Facebook’ta bir kullanıcı tarafından paylaşılan fotoğrafın bir Türk askerini Suriye’nin kuzeyindeki operasyonlar sırasında diz çökerken gösterdiği iddia edildi. 779 kez paylaşılan fotoğrafa, yine Facebook ve Instagram’daki başka paylaşımlarda da aynı iddiayla yer verilmiş.
Askerlerin üzerinde Pakistan bayrağı bulunuyor
Fotoğraf yakından incelendiğinde ayakta duran askerlerin üniformalarında Pakistan bayrağının bulunduğu dikkat çekiyor.
Fotoğraftaki asker montajla silinmiş
Ayrıca görselin daha önce paylaşılan bir versiyonunda Pakistanlı askerlerin yanında ayakta duran başka bir Türk askeri olduğu görülüyor. İddia görselde bu asker görüntülerden silinmiş. Silinen askerin yerinde düzenleme esnasında oluşan deformasyon da görülebiliyor.
Fotoğraflar ortaklaşa gerçekleştirilen bir tatbikattan
Fotoğraf, 28 Temmuz 2019 tarihinde Türk Sualtı Taarruz Timleri (SAT) ile Pakistan İkbal Timlerinin ortaklaşa gerçekleştirdiği AYYILDIZ-2019tatbikatı esnasında kaydedildiği belirtilerek paylaşılmış. Fotoğrafın paylaşıldığı gün ortak tatbikatın sona erdiği tarih ile örtüşüyor. Aynı görsele 30 Temmuz 2019 tarihinde EHA Medya adlı Twitter hesabında paylaşılan haberde de tatbikata ait olduğu bilgisiyle yer verilmiş.
Sonuç olarak iddiadaki fotoğrafın Suriye’nin kuzeyindeki operasyonlar sırasında diz çöken bir Türk askerini gösterdiği iddiası doğru değil. Türkiye ve Pakistan’ın ortaklaşa gerçekleştirdiği bir tatbikattan alınan görselin başka bir olaya aitmiş gibi paylaşılması yanlış bilginin en yaygın türlerinden hatalı ilişkilendirmeye örnek gösterilebilir. Aynı zamanda, ayakta duran diğer Türk askerinin iddiayı desteklemek amacıyla görselden çıkarılması da manipülasyon kategorisinde değerlendirilebilir. Manipülasyon “seçme, ekleme ve çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme” olarak tanımlanırken, hatalı ilişkilendirme bir olayla ilişkilendirilen ancak başka bir durumu yansıtan fotoğraf, video, alıntı ya da haber başlıklarını kapsıyor.
