Sözcü gazetesinin 23 Mayıs tarihli “Corona aşısı olan gençlerin kalbinde iltihap korkusu: Resmi inceleme başlatıldı” haberi üzerine, sosyal medyada birçok hesap, gençlerde kalp iltihaplanmasına sebep olduğu gerekçesiyle Covid-19 aşılarını lanetlemeye başladı. Bazı paylaşımlarda aşılama “soykırım”a dahi benzetilmişti.
Sözcü haberi aynı başlık ve içerikle birçok haber sitesinde de yer aldı.
Haberler, ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) 10 Mayıs 2021’de Pfizer-BioNTech Covid-19 aşısının kullanımına 12-15 yaş aralığındaki genç ve çocuklar için izin vermesinin ardından yayıldı. Bazı haber sitelerinde, ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (CDC) Covid-19 aşısı olan bazı ergen ve gençlerde kalp iltihaplanmasına dair ciddi hasarlar meydana geldiğini açıkladığı iddia edildi.
Amerikan Pediyatri Akademisi’nin verilerine göre Covid-19 3,9 milyondan fazla çocuğu enfekte etti. Hastalık nedeniyle bir yılda grip nedeniyle hastaneye kaldırılan çocuk sayısından çok daha fazlası, 16 binden fazla çocuk hastaneye yattı. Salgının başlamasından bu yana sadece ABD’de 300’e yakın çocuk Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
Normalden fazla kalp iltihaplanması vakası bulunmuyor
Miyokardit, kalp kaslarında meydana gelen iltihaplanma anlamına geliyor. Viral enfeksiyonlar, miyokarditin en yaygın nedeni olarak görülüyor. Ancak belli kimyasallara maruz kalma, radyasyon, bağışıklık bozuklukları veya kemoterapi gibi ilaçlara verilen tepkiler bu duruma neden olabiliyor.
İddialara konu olan ilgili açıklama, CDC bünyesinde bulunan Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi tarafından 17 Mayıs’ta yapılmış. CDC, bazı genç ve genç yetişkinlerin Covid-19 aşılamasından sonra miyokardit (kalp iltihaplanması) geliştirmiş olabileceğine dair birkaç raporun incelendiğini belirtiyor. Ancak kurum, iltihaplanmalara aşının neden olduğuna hükmetmiş değil.
Çünkü merkez, ABD sağlık izleme sistemlerinin verilerine göre, aşılama sonrası normalden daha fazla kalp iltihaplanması vakası tespit edilmediğini belirtmiş. Aşılama komitesi, tüm “potansiyel” etkilerin raporlarlanması için vakaları takip ediliyor. Aşı ile doğrudan bağı bilinmeyen bu etkilere “olumsuz ciddi olay” deniyor. Bu şu demek: Bilimsel bazı örüntüler olup olmadığının geniş veri setlerine bakılarak anlaşılması için, aşılama sonrası kişilerin yaşadıkları her bir tıbbi durum, aşı ile ilgili ya da ilgisiz, raporlanıyor.
9 Temmuz 2021'de Avrupa İlaç Ajansı (EMA), kalp iltihabının Pfizer ve Moderna tarafından geliştirilen Covid-19 aşılarının “çok nadir” bir yan etkisi olduğunu açıkladı. Ajans, Covid-19 aşılarının faydalarının herhangi bir riskten çok daha ağır basmaya devam ettiğini söyledi. Ancak doktorlara ve hastalara kalp iltihabı semptomlarının farkında olmaları tavsiye edildi.
Miyokardit Vakfı'na göre, dünyada her yıl yaklaşık 3,1 milyon insanda miyokardit gelişiyor. 25 Mayıs 2021 itibariyle dünyada yaklaşık olarak 1,7 milyardan fazla aşı uygulanmış durumda. Şimdiye kadar nispeten az sayıda miyokardit raporlandığı, vakaların çoğunun hafif olduğu söylenmiş. CDC, durumun genellikle komplikasyon olmadan ortadan kalktığını ve çeşitli virüslerden kaynaklanabileceğini söylüyor.
Teyit, konuyla ilgili bilgi almak için Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi’ne de ulaştı. Komite, aşılama sonrası kalp iltihaplanması vakalarının aşılanan nüfusa göre epey nadir olduğunu belirtti.
CDC 12 yaş ve üstü bireyler için Covid-19 aşılamasını önermeye devam ediyor.
“Risk düşük”
Reuters’a konuşan Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nde bilim insanı Dr. Amesh Adalja, bazı aşıların nadir kalp iltihaplanmalarına neden olabileceğini, fakat şu an Covid-19 aşısı ile nedensel olarak ilişkili olup olmadığını söylemenin mümkün olmadığını belirtti. Uzmana göre, aşıların kalp iltihaplanmasına neden olduğu kesinleşse de, bu risk Covid-19’un neden olabileceği risklerden çok daha hafif, yani aşının faydaları ağır basıyor.
Northeast Ohio Medical University’den enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Richard Watkins da Covid-19 hastalığının kendisinin kalp için çok daha büyük bir risk olduğunu söylüyor.
Ayrıca hala Covid-19 aşısının bilinen ve potansiyel faydaları, olası miyokardit riski dahil, bilinen ve potansiyel risklerden daha ağır bastığı için aşılama 12 yaşından büyük kişilere tavsiye ediliyor. Tedavi alan miyokardit hastaların çoğu, istirahat sonrası hızla iyileşti.
Ek olarak Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya virüs ve aşının riskleri karşılaştırıldığında, koronavirüsün 100 kat daha fazla kalp kası iltihabı yapma riski olduğunu belirtti.
İsrail Sağlık Bakanlığı da Nisan ayında, aşı ile bağı kanıtlanmasa da, Pfizer/BioNTech aşısı olmuş kişilerde az sayıda kalp iltihabı vakası görüldüğünü açıklamış, fakat bu duruma bağlı olarak hayatını kaydeden bir vaka iletilmedi. 1 Haziran 2021'de İsrail Sağlık Bakanlığı Pfizer/BioNTech aşısı sonrası miyokardit görülmesi arasında olası bir bağlantı olabileceğini açıkladı. Ancak bu olası bağlantı henüz kesinleşmiş değil.
CDC'nin yeni açıklaması
Analizin yayınlanmasından sonra, ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, 23 Haziran 2021'de bir açıklama yaptı ve aşı sonrası kalp kası iltihaplanması vaka sayılarını açıkladı. Merkezin açıkladığı verilere göre ABD'de aşılanan 177,4 milyon kişiden 393'ünde kalp iltihaplanması görüldü. Bu her vakanın görülme oranının milyonda 2,2 olması demek. Bu vakalara bağlı ölüm kaydedilmemiş ve çoğu hastanede tedavi gerekmeksizin iyileşmiş. Aşılama sonrası görülen vakalar ile aşılar arasındaki ilişki de halen kanıtlanmadı. CDC açıklamasında bu bağın "muhtemel" olduğunu söylemekle yetindi. Çünkü aşı sonrası genç yetişkinlerde görülen kalp iltihabı vakalarının sayısı, aşıyla aralarındaki bağı ispat etmeye yetmeyecek kadar nadir.
