Sosyal medyada paylaşılan bir gönderide, Covid-19'a yakalananların çeşitli kür ve maddeleri kullanarak iyileşebileceği iddia edildi. Metinde tedavi için zencefilden zerdeçala, adaçayından evde tütsü yakmaya kadar birçok şey öneriliyor.
Covid-19’un kesin bir tedavisi yok
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) internet sitesinde Covid-19 hakkında yer alan bilgilendirme sorularına göre, şu an için hastalığı önleyen ya da iyileştiren kesin bir ilaç yok. DSÖ ilaç ve tedavinin klinik araştırma sürecinde olduğunun altını çizerken, kontrolsüz ilaç kullanımı ile tedavi yöntemlerinden uzak durulması konusunda uyarıda bulunuyor. Şimdilik hastalıktan korunmak için maske takmak, sosyal mesafeyi korumak, el temizliği, göz ve buruna dokunmaktan imtina etmek ve öksürürken önlem almak gibi önlemler salık veriliyor.
DSÖ internet sitesinde pandemiyle beraber çıkan efsanelere de yer veriyor. Bunlardan biri iddia metinde de yer alan sarımsak hakkında. Burada antibakteriyel nitelikte olsa da sarımsağın Covid-19’dan koruduğunu gösteren hiçbir kanıt olmadığı ifade ediliyor. İddia metinde bazı bitkisel ürünlerin antiviral olduğu ifade ediliyor. CDC ise antiviralleri virüslere karşı savaşan reçeteli ilaçlar olarak tanımlıyor.
Koronavirüs enfeksiyonlarında rastgele antiviral kullanılmasının ciddi yan etkilere neden olabileceği de açıklanmış. Dengeli ve sağlıklı beslenmek enfeksiyonlarla mücadeleye destek olabilir ancak spesifik bir gıdayı antiviral olarak tanımlamak doğru değil.
1863’te ABD’de kurulan ve seçkin bilim insanlarının yer aldığı National Academy of Sciences’ın (NAS) internet sitesinde de, hastalık hakkındaki bazı sorular cevaplanmış. Burada da zencefilin Covid-19’dan korumayacağı açıkça belirtilmiş. Ayrıca NAS da hastalık için şimdilik ilaç ya da aşı olmadığını ifade ediyor.
Probiyotiklerin hastalığı önlemede faydası kanıttan yoksun
Metinde yer alan iddialardan biri de probiyotiklerin virüsle savaşarak onları etkisiz hale getirdiği. Probiyotikler genel olarak insan bedenine yararlı mikroorganizmalar. Örneğin yoğurtta bulunan probiyotikler sayesinde, laktoz sindirimi sorunu yaşayanların hayatı kolaylaşabiliyor.
Diğer yandan bazı bilim insanları probiyotiklerin Covid-19’un semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini düşünse de, virüsle savaşmaları pek olası değil.
Ünlü tıp dergisi Lancet’te yayınlanan bir makalede, probiyotiklerin vücut için faydalı olabileceği, ancak Covid-19’a karşı bir etkiden söz edilemeyeceği belirtiliyor. Çalışmada probiyotiklerin yoğun bakım ve ölüm oranına etkisinin belirsiz olduğu saptanmış. Haziran 2020’de yayınlanan başka bir makalede de Covid-19 ila probiyotiklerin bir ilişkisine rastlanmamış. Dünyadaki önemli probiyotik üreticilerinden biri olan BioGaia’nın internet sitesinde yer alan yazıya göre de, Covid-19’dan korunmak için probiyotik tüketmenin anlamı yok.
Covid-19’un ortaya çıkmasının ardından dünyada ve Türkiye’de benzer iddialar sıkça sosyal medyada paylaşıldı. Teyit daha önce çay, sirke, sumak suyu, limon kürü ve soğanın koronavirüse iyi gelmediğine dair analizler yayınladı.
Sosyal medyada paylaşılan tariflerden hareketle doktora başvurmadan gelişigüzel uygulanan tedavilerin kişiler için zararlı olabileceği de unutulmamalı.
