Sosyal medyada yapılan bir paylaşımda, Türkiye ve dünyadan dört üniversitenin sahip oldukları iddia edilen ibadethane ve Nobel ödülü sayıları paylaşıldı. Paylaşımda Columbia, Cambridge ve Chicago üniversitelerinde hiç ibadethane yer almadığı, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nde ise 56 ibadethane olduğu iddia edildi. Ayrıca, alınan Nobel ödülü sayılarında da bir kıyaslama yapıldı. Columbia Üniversitesi’nin 96, Cambridge Üniversitesi’nin 88 ve Chicago Üniversitesi’nin 87 Nobel'i varken, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nin olmadığı öne sürüldü.
Üniversitelerin sitelerinden Nobel sayılarına ulaşılabiliyor
Nobel ödülleri dünyanın en prestijli ödülleri arasında yer alıyor. Ödüller fizik, kimya, tıp veya fizyoloji, edebiyat, ekonomi ve barış alanlarında veriliyor. İlk ödüller 1901 yılında verilmiş. Nobel ödüllerinin resmi sitesinden her yıl hangi dalda, kime ödül verildiğini de görebiliyoruz. Ayrıca üniversitelerin resmi internet sitelerinden de Nobel ödülü alanların isimlerine ve hangi yıl aldıklarına ulaşabiliyoruz.
Paylaşımdaki iddiada, Columbia Üniversitesi’ne ait 96 Nobel ödülü olduğunu görüyoruz. Fakat Columbia Üniversitesi’ne ait 84 ödül var. Bu 84 isimden yedisi halihazırda üniversite için çalışmaya devam ediyor. Sitede yer alan bilgiye göre, bu 84 isimden biri de, Türkiye’den Nobel almış tek isim olan Orhan Pamuk.
Cambridge Üniversitesi’nin 88 Nobel Ödülü olduğu iddiası da gerçeği yansıtmıyor. Çünkü Cambridge Üniversitesi’nin resmi internet sitesinde yer alan bilgiye göre, üniversiteden 109 kişinin toplam 101 Nobeli var. Bunların 33’ü fizik, 27’si tıp, 25’i kimya, 11’i ekonomi, üçü edebiyat ve ikisi barış alanlarında. Chicago Üniversitesi’nin 87 Nobeli olduğu bilgisi de yanlış. Üniversitenin 92 Nobel ödülü olduğu görülüyor.
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nin Nobel sahibi olmadığı ise doğru. Ne Nobel’in resmi internet sitesi, ne de üniversitenin sitesinde böyle bir bilgi bulunuyor.
Columbia, Cambridge ve Chicago üniversitelerinde ibadethane var
Peki Columbia, Cambridge ve Chicago üniversitelerinde ibadethane olmadığı iddiası doğru mu? Bu iddia da yanlış. Her üç üniversitede de farklı inaçlara sahip kişiler için ibadet yerleri bulunuyor.
Columbia Üniversitesi’nin resmi internet sitesinden hem inançlar konusunda görevlendirilen kişilere, hem de ibadet alanı olarak kullanılan yerlerin bilgisine ulaşmak mümkün. Cambridge Üniversitesi’nde de durum değişmiyor. Üniversitenin haritasından ibadet edebileceğiniz alanların konumuna ulaşabiliyorsunuz. Ayrıca üniversitenin resmi internet sitesinde de, eşitlik ve çeşitlilik başlığı altında farklı inançlara sahip kişilerin ibadetleri için alan açıldığını görebiliyoruz.
Cambridge Üniversitesi'nde Müslümanlar için ayrılmış bir ibadethanenin konumu
Chicago Üniversitesi’nde 24 ibadethane olduğu bilgisine de üniversitenin “places for prayer” sayfasından ulaşabiliyoruz. Bu sayfada farklı inançlara mensup kişiler için ibadethanelerin yerleri belirtilmiş.
Chicago Üniversitesi’ndeki ibadet yerlerini gösteren bir harita
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’ndeki ibadethane sayısına ise resmi internet sitesinden ulaşılamıyor. Teyit, ibadethane sayılarıyla ilgili bizzat Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden de bilgi almaya çalıştı. Kurumdan gelen yanıt ise, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nun yedinci maddesi gereği talebimizin karşılanamayacağı yönünde idi.
Diğer yandan 2015 yılında yer alan bir haberde, üniversiteye üç camii ve 53 mescit yapılacağı bilgisi yer alıyor. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi kampüsü içinde faal durumda iki cami var. Bunlardan ilki 2015 yılında açılan 1000 kişilik kapasiteli Turhan Mildon Camii. Bir diğer camii ise, açılışını 2016 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı Tacettin Aslan Camii. Bu caminin kapasitesi ise 3 bin kişi olarak belirlenmiş. 2014’te yapımına başlanan ve 15 bin kişilik kapasitesi olan Terzioğlu Kampüs Camii ise resmi olarak açılmış değil. Caminin 15 Temmuz 2017’de açılması planlanmış, fakat tamamlanabilmesi için 15-20 milyon liraya daha ihtiyaç olduğu için inşaat durma noktasına gelmiş.
Peki üniversitenin sahip olduğu mescit sayısıyla ilgili tahmini bir çıkarımda bulunabilir miyiz? 18 Mart Üniversitesi eski rektörü Sedat Laçiner, 2015 yılında, kampüs içindeki her binaya kadın ve erkekler için mescitler açıldığını açıklamış. Bu sayının 53’ü bulduğu ve daha artacağı da belirtilmiş. Nitekim 2019 tarihli bir haberde de yeni yapılan eğitim fakültesi binasının mescidi olduğu bilgisi yer alıyor.
Laçiner’in beyanını esas alıp üniversiteye ait binaları sayarak farazi bir tahminde bulunulabilir. Üniversitenin iki büyük yerleşkesi var: Terzioğlu ve Anafartalar. Terzioğlu yerleşkesindeki bina sayısı 21. Binaların bazıları ATM alanı, kültür merkezi, açık amfi gibi yapılardan oluşuyor. Buralarda mescit olmadığını varsayarsak 14 binada mescit olabilir.
Diğer yerleşkeler Anafartalar, Dardanos, Biga ve Sarıcaeli kampusündeki binalarda bulunan fakültelerde ve sekiz meslek yüksek okulunda da mescit olduğu varsayılabilir. Böyle düşünerek Çanakkale 18 Mart Üniversitesi dahilinde toplam 20 ila 30 binanın içerisinde mescit olduğunu farz etmek mümkün olabilir. Mescitlerin her biri kadın ve erkek olarak iki adet sayılırsa bu rakam 60'a da çıkabilir. Yani üniversitede 20 ila 60 mescit olduğunu farz etmek mümkün. Ancak elbette bu rakam Laçiner'in beyanı ile yapılmış kaba bir tahmine dayalı.
Sonuç olarak iddiada yer alan dört üniversitenin ibadethane ve Nobel ödülü sayıları Çanakkale Üniversitesi'nin Nobel sayısı dışında gerçeği yansıtmıyor. İddia yanlış bilginin en yaygın yedi türünden uydurmaya örnek.
