Gündelik hayatta karşılaştığımız çeviri hataları bazen yanlış bilgiye sebep olabiliyor. Diplomatik gerginliklere dahi sebep olabilen bu hatalar, masum görünse dahi belli bir ideolojik tutumun lehine kullanılabilecek araçlara da dönüşebiliyor.
2021’in Aralık ayında Türkiye ekonomisindeki dalgalanmalara ilişkin ekonomist Timothy Ash’in yaptığı yorumlardan biri de çeviri hatasına kurban giden açıklamalardan.
Çeşitli haber sitelerinde ve bazı paylaşımlarda, Timothy Ash’in, Erdoğan’ın tüm ekonomi teorilerini yeniden yazdığını söylediği iddia edildi.
Haberin devamını incelediğimizde, bu sözlerin Timothy Ash’in Twitter hesabında yer aldığı söyleniyor. Bu sebeple öncelikle Ash’in Twitter kullanıcı adını tespit ediyor(@tashecon) ve ardından da platformun sunduğu gelişmiş arama seçeneklerinden yararlanarak bahsi geçen paylaşımı arıyoruz.
Ash’in paylaşımını İngilizce yaptığını göz önünde bulundurarak Twitter arama çubuğuna, iddia cümlesindeki “Erdoğan” anahtar kelimesini yazıyoruz; Timothy Ash’in hesabından yapılan paylaşımları görmek için “(from:tashecon)” komutunu ekliyoruz; haberin tarihi 24 Aralık 2021 olduğundan “until:2021-12-24” komutuyla sonuçları daraltıyoruz.
Ash’in paylaşımı şu şekilde: “Şimdi fark ettim, Keynes, Friedman, Hayek, Solow, Samuelson, Adam Smith, Kornai, Dornbush, Fed, ECB, BOE, ben, tüm batılı ekonomistler, hepimiz aptalız. Ekonomi öğrenerek vaktimizi boşa harcamışız. Erdoğan tüm teorileri yeniden yazdı.”
Hicvin çeviri yoluyla aktarılması güç bir uğraş; sebebiyse, evrensel değerlere atıfta bulunmadıkça, kültürden kültüre işlevi ve biçimi değiştiği için hedef dilde ve kültürde bütüncül olarak anlaşılmasının zor olması. Yani kişinin kaynak dile ve kültüre hakim olması gerek.
Timothy Ash’in sonraki paylaşımlarını incelediğimizde hicivle söylediği cümlelerin yanlış anlaşıldığını görebiliyoruz. Ash ilk paylaşımının altına şöyle yazmış: “Sanırım İngiliz hicvi Türkçede pek çalışmıyor.”
Ardından Akit’in haberini paylaşan Ash, şöyle demiş: “Belli ki birileri söylediklerimi yanlış anlamış. Altını çizmek için söylüyorum, bence Türkiye’deki güncel mali politikalar kesinlikle mantıksız.”
Türkiye - Sorun enflasyon. Enflasyon Kasım'da yüzde 20’ydi, önümüzdeki birkaç ayda muhtemelen yüzde 30-50'ye çıkacak. Türkler bu yüzden ellerinde lira tutmak istemiyor. TCMB'nin işini yapması ve enflasyonla mücadeleye odaklanması gerekiyor. Faiz oranlarını artırması gerekiyor, dövize müdahale edip mevduat sistemleri kurması değil.
Ukrayna, Rusya ve Türkiye gibi ülkelere odaklanan Ash’in diğer Twitter paylaşımlarında da ülkenin son zamanlardaki politikalarını eleştirdiğini görmek mümkün.
