Sosyal medyada paylaşılan iddiaya göre Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Covid-19 için üçüncü doz aşılamayı, bir kişiye karşılık en az iki insanın ölümüne neden olduğu gerekçesiyle reddetti. Bazı paylaşımlarda, FDA’nın üçüncü doz aşıyı oyladığı toplantıda, Pfizer & BioNTech aşısı nedeniyle beş kişi ölürken bir kişinin kurtulduğunun söylendiği de iddia edildi.
FDA üçüncü dozu ölümcül ilan etmedi ve halen tavsiye ediyor
17 Eylül tarihinde FDA Aşılar ve İlgili Biyolojik Ürünler Danışma Kurulu toplantısında Pfizer & BioNTech’in üçüncü doz uygulama kararı görüşüldü. YouTube’da yayınlanan toplantının sekiz saat sürdüğü görülüyor. Danışma Kurulu, FDA tarafından düzenlenen ürünlerle ilgili uzman tavsiyelerinin sunulduğu bir kurul. Danışma kurulunun kararları FDA açısından bağlayıcı değil; tavsiye niteliğinde.
Kurulda yapılan oylamada 18 üyeden 16’sı genel nüfusa üçüncü doz uygulanmasını, iki doz aşının halen koruyucu olduğu, ayrıca gereklilik açısından daha fazla veriye ihtiyaç olduğu için reddetti. Aşının ölümlere neden olduğu gibi bir veri gerekçede yer almadı.
Ancak panelde yaşlılar ve risk altındakiler için üçüncü doz uygulanması tavsiye kararı çıktı. Kurum üçüncü doz kararını resmi olarak açıklamasa da, 65 yaş üstü ve yüksek risk grubundakilere tavsiye ediyor.
ABD Başkanı Joe Biden yetkili kurumların tavsiyesini beklemeden 20 Eylül’de Covid-19’a karşı üçüncü doz aşılamayı başlatacağını açıklamıştı. Açıklamanın takviye dozların genel nüfusa uygulama kararına etkisi merak ediliyor.
Kirsch’in iddialarının kurulun kararını etkilediğine kanıt yok
Aşıların bir kişi karşılığında en az iki insanın ölümüne neden olduğu ve beş kişi ölürken bir kişinin kurtulduğu iddiası panelin “Open Public Hearing” oturumunda Steve Kirsch tarafından dile getiriliyor. “Open Public Hearing” oturumu, konuyla ilgilenenlerin sözlü ya da yazılı görüşlerini ifade edebileceği kamuya açık bir oturum. FDA bu toplantılarda katılımcılığı önemsediği için, herkese söz hakkı veriyor.
YouTube’da yayınlanan panelin dördüncü saatinden sonraki kısımda “Open Public Hearing” kısmını görüyoruz. Steve Kirsch da burada söz alanlardan. FDA ile hiçbir bağı yok. Dolayısıyla iddiaları FDA’nın görüşlerini yansıtmıyor. Kurul kararına etkisi olduğunu gösteren bir işaret de yok.
Girişimci Steve Kirsch, aşılarla ilgili daha önce de birçok yanlış iddia ortaya attı.
Dahası Kirsch Covid-19 Erken Tedavi Fonu’nun kurucusu. Yani Kirsch Covid-19’a karşı erken tedavi için tıbbi ilaç satıyor, yani ortada açık bir çıkar çatışması var.
Kirsch’in iddialarını dayandırdığı veritabanı güvenilir değil
Gelelim paneldeki iddialara. Kirsch sunumunu 4. saat 20. dakikada yapıyor. Panelden iki gün önce de Twitter hesabından sunumunu takipçileriyle paylaşmış.
Kirsch iddiasını ABD Aşı Olumsuz Olay Raporlama (VAERS) sistemine dayandırmış. Ancak bu sistem güvenilir bir kaynak değil, çünkü VAERS açık erişimli bir sistem ve buraya herkes veri girebiliyor. CDC ve FDA da buraya yüklenen verilerin yanlış, eksik ve tesadüfi olabileceğini söylüyor. Yani VAERS’e bildirilen ölümlerin aşıyla ilgisi kanıttan yoksun.
Öte yandan Kirsch’in beş kişinin öldüğünü iddia ettiği çalışmada da ölümler aşıya bağlanmıyor. Pfizer & BioNTech aşısının altı aylık etkinliğini ortaya koyan araştırmada aşının etkilerine değinirken, ciddi yan etkiler belirlenmediği söyleniyor. Öte yandan araştırma henüz ön baskı aşamasında, yani çalışma hakem incelemesinden geçip onaylanmamış. Kirsch’ın diğer iddialarının da bilimsel temeli yok.
Üçüncü doz aşılar
Üçüncü doz zamanla azalan bağışıklığın güçlendirilmesi için uygulanıyor. Pfizer & BioNTech aşısı üzerine yapılan çalışmalar da üçüncü dozun, ikinciden daha fazla bağışıklık sağladığını gösteriyor. Üçüncü dozun özellikle hızla yayılan delta varyantına karşı önemine de dikkat çekiliyor.
Üçüncü doza gelen en büyük eleştirilerden biri iki dozun yeterli olduğu görüşü. Diğer eleştiri ise dünyadaki aşılanma oranları. Özellikle Dünya Sağlık Örgütü, ABD ve diğer zengin ülkelerin takviye aşıları teklif etmeyi bırakmaları ve bu dozları dünya çapında henüz ilk dozlarını olmayan insanları aşılamak için kullanmalarını söylüyor.
DSÖ Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus da birinci ve ikinci dozlarını alamayan ülkeler varken, üçüncü doz aşı yapılmaması çağrısında bulundu.
