Sosyal medyada paylaşılan, Teyit'e ihbar olarak gönderilen bir fotoğrafta yer alan ve ödenecek miktarı “0 TL” olan su faturasının Suriyeli bir mülteciye ait olduğu iddia edildi.
Facebook’ta 25 Ekim 2018’de “Fatura ödememek için Suriyeli olmak yeterli.” ifadesi ile paylaşılan fotoğraf şimdiye kadar yaklaşık 23 bin 250 defa paylaşıldı ve 341 beğeni aldı. İddia Twitter’da da “Alın size AKP adaleti Suriyeliye apartman dairesinde oturuyor, sıfır su parası. Vatandaşa %100 zamlı su faturası, adaletin Batsın AKP!” ifadeleri ile yer aldı. Aynı fatura Facebook’ta ve Twitter’da başka kullanıcılar tarafından da paylaşıldı.
Fatura gerçek
İnternette bulunabilen başka bir faturadan iddia konusu faturanın üzerinde herhangi bir montaj işleminin gerçekleşmediği anlaşılabiliyor. Yani Suriyeli bir mülteciye ait olduğu iddia edilen faturanın üzerindeki “Abone No, İsim, Adres, Fatura Bedeli” gibi kısımlarda herhangi bir değişiklik yapılmamış.
KOSKİ’ye ait örnek faturalardan biri.
İddiadaki faturadaki adres ise Google Haritalar’dan bulunabiliyor.
Teyit'in Konya’da ikamet etmekte olan kaynağı 10 Ekim 2018’de Ferhuniye Mahallesi, Ulaşır Sokak, 1 Numaradaki adrese gitti. Zilin çalınmasına rağmen kimsenin kapıyı açmadığı bilgisine ulaşıldı.
Faturada adı geçen kişi Suriyeli
Teyit, KOSKİ Genel Müdürlüğü Çağrı Merkezi’yle yapılan görüşme sonucunda sistemde görülen sicil numarasından Kemal El-Ali’nin, Suriyeli bir mülteci olduğunu fakat 1 Ekim 2018 itibariyle aboneliğini sonlandırdığı bilgisine ulaştı.
Çağrı merkezi çalışanı, Kemal El-Ali’nin Haziran, Temmuz ve Ağustos 2018’e ait fatura borç bilgilerini de paylaştı. Bu bilgilere göre El-Ali’nin 25 Haziran, 24 Temmuz ve 28 Ağustos 2018 tarihli faturaları sırasıyla 56, 48 ve 58 TL şeklinde fiyatlandırılmış.
KOSKİ çalışanı, KOSKİ’de uygulanan abone sınıflandırmasında “ücretsiz yararlandırma” gibi bir durumun söz konusu olmadığını, “indirimli yararlandırmanın” sadece engelli ve şehit-gazi yakını vatandaşlar için geçerli olduğunu ve bunun oranının birim su miktarı üzerinden yüzde 50 olduğunun altını çizdi. Ayrıca su sayacını okumaya giden yetkililerin normal şartlar altında herhangi bir şekilde faturayı “0 TL” gösteremeyeceklerini çünkü sayaçta görülen miktarların sistemde otomatik olarak gözüktüğünü ve Elektronik Kartlı Su Sayacı’nı (EKS) okuyan KOSKİ görevlileri tarafından değiştirilemeyeceğini de ekledi.
10 Ekim 2018’de KOSKİ’nin online fatura ödeme hizmetindeki “Abone Numarası” kısmına faturada görülebilen abone numarası (149315) yazıldığında “Aboneye ait borç bulunamadı.” ifadesi ile karşılaşılmıştı.
Aynı uygulama 29 Ekim 2018’de tekrar edildiğinde ise yeni abonenin borç bilgisine ulaşıldı. Yeni abonenin 12 Kasım 2018 itibariyle borcu 16.50 TL. Söz konusu adreste yaşayan yeni abonenin isim bilgisi ise KOSKİ tarafından teyit.org ile paylaşılmadı. Ancak isminin ve soy isminin baş harflerine bakıldığında iddia faturadaki Kemal El-Ali olmadığı görülebiliyor.
KOSKİ yetkilileri Suriyeli bir mültecinin KOSKİ’de yeni abonelik işlemi başlatmak için Türk vatandaşları gibi kimliklerini ve mülk sahibi iseler zorunlu deprem sigortası, kiracı iseler kira sözleşmelerini getirip abone olabileceklerini ifade etti. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Uluslararası Koruma Daire Başkanlığı’nda yer alan bilgilere göre, 13/10/2014 tarihli Geçici Koruma Yönetmeliği ile Suriyeliler geçici koruma kapsamına alınarak adlarına düzenlenen “Geçici Koruma Kimlik Belgesi’yle” elektronik haberleşme hizmeti dahil diğer hizmetler için abonelik sözleşmesi yapabilme imkanına sahip. Yani yürürlükteki düzenleme ile Suriyeli bir mülteci geçici koruma kimlik belgesi ile herhangi bir ilde su hizmeti abonesi olabilmekte.
Fatura bedeli, kullanım adil miktarın altında olduğu için “0 TL”
KOSKİ Genel Müdürlüğü’yle 17 Ekim 2018’de yapılan telefon görüşmesinde KOSKİ yetkilisi, aynı ihbarın kendilerine de ulaştığını ve bunun üzerine ekiplerin adrese gidip sayacı tekrar kontrol ettiklerini de belirtti. KOSKİ, yaptıkları kontroller sonrasında herhangi bir arızanın yahut kaçağın bulunmadığını ve faturanın o tarihte hala “0 TL” görüldüğünü de ekledi.
Faturanın altındaki bir notta da 10 TL altında tüketim yapıldığı ifade ediliyor.
Notta “Sayın abonemiz, bu dönemki tüketiminiz limit altı (10 TL) olduğundan fatura tanzim edilmemiştir.” ibaresi yer alıyor.
Faturadaki ilk endeks 1411, son endeks ise 1412. Yani 28 Ağustos ve 26 Eylül 2018 tarihleri arasında fatura sahibi, sadece bir metreküp su kullanmış. Konya’nın merkez ilçelerinde bulunan mesken aboneleri için bir metreküp suyun (1 ton: 1.0416 metreküp) birim fiyatı Kasım 2018 itibariyle 4,60 TL.
KOSKİ ile 17 Ekim 2018’de yapılan telefon görüşmesinde fatura kesimi için gerekli azami ücretin 10-12 TL olduğu bilgisine ulaşıldı. KOSKİ, bu azami ücretin Konya’da kullanılan doğalgaz için de aynı olduğunu belirtti. Yani iddiadaki gibi (Selçuklu) Konya’nın merkez ilçelerinin birinde mesken aboneliği bulunan bir vatandaşın su faturasının kesilebilmesi için yaklaşık olarak 2 tondan fazla (Yaklaşık 3.1258 metreküp: 3124.8 litre) su tüketmesi gerekiyor.
İnternette bulunabilen KOSKİ’ye ait başka bir faturada da 5 metreküp su kullanıldığı görülebiliyor. 5 metreküp (yaklaşık 5 ton) suyun atık su bedeli gibi vergilerle toplam ücreti yaklaşık 21 TL olarak hesaplanmış. Bu örnek fatura da, söz konusu ücretlendirmenin doğru olduğu bilgisini destekliyor.
Vergiler fatura bedeli belli olduktan sonra hesaplanıyor
Sosyal medyadaki birçok kullanıcı söz konusu faturada vergi benzeri ek ödemelerin bulunmuyor olmasına da tepki göstermişti. Konya Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Atık Suların Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği’nin 12. maddesine göre atık su benzeri vergiler ise fatura bedeli 10-12 TL’nin üzerinde olduğu zaman hesaplanmaya başlanıyor. Mesken tipi abonelerde bu bedel ücretlendirmenin yüzde 25’i olarak toplam fatura bedeline yansıyor. Ayrıca Selçuklu’da ikamet etmekte olan bir vatandaştan da su faturasını göndermesini isteyen Teyit, hesaplamanın bu faturada da aynı şekilde yapılabildiğini tespit etti.
Son olarak Teyit, Facebook’ta bulunan “Konyadaki Suriyeliler” isimli gruba üye ve Konya’da yaşayan iki kişiden su faturasını göndermesini istedi. Aşağıda yer alan faturalardan Konya’da yaşayan Suriyeli mültecilere 0 TL su faturası geldiği iddiasının doğru olmadığı anlaşılıyor.
Konya’da yaşayan Suriyeli mültecilere ait Eylül 2018’de ve Kasım 2017’de kesilmiş faturalar.
Sonuç olarak Suriyeli mültecilere 0 TL su faturası geldiği ya da Suriyelilere ayrıcalık tanınarak para alınmadığı iddiasının doğru olmadığı söylenebilir.
