Sosyal medyada bazı kullanıcılar, Covid-19 tedavisinde kullanılan Favipiravir adlı ilacın kutusundaki son kullanma tarihinin yenilendiğini gösteren fotoğraflar paylaştı.
Görseller, bakanlığın gönderdiği ilaçların kullanım ömrünün sona ermiş olduğu imasını taşıyor ve kaygı uyandırıyor. Peki ilaç son kullanma tarihi nedir ve hangi hallerde kaygılanmalıyız?
Türkiye İlaç ve ve Tıbbi Cihaz Kurumu yeni tarihleri onaylamış
Türkiye İlaç ve ve Tıbbi Cihaz Kurumu, ilaçların stabilite (dayanıklılık) çalışmalarının uzun zaman aldığını, çalışmaların sonucuna göre son kullanma tarihlerinin yeniden güncellenmesin rutin bir işlem olduğunu ifade ediyor. İlaçların üzerine basılan yeni tarihler Türkiye İlaç ve ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun bilgisi ve onayı ile firmalar tarafından ilaçlara etiket yapıştırılarak güncellenmiş.
Kurum, bu nedenle Covid-19 hastalarının tedavisi için miadı dolmuş ilaçlar verildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirtiyor. Nitekim Favicovir'in bir serisine Türkiye İlaç ve ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun inceleme yaptığını ve ilacın iki sene daha kullanılabileceğine karar verdiğini görüyoruz: “...ürüne 25°C’nin altındaki oda sıcaklığında 24 ay raf ömrü verilmesi uygun.”
Teyit’in ulaştığı Türk Eczacılar Birliği Basın Danışmanı Eczacı Erdal Kart da, firmanın koyduğu son kullanma tarihinin geçmiş olmasının, ilacın kullanılamaz olduğu anlamına gelmediğini söyledi. Kart’ın verdiği bilgiye göre, ilaçların belli serileri test edilerek yeni miat tarihleri eklenebilir. Şu anda bir pandemiden geçildiğinden ve ilaca ihtiyaç olduğundan, bu işlem olağan ve güvenlik tedbirleri çerçevesinde yapılıyor.
Nitekim tarihte ilk kez bir ilacın miadı değiştirilmedi. Daha önce domuz gribi salgınında da ilacın zor bulunması nedeniyle Tamiflu isimli ilacın miadı Sağlık Bakanlığı tarafından değiştirilmiş ve tartışmalara neden olmuştu.
İlaçların neden son kullanma tarihleri var?
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 1979'da tüm reçetesiz ve reçeteli ilaçlarda son kullanma tarihlerinin listelenmesini istemeye başladı. Son kullanma tarihlerine duyulan ihtiyaç, ilaçların zaman, ışık ve nem gibi etkenler sebebiyle bozulabilmesi gerçeğinden kaynaklı.
İlaç üreticileri bir ilacın ömrünü test etmek ve buna göre bir son kullanma tarihi belirlemekle yükümlü; bir ilacın bu tarihten sonra hala güvenli veya etkili olduğunun garantisi, yeni testler yapılmadığı takdirde yok.
Ancak FDA, bazı durumlarda uygun şekilde saklanan belirli tıbbi ürünlerin yapılan testler aracılığıyla stabilitelerini koruduğu görülürse son kullanma tarihlerinin güncellenebileceğini belirtiyor.
The American Medical Association verileri, birçok tıbbi ürünün orijinal son kullanma tarihinin uzatılabileceğini aktarıyor.
