Sosyal medyada paylaşılan ve teyit.org’a ihbar olarak gönderilen paylaşımda bir yol çalışması sırasında dağ olmayan yere tünel yapıldığı iddia edildi.
Facebook’ta 30 Kasım 2018’de bir kullanıcının “Dünyanın ilk dağsız tüneli sadace Türkiye’de” ifadeleri ile paylaştığı video şimdiye kadar 1 milyon 400 bin izlenme sayısına ulaştı. Başka kullanıcılar da Facebook ve Twitter’da aynı videoyu paylaştı.
Facebook’ta 16 Kasım 2018’de bir kullanıcının aynı iddia doğrultusunda söz konusu tünelin Kırklareli’nin Pınarhisar ilçesinden olduğu ifadesiyle paylaştığı fotoğraf ise şimdiye kadar yaklaşık 10 bin 800 paylaşım ve bin 600 beğeni aldı. İddia konusu fotoğrafın benzeri 3 Mayıs 2018’de Twitter’daki bir kullanıcı tarafından da paylaşılmış.
Dağ olmayan bir yere tünel yapıldığı iddiası doğru ancak fotoğrafın hikayesi ile tünellerin yapılış amacına dair bilgi çarpıtılarak kullanılmış. Karayollarında tüneller yalnızca dağların içinden geçmiyor.
İddiada yer verilen video ve fotoğraf, Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) arasında imzalanan protokol kapsamında gerçekleşen “İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı ikinci pisti ve bütünleyici parçaları” işinin birinci etabı sırasında TEM Otoyolu ve havalimanı bağlantı yollarının tünel içerisine alınmasını gösteriyor. Videoda görülen yol, Sabiha Gökçen Havalimanı - Pendik bağlantı yolunda yapılan tünele ait.
YouTube’da Kemal Temel isimli kullanıcının 23 Ağustos 2017’de yayımladığı bir videoda iddia konusu tüneller görülebiliyor. Tünellerin, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda açılacak ikinci pistin inşaatı sırasında pist altında kalacak yollar için yapıldığı anlaşılıyor.
Tüneller Sabiha Gökçen Havalimanı’nın bağlantı yolları çalışmasından
YouTube’da İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nı TEM Otoyolu’na bağlayan noktadan çekilmiş birçok videoda söz konusu tüneller görülebiliyor.
Sabiha Gökçen Havalimanı ikinci pistinin altında kalacak Pendik bağlantı yolu tünel içerisine alınıyor.
HaberTürk’te 16 Eylül 2014’te yer alan bir haberde Sabiha Gökçen Havalimanı’na ikinci pistin yapılacağı bilgisi yer alıyordu. Anadolu Ajansı’nın (AA) 22 Nisan 2018’deki bir haberinde ise DHMİ Genel Müdürü Funda Ocak, DHMİ ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı arasında imzalanan protokol doğrultusunda “Sabiha Gökçen Havalimanı 2. Pist ve Mütemmimleri" işinin iki etap halinde devam ettiğini söylüyor. Haberde Funda Ocak, birinci etaptaki işlerden birinin de yol bağlantılarının tünel içine alınması olduğunu belirtiyor. Yani birinci etapta Sabiha Gökçen Havaalanı'nda ikinci pist için alanın yanındaki karayolunun yer altına, tünel içine alınması planlanıyordu. AA’nın haberinde ayrıca birinci etap işlerinin Nisan 2018 itibariyle yüzde 92’sinin bittiği ifadesi de yer alıyor.
YouTube’da yayımlanan ve Sabiha Gökçen’in ikinci pistinin yapımı aşamasında çevre yolların tünel içerisine alındığını gösteren videoların tarihleri 30 Kasım 2016 ve 1 Şubat 2018. Bu nedenle tünel inşaatlarının yapımına 2018’den önce başlandığı söylenebilir.
Yine YouTube’da 10 Temmuz 2017’de yayımlanan bir videoda 25 Haziran 2017’de Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan kalkan bir uçaktan, havalimanı çevresinde devam etmekte olan inşaatın görüntülerine yer veriliyor. Bu videoda da tünel içerisine alınan yollar fark ediliyor.
Pendik Belediyesi’nin resmi internet sitesinde 28 Ekim 2015’te yer alan bir haberde ise ikinci pistin altyapı çalışmaları için 1. Etap kapsamında Kemiklidere tüneli, TEM bağlantı yolu üzerinde havalimanının altından geçecek otoban tüneli, Aydınlı kavşağından havalimanının içine girecek Yonca tüneli, Kemiklidere bağlantı kolları ve yağmur suyu tünellerinin yapımı planları bulunuyor. Ayrıca aynı haberde iddia konusu videoda görülen tünelin gösterildiği bir inşaat planına da yer verilmiş.
Yandex Haritalar’da aynı tünel görülebiliyor.
Sabiha Gökçen Havalimanı’na ikinci pisti DHMİ yapıyor
Savunma Sanayii Müsteşarlığı 2015 Faaliyet Raporu’nda da ikinci pistin inşası için DHMİ ile müsteşarlık arasında imzalanan protokol doğrultusunda, DHMİ tarafından Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı 2.pist ve mütemmimleri 1. Etap işleri (deplaseler, yollar ve tüneller) yapımına ilişkin ihalenin neticelendirildiği bilgisi yer alıyor. Raporda ayrıca DHMİ’nin deplaseler, yollar ve tünellerin yapımı işini bir firmaya devrettiği ifade ediliyor.
YouTube’da 21 Aralık 2016’da İTM Mimarlık tarafından yayımlanan bir videoda “tünel pist ve mütemimleri” işinin yapımı sırasında pistin altına alınacak yolların o dönemde çizilen planının hareketli görüntüsü yer alıyor.
Daha önce özel bir şirket tarafından hazırlanmış planda pistin altına alınacak yolların yer alacağı tüneller görülebiliyor.
Bloomberg yazarı Güntay Şimşek 31 Temmuz 2018’deki yazısında havalimanında devam eden inşaatın ihalesinin önce birçok şirkete ihale ile verildiğini ardından DHMİ’nin kendisine kaldığını belirtiyor.
Pınarhisar’da herhangi bir tünel çalışması yok
İddia fotoğrafların çoğunda söz konusu görüntünün Kırklareli’nin Pınarhisar ilçesinden olduğu iddia ediliyordu. Ancak bu bilgi doğru değil. Pınarhisar ilçesi Karayolları 1. Bölge’de (İstanbul Bölgesi) yer alıyor. Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) internet sitesinde şu an devam etmekte olan yol çalışmalarının bir listesi bulunmakta. Bu bilgiler doğrultusunda Pınarhisar’da herhangi bir tünel çalışmasının devam etmediği söylenebilir.
Tüneller sadece dağ içlerinden mi geçiyor?
İddia konusu fotoğraf ve videoların sosyal medyada sıkça paylaşılmasının ardındaki neden tünellerin sadece dağ içerisinden, ulaşımı zor bölgelere yol geçmesi şeklinde bir yanılgıya düşülmüş olması ihtimali olabilir. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM) internet sitesinden de Türkiye’de bulunan tünellerin fotoğraflarına ulaşmak mümkün. Fakat her tünel dağ içerisinden geçmiyor. Örneğin İzmir - Manisa yolunda yapımı yeni tamamlanan Sabuncubeli Tüneli, sadece iki şehir arası yolculuk süresini kısaltmak amacıyla yapılmış ve yollar yukarıda açıklanan olaya benzer bir biçimde yer altına alınmış.
Sabuncubeli Tüneli yapım aşamasında.
Ayrıca yaban hayatını korumak amacıyla ekosistemler arası bağlantının kopmaması için benzer bir biçimde yapılan ekolojik köprüler de bu tip tünellere örnek olarak verilebilir. Dünyanın birçok yerinde rastlanan ekolojik köprülerin Türkiye’deki bir örneği de Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün çevresindeki yollarda kurulan ekolojik köprüler.
