Sosyalmedyadapaylaşılan bir fotoğrafın 23 Haziran 2019’da tekrarlanacak İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) seçimlerinde oy kullanmak için İstanbul’a dönen seçmenleri gösterdiği iddia edildi.
Facebook’ta bir sayfa tarafından 22 Haziran 2019’da paylaşılan fotoğraf şimdiye kadar yaklaşık 2 bin 900 paylaşım ve 500 beğeni aldı.
Facebook’taki başka kullanıcılar tarafından da paylaşılan gönderiye, birçok kullanıcı fotoğrafın gerçek olduğunu düşünerek yorumlarda bulundu.
Ancak fotoğrafın tekrarlanan İBB seçimleri için İstanbul’a giden seçmenleri gösterdiği iddiası doğru değil. Fotoğraf, Ekim 2015’te Çin’in G4 Pekin–Hong Kong–Macau Ekspres Yolu’nda çekilmiş. Böylesi bir trafiğin sebebi ise Çin’de her sene Ekim ayının ilk haftasında kutlanan Ulusal Bayram sonrası evlerine dönen birçok insanın Pekin şehri girişindeki kontrol noktalarından geçmek zorunda olmaları.
Fotoğraf 2015’te Çin’de çekilmiş
The Telegraph ve CityLab’te 8 Ekim 2015’te paylaşılan haberlerden fotoğrafın Ekim 2015’te çekildiği anlaşılıyor. Haberlerde fotoğrafta görülen trafiğin sebebinin her sene Ekim ayının ilk haftasında Çin’de kutlanan Ulusal Bayram sonrası evlerine dönmeye çalışan insanların yoğunluğu olduğu belirtiliyor. China Daily News’ta fotoğrafın Asianewsphoto muhabiri Fu Ding tarafından çekildiği bilgisi de bulunuyor.
Newsflare isimli video paylaşım sitesinde ise aynı gün çekilmiş ve iddia konusu görüntüyü barındıran bir drone çekimi bulunuyor.
Bu videonun altındaki açıklamalar kısmında çekimin 5 Ekim 2015’te gerçekleştiği bilgisi paylaşılmış.
Birçok insan Pekin şehri girişindeki kontrol noktalarından geçmiş
Aynı gün medyada yer alan başka haberlerde de görüntünün kaydedildiği yolun G4 Pekin–Hong Kong–Macau Ekspres Yolu olduğu ifade edilmiş. G4 Ekspres Yolu, 50 şeritli bir yol ve Pekin şehri girişinde bir kontrol noktasıbulunuyor.
Fotoğraftaki yolda görülen kırmızı şeritli kısım Pekin’e giriş çıkışın kontrol edildiği kontrol noktalarını gösteriyor. Yani iddiadaki “İSTANBUL” ibaresinin fotoğrafta sonradan eklendiği anlaşılıyor.
Aynı trafikten kaydedilmiş başka videolara Çin kaynaklı haber merkezlerinden de erişiliyor.
Kvue ABC isimli internet sitesinde yer alan bir haberde ise 2015’teki Ulusal Bayram kutlamaları için yaklaşık 650 milyon insanın ülkenin çeşitli yerlerine seyahat ettiği belirtiliyor. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluş günü 1 Ekim 1949 olduğundan dolayı her sene ekimin ilk haftası tatil ilan ediliyor.
Huffington Post’ta ise 2015’teki bayram dönüşündeki trafiği gösteren başka fotoğraflar da yer alıyor.
Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) faaliyet gösteren doğrulama platformu Snopes’un da bu fotoğraf hakkında 28 Mart 2019’da yayımladığı bir analiz bulunuyor.
23 Haziran'da yenilenen seçimler öncesi Türkiye'nin çeşitli yerlerinden birçok kişinin oyunu kullanmak üzere İstanbul'a yoğun bir şekilde döndüğü haberleri medyada yer aldı. Sözcü'de 21 Haziran 2019'da paylaşılan bir haberde Türkiye Otobüsçüler Federasyonu Genel Sekreteri Mevlüt İlgin, 23 Haziran'da Esenler Otogarı'na ortalama 2 bin 500 otobüsün giriş, çıkış yapacağını belirtti.
Sonuç olarak fotoğrafın tekrarlanan İBB seçimleri için İstanbul’a dönen seçmenleri gösterdiği iddiası doğru değil. Fotoğraf, Ekim 2015’te Çin’in G4 Pekin–Hong Kong–Macau Ekspres Yolu’nda çekilmiş. Çin Halk Cumhuriyeti’nde her sene 1 Ekim günü cumhuriyetin kuruluş günü olduğu için Ulusal Bayram olarak kutlanıyor ve milyonlarca insan bu bayram için ülkenin çeşitli noktalarına seyahat ediyor. Fotoğraftaki kırmızı bölge ise G4 yolunun Pekin şehri girişindeki kontrol noktasını gösteriyor. İddia konusu fotoğraftaki “İSTANBUL” ifadeleri fotoğrafa sonradan eklenmiş. Ayrıca eski tarihli bir haberde kullanılan fotoğraf yeni bir olaydan olduğu iddiası ile tekrar paylaşıldığı için söz konusu iddianın “yanlış bilginin en yaygın 7 türünden” bağlamdan koparma ve manipülasyon kategorisine örnek olduğu söylenebilir.
