22 Kasım 2020 tarihinde sosyal medyada Çin’in Şangay kentinde bulunan Pudong Havalimanı’nda bir kargo çalışanında SARS tespit edildiği iddia edildi. Ayrıca görüntüyle ilgili karantinaya alınmak istenen 14 bin kişinin havalimanından kaçmaya çalıştığı da söylenmiş.
SARS değil, Covid-19 virüsü tespit edildi
Çin’de Temmuz’dan bu yana havalimanlarında nükleik asit, yani virüsün RNA’sını arayan PCR testi uygulanarak kişilerin güncel Covid-19 pozitifliklerine bakılıyor. Ülkenin sivil havacılık düzenleme kurulu 21 Temmuz 2020’de yaptığı açıklamada, Çin uçuşlarındaki yolcuların uçağa binmeden önce negatif nükleik asit testi sonuçları vermeleri gerektiğini belirtmişti.
Şangay Belediye Sağlık Komisyonu resmi sitesinde 9 Kasım 2020 tarihinde kargo bölümü çalışanlarına Covid-19 testi uygulandığı ve test sonuçlarında iki personelin pozitif olduğu, yani yerel yeni vaka görüldüğü bilgisi paylaşılmış. Bu kişilerin Pudong Havalimanı kargo istasyonunda çalıştığı açıklanmış. Bu durum Şangay’da beş ay içindeki ilk yerel Covid-19 vakasıydı. Bu nedenle halkta da bir endişe uyandırdı. Ancak iddialarda olduğu gibi bu kişiler SARS pozitif değil, SARS-CoV-2 yani Covid-19 pozitifler.
Videonun SARS tespit edildiği söylenerek yayılması panik ve endişeyi besleme niyeti taşıyor olabilir, ancak Çin resmi makamları kişilerin Covid-19 olduğunu belirtmiş.
22 Kasım 2020’de de PCR testi yapılmaya devam edildi
22 Kasım 2020 tarihinde de Pudong havaalanında PCR testi yapılmaya devam edildi. Görüntüler Çin’e sosyal medya mecrası Weibo ve Haokan Baidu üzerinden yayıldı. Görüntü açıklamalarında Şangay’da tespit edilen iki yeni vaka olduğu ve gece boyunca havalimanında nükleik asit testi yapıldığı bilgisi yer alıyor. Yine Şangay Belediye Sağlık Komisyonu sitesinde 22 Kasım 2020’de iki yeni teyit edilmiş güncel vaka olduğu söylenmiş.
23 Kasım 2020 tarihinde, Şangay Salgın Önleme ve Kontrol Grubu bir basın toplantısı düzenledi. Bu toplantıda 9 Kasım’daki ilk yerel vakaya ait ayrıntılar paylaşılmış. 23 Kasım sabahı itibariyle ise havalimanında hayatın normale döndüğü görülüyor. Yine Çin’deki televizyon haberlerinde Pudong Havalimanı’ndaki güncel durum aktarılmış.
Video en fazla birkaç hafta önceden olabilir
Bir kaos yaşandığı görülen görüntüler Çin dahil olmak üzere pek çok ülkede 22 Kasım tarihinden olduğu söylenerek paylaşılmış. The Guardian, Washington Post, CNN gibi uluslararası basında da görüntüler güncel olduğu söylenerek yer almış. Ancak iddia paylaşımlarında dikkat edilmesi gereken, virüsün havalimanı çalışanlarında görüldüğü. Bu ifade videonun 22 Kasım’dan birkaç hafta önce, havalimanı çalışanlarının pozitif çıkmasıyla ilk yerel vakaların belirlendiği 9 Kasım’dan da olabileceğini gösterebilir.
22 Kasım’da Weibo’da yapılan paylaşımlarda herhangi bir kaos haberi görülmüyor. İddia videosu ve güncel olarak paylaşılan videolar karşılaştırıldığında her ikisinin de Pudong Havalimanı’ndaki otopark alanından olduğu görülebiliyor.
22 Kasım 2020’de paylaşılan görüntülerde ortalığın sakin olduğu görülüyor. (solda)
İddia paylaşımındaki görüntüde ise bir kaos yaşandığı görülüyor. (sağda)
Teyit, videoyu Çin arama motorlarında ve Weibo gibi sosyal medya mecralarında araştırdı ancak, henüz videonun tam tarihine ulaşamadı. Olası bir gelişmede analiz içerisinde bir güncelleme yapılacak.
