Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın, Çin’deki bir dükkana asılı Atatürkposterlerini gösterdiği iddia edildi. “Dünya takdir ediyor” başlığı altında paylaşılan fotoğrafta, bir dükkanda Mustafa Kemal Atatürk’ün posterlerinin yer aldığı görülebiliyor.
Arızalı isimli sayfa tarafından 20 Ocak 2019’da Facebook’a yüklenen fotoğraf 2 bin kişi tarafından paylaşıldı ve 3 bin 500 kişi tarafından beğenildi. Fotoğrafın, aynı gün “Türk Son” isimli sayfa tarafından da paylaşıldığını görmek mümkün.
Ancak fotoğrafın, Çin’deki bir dükkana asılı Atatürk posterlerini gösterdiği doğru değil. Fotoğraf eğlence amaçlı montaj yapılabilen PhotoFaceFun isimli çevrimiçi bir sitenin yardımıyla oluşturulmuş. Jack Birns isimli Amerikalı foto muhabir tarafından 1949 yılında Çin’in Şangay kentinde çekilen fotoğrafın orijinalinde, Atatürk’ün posterlerinin görüldüğü alanlarda saç kesimi yapılan müşterilerin fotoğrafları yer alıyor.
Fotoğraf Çin’de çekildi ancak posterlerde Atatürk yok
Fotoğraf Amerikalı fotoğrafçı ve muhabir Jack Birns tarafından 1949 yılında Şangay’da çekildi. Google Sanat ve Kültür koleksiyonlarında bulunan Life Photo Collection aracılığıyla fotoğrafın aslına ulaşılabiliyor.
Burada fotoğrafın künye bilgileri de yer alıyor. Fotoğrafın, “China, Last Days of Shanghai” (Çin, Şangay’ın Son Günleri) etiketiyle koleksiyonda yer aldığını görmek mümkün. Vintage Everyday’in internet sitesinden koleksiyonda yer alan fotoğraflara ve koleksiyon hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşılabiliyor.
Birns, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) menşeli Life dergisi tarafından Çin’deki iç savaşı araştırması ve fotoğraflaması için görevlendirilmişti. Bu süreçte çektiği fotoğraflar daha sonra University of California Press tarafından 2003 yılında kitaplaştırıldı ve Assignment Shanghai: Photographs on the Eve of Revolution başlığıyla bir internet sitesinde bulunuyor.
Fotoğrafı montajlamak için bazı siteler kullanılıyor
Fotoğrafa bakılınca dükkanın kapısında bulunan tabelanın üzerinde “photofacefun.com” yazıldığı dikkat çekiyor. Bu site, kullanıcılarına eğlence amaçlı fotoğraf efekti yapma imkanı sağlıyor. Orijinal tabeladan ise bu dükkanın bir kuaförü gösterdiği anlaşılıyor. Sağ ve solda bulunan fotoğraflarda da saç kesimi yapılan müşterilerin fotoğraflarının yer aldığı görülebiliyor.
Sağ ve sol camlarda asılı posterlerin saçını yaptıran kadınlara ait olduğunu görmek mümkün.
Ayrıca fotoğrafa dikkatlice bakıldığında dükkanın sağ üst köşesinde yer alan numaranın da söz konusu çevrimiçi montaj sitesi tarafından değiştirildiği ve Facebook paylaşımlarında “bilge kişi” rumuzu (sağ altta) eklenerek paylaşıldığı görülebiliyor.
İnternette tersten görsel arama yapıldığında, aynı fotoğrafın Funnywow gibi çevrimiçi montaj ve efekt yapma imkanı sunan birden fazla sitede yer aldığı görülebiliyor. Hatta bu fotoğraf başka kullanıcılar tarafından kendi fotoğrafları eklenerek kullanılmış ve paylaşılmış.
Sonuç olarak fotoğrafın Çin’de bir dükkana asılı Atatürk posterlerini gösterdiği iddiası doğru değil. Görsel, fotoğraflara montaj ve efektler yapan çevrimiçi bir internet sitesi aracılığıyla yapılmış. Fotoğrafın aslı ise Jack Birns tarafından 1949’da çekilmiş ve Şangay’daki bir kuaförü gösteriyor.
