Suriyelilerin ülkelerine gönderilmesi tartışması, son günlerin en önemli gündem maddelerinden. Tartışmalarla birlikte sosyal medyada da diğer ülkelerdeki uygulamalara dair iddialar paylaşılıyor.
Paylaşılan bir fotoğrafın Almanya’da ülkelerine bayram tatiline giden 500 Suriyelinin sınır dışı edildiğini gösterdiği iddia edildi. Almanya’nın gerekçesinin ise “Bir mülteci ülkesine dönebiliyorsa mülteci değildir” olduğu da öne sürülmüş.
Fotoğraf sınır dışı edilen Suriyelileri göstermiyor
Tersine görsel arama ile aradığımızda görselin ilk olarak 2015 yılındaki haberlerde yer aldığı görülüyor. Görüntünün Almanya Münih tren istasyonunda kaydedildiği bilgisi verilmiş. Der Spiegel’in 13 Eylül 2015 tarihli haberinde binlerce mültecinin Münih’e ulaştığı bildiriliyor; polisin durumu kontrol etmeye çalıştığı aktarılıyor.
Fotoğrafın açıklamasında şöyle yazıyor: “Cumartesi akşamına kadar yaklaşık 9 bin mülteci gelmişti. Gece yarısına kadar 13 bin civarında olabilirler. Olay yerindeki polis durumu kontrol altında tutmaya çalışıyor.”
Dolayısıyla fotoğraf Almanya’ya gelen mültecileri gösteriyor, sınır dışı edilenleri değil.
2015 yılında Avrupa Birliği ülkelerinin “mülteci krizi” ile karşı karşıya kalmıştı. Binlerce mülteci Avrupa’ya geçmeye çalışırken Akdeniz’de hayatını kaybetmişti.
Almanya’da sınır dışı etme kararları
Almanya’da 1,4 milyon sığınmacı yaşıyor. Anahtar kelimelerle taradığımızda “bayram izni için dönen 500 Suriyeliyi sınır dışı ettiği” gibi bir karara rastlanmıyor. Ancak ülkesine tatile giden mültecilerin statülerini kaybedebileceği yönünde tartışmalara rastlamak mümkün.
2019 yılında eski Almanya İçişleri Bakanı Horst Seehofer, tatillerde ülkelerine giden Suriyelilerin “sığınmacı statülerinin” elinden alınabileceği konusunda uyarmıştı.
Daha da geriye gidersek 2017 yılında, bir raporda Almanya’daki 100 mültecinin kendi ülkelerine tatile gittiğinin tespit edildiği yönünde haberler yer almıştı. Ancak mültecilerin hangi amaçla ülkelerine döndüklerine kanıt olmadığı için sınır dışı etme kararı alınmamıştı. Bir sığınmacının ülkesine gitmesinin herhangi bir nedeni olabileceği belirtilen değerlendirmelerde, statünün kaldırılması ve sınır dışı kararının yalnız tatil amacıyla olduğu kanıtlanınca uygulanabileceği aktarılmıştı.
Almanya iltica yasasına göre de ülkesini ziyaret giden mülteciye yönelik yapılan incelemede suistimal kararı alınırsa mülteci statüsü kaldırılabilir.
Bununla birlikte Almanya’da sığınmacı talebinin reddedilmesi, ağır suç işleme gibi nedenlerle sınır dışı etme kararlarının olduğu biliniyor. Yalnızca 2021 yılında 20 binin üzerindeki sığınmacı ülkelerine sınır dışı edildi.
Türkiye’deki Suriyelilere bayramlaşma izni
Türkiye’deki Suriyelilerin bayram ziyareti nedeniyle ülkelerine gitmesi tepkilere neden oluyor. “Bayramlaşma izni” 1999 yılından beri uygulanıyor. Bu izin TBMM ve Fransız Hükümeti arasında 1921 yılında imzalanan, Türkiye ve Suriye sınırlarını belirleyen anlaşmaya dayanıyor. Suriyeliler bu izin kapsamında güvenli bölgelere gidiyor.
Bunun yanı sıra Suriyelilerin bayram için ülkelerine gitmesi gönüllü dönüşler için de zemin olarak değerlendiriliyor; ülkeleri ile bağlarının kopmaması için önemseniyordu.
Ancak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tepkilerin ardından Suriyeli sığınmacıların bayramlarda güvenli bölgelere gidişine izin verilmemesinin değerlendirildiğini açıkladı.
İddiayı Doğruluk Payı ve Malumatfuruş da inceledi.
