Sosyal medyada paylaşılan iddiaya göre Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) Din İşleri Yüksek Kurulu, yapay etin caiz olduğuna hükmeden bir fetva yayınladı.
İddialara göre bu fetvanın ardından yapay et yemek "helal" sayıldı.
DİB’e bağlı Din İşleri Başlanlığı’nın internet sitesinde şimdiye kadar farklı konularda cevaplanan dini soruları görmek mümkün. Kurul.diyanet.gov.tr isimli internet sitesinin içinde yapay et ile ilgili bir arama yapıldığında herhangi bir sonuca ulaşılamıyor. Yani fetva olarak nitelenen açıklamaların bulunduğu internet sitesinde yapay etle ilgili bir hüküm yok.
Yapay etin “helal” ya da “caiz” olduğu iddiaları, Fatih Gültekin’in konu hakkındaki açıklamalarına dayanıyor. Halen Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde görev yapan Gültekin sosyal medyada paylaşılan bir videoda gerekli şartların sağlanması durumunda DİB’in yapay ete cevaz verebileceğini dile getiriyor.
Tartışmaların ardından Gültekin sosyal medyadan bir açıklama yaptı. Gültekin, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun “yapay et helaldir” diye bir fetvası olmadığını ve görüşlerin sadece bir toplantıda konuşulduğunu aktardı.
DİB de internet sitesinden duyuru yayınlayarak yapay etin helal olduğuna dair bir fetva bulunmadığının altını çizdi.
Yapay et, ya da teknik adıyla hücre kültürü eti, hayvanlardan alınan kas hücrelerinin laboratuvar şartlarında çoğaltılıp dokuya çevrilmesiyle elde ediliyor.
Dünya nüfusundaki artış, entegre tesislerde hayvancılığın iklim krizine etkisi gibi nedenlerle, gelecekte insanların bugünkü kadar ve bugünkü gibi et yemeye devam edemeyecekleri düşünülüyor. Halihazırda her gün gıda için en az 130 milyon tavuk kesiliyor, 4 milyon da domuz. Yeryüzündeki bütün memelilerin yüzde 60’ını eti için beslenen hayvanlar oluşturuyor. Memelilerin sadece yüzde 4’ü vahşi doğanın bir parçası.
Yapay et, bu gıda ve iklim krizine karşı çözüm önerilerinden yalnız biri ve amaç insanın kendi tüketeceği eti kendi üreterek doğayı kendi haline bırakması. Ancak et üketiminde endüstrileşme öncesi sınırlara geri dönmek ile gıda üretimi ve dağıtımını iklim ve gelir adaleti temelinde regüle etmek de öneriliyor.
Yapay et üretme çalışmaları uzun zamandır sürüyor, ancak birim maliyetler halen genel nüfus için çok yüksek.
İslam hukukunda dinen ya da hukuken helal ya da mübah olan tüm davranışlar, caiz olarak adlandırılıyor. Yani yapay etin caiz ilan edilmesi, helal ilan edilmesi anlamına gelmek zorunda da değil.
