiş. Erdoğan’ın imzaladığı araç bir SİHA idi ancak Hatay’da 30 Haziran 2018 tarihinde düşen araç ise bir İHA. Dolayısıyla Ermenistan’dan olduğu belirtilen görüntü aslında iki yıl önceden ve Hatay’da çekildi. İHA ve SİHA’lar birbirinden farklılar. İnsansız Hava Aracında keşif yapılırken, Silahlı İnsansız Hava Aracında isminde geçtiği gibi silah da bulunuyor.
Türkiye ve Azerbaycan arasında Askeri Mali İşbirliği Anlaşması var
Azerbaycan Mart ayında yaptığı açıklamada Türkiye’den silah ve askeri teçhizat almayı sürdüreceğini duyurmuştu. Haziran’da ise Azerbaycan ve Türkiye arasında yapılan Askeri Mali İşbirliği Anlaşması’na göre, Türkiye Azerbaycan’a 200 milyon TL değerinde yardımda bulunacak ve Azerbaycan da bu yardımla Türk Savunma Sanayii şirketlerinden ürün ve hizmet alacak. Azerbaycan’ın Türkiye’den kaç SİHA ya da İHA aldığına dair kamuoyuna resmi bir açıklama yapılmadı fakat bazı yayın kuruluşları Dağlık Karabağ bölgesinde 27 Eylül tarihinde başlayan çatışmada, SİHA’ların kullanıldığını yazdı.
Savaş ve çatışma durumları yanlış bilginin en hızlı yayıldığı kriz anlarından. Teyit, Azerbaycan Ermenistan çatışmasının başlangıcından bu yana çok sayıda analiz yayınladı.
