Bazı sosyal medya hesaplarının paylaşımlarında yer alan iddiaya göre İngiltere’de yayımlanan Daily Telegraph gazetesi, beklenen İstanbul depreminin 9 Mart 2017’de gerçekleşeceğini duyurdu.
İddia, Telegraph gazetesinde 21 Aralık 2010 yılında yayınlanan “How to examine earthquakes” başlıklı habere dayandırılıyor. Neil Tweedie’nin kaleme aldığı haber, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bazı ülkelerdeki fay hatlarını inceleyen Faultine Living Expedition ekibinin çalışmalarını aktarırken, bazı deprem uzmanların tahminlerine de yer veriyor.
Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde araştırmalar yapan Şerif Barış’ın “1999’da yaşanan depremin ardından, gelecek 30 yıl içinde İstanbul’da Richter ölçeğinde 7.5 şiddetinde bir depremin yaşanması olasılığının yüzde 65 olduğu tahmin edildi. Bugün, 10 yıl geride kalmış durumda” ifadelerini kullandığı haber şöyle başlıyor:
9 Mart 2017 Perşembe, saat 08:25. Her zaman olduğu gibi, İstanbul'un yolları etrafı duman içinde bırakan, fabrikalara ve iş merkezlerine gitmekte olan araba ve otobüslerle tıkanmış durumda. 15 milyon insan için yine sıradan bir gün.
Hiçbir uyarı olmadan yer sarsılmaya başlıyor. Binalar devriliyor, yıkılıyor ve içindekiler toprağa gömülüyor; doğalgaz ve su boruları çatlıyor ve patlamalar yaşanıyor; panik telefonlarıyla kilitlenen telefon ağı çöküyor. Marmara Denizi’nin kıyısında bir bahar günü yürüyüş yapan insanlar, bir anda kendilerini yutacak bir tsunamiyi fark ediyor.
Tarih ve metin kurgu
Hürriyet, NTV, CNN Türk gibi haber sitelerinde 2010 yılında Türkçe tercümesine yer verilen haber metni içerisinde, İstanbul’da 9 Mart 2017’de bir deprem gerçekleşeceğine dair herhangi bir veri ya da bulgu bulunmuyor.
Geçtiğimiz günlerde Adıyaman’da ikinci bir depremin akşam saat 9’da gerçekleşeceği iddiasının sosyal medyada yayılması üzerine görüştüğümüz Kandilli Rasathanesi, depremi önceden keşfedecek ve depremin meydana geleceği saatin bilgisini verecek bir teknolojinin mümkün olmadığını ifade etmişti.
Araştırmacıların ve uzmanların görüşlerine yer verilen haberin giriş paragrafındaki kurgusal metnin ve verilen tarihin, olası bir depremin İstanbul’u nasıl etkileyeceğine dair anlatıyı güçlendirmek için yazıldığını söylemek mümkün.
Ayrıca sosyal medya gönderilerinde yer alan, Telegraph gazetesinin Van depremini de önceden bildiğine dair iddialar da gerçeği yansıtmıyor.
Gazetenin internet sitesinde yer alan Van depremi ile ilgili haberlerin 23 Ekim 2011’de gerçekleşen depremin ardından yayınlandığı görülebilir. Ayrıca Telegraph’ta Türkiye ve deprem ile ilişkili diğer haberler arasında da Van depremini işaret edecek bir haber bulmak mümkün değil. Türkçe yayın yapan haber sitelerinde ise Van depreminin önceden tahmin edildiğine dair tek iddia Azeri bir bilim adamının açıklamasıyla ilgili.
