24 Ocak’ta Elazığ’da meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremin ardından pek çok ülke Türkiye’ye taziye mesajları iletti. Bunlardan biri de Azerbaycan Cumhuriyeti’ydi. Azeri Dışişleri Bakanlığı’nın Twitter hesabı üzerinden yapılan resmi açıklamada, depremde hayatını kaybedenlere başsağlığı dileniyor ve ülkenin yardım göndermeye her zaman hazır bulunduğu belirtiliyordu. Mesajın ardından sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın ise Azerbaycan’ın Türkiye’ye gönderdiği yardım uçağını gösterdiği iddia edildi.
Aynı iddia farklı haber sitelerinde de yer aldı. Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Dr. Serdar Çam da Elazığ Havalimanı apronunda görülen bir Azeri uçağını gösteren fotoğrafı “Azerbaycan’dan gönderilen uçak da Elazığ’a inmiş. Kara gün dostumuz/kardeşlerimiz hep var olsunlar” mesajıyla paylaştı.
Fotoğraf İsviçre’den
İddiaya eşlik eden fotoğrafa Jetphotos ve Flickr üzerinden ulaşılabiliyor. Jetphotos’taki bilgilerden Azerbaycan Havayollarına ait tarifeli uçağı gösteren fotoğrafın 25 Ocak 2018’de İsviçre’nin Zürih şehrinde bulunan Kloten Havalimanı’nda Paul Buchröder tarafından çekildiğini anlıyoruz.
İddiada yer alan uçağın kuyruğundaki “4K-A107” ibaresi de dikkat çekiyor. Kuyruk numarasını Planespotters’da arattığımızda Airbus A320-200 model uçağın Azerbaycan Havayolları’na (AZAL) ait olduğunu görüyoruz.
Uçağın uçuş kayıtlarına da Planefinder’dan ulaşılıyor. Buna göre uçağın son seferi 15 Ocak 2020’de Birleşik Arap Emirlikleri’nden yapılmış. Yani fotoğraftaki uçak deprem günü ve sonrasında Elazığ semalarında değildi.
O gece Azerbaycan’dan Elazığ’a gelen bir uçak yoktu
Teyit, Devlet Havalimanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı (DHİGM) Elazığ Havalimanı’na ulaştı. Görüşülen yetkili de, iddianın ortaya atıldığı 25 Ocak’ı 26 Ocak’a bağlayan gece, havalimanına herhangi bir Azerbaycan uçağının inmediğini doğruladı.
Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı basın biriminden Gülçin Mehdiyeva da yaptığı bir açıklamayla, Elazığ’a yardım uçağı gönderilmediğini belirtti. Paylaşımı “yalan haber” olarak niteleyen Mehdiyeva, Azerbaycan’ın uçak göndermiş olsa resmi makamların açıklama yapmış olacağını ifade etti. Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlıkları’nın internet sitelerinde de böyle bir yardım uçağı bilgisi yok.
Ulaştığımız Azeri bir gazeteci de iddianın gerçeği yansıtmadığını, hatta Azerbaycan İstanbul Konsolosluğu’nun konu hakkında tweet atıp sonradan kaldırdığını söyledi. Konsolosluğun attığı tweete ulaşılamıyor.
Elazığ’a inen uçakların takibi flightradar24’dan da yapılabiliyor
Flightradar24 isimli internet sitesinden Elazığ Havalimanı’na inen uçakların takibi de yapılabiliyor. Sitede uçak arşivine 26 Ocak sabahından itibaren ulaşılabiliyor. Bu tarihten sonra Elazığ'a inen Azerbaycan’a ait herhangi bir uçağı göremiyoruz. Yani şimdiye kadar havalimanına Azerbaycan'dan bir uçak inmiş değil.
Azerbaycan’da sosyal medyada yayılan şüpheli paylaşımların doğruluğunu kontrol eden Yalan-Doğru Təftiş isimli hesap da iddianın doğru olmadığını belirtti.
Aynı fotoğraf 30 Ekim 2020'deki İzmir depreminden sonra da birçok Facebook sayfası tarafından paylaşıldı. Söz konusu paylaşımlarda da fotoğrafın Elazığ'da gerçekleşen depremden sonra olduğu belirtilmiş.
Sonuç olarak iddia doğru değil. 25 Ocak’ı 26 Ocak’a bağlayan gece Elazığ’a Azerbaycan’dan kalkan bir yardım uçağı inmedi. İddia yanlış bilginin en yaygın yedi türünden hatalı ilişkilendirme ve uydurmaya örnek.
