Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde, fotoğrafın Londra’da koruma altına alınan Winston Churchill heykelinin kaplaması üzerine “Açmayın, içinde ırkçı var” yazıldığını gösterdiği iddia edildi. Twitter’da 12 Haziran 2020’de paylaşılan gönderi, yaklaşık 67 bin kez retweet edildi.
Ancak iddia doğru değil. Koruma altına alınan Winston Churchill heykeli üzerine yazılan “Açmayın, içinde ırkçı var” yazısı montaj.
Fotoğraf montajlanmış
25 Mayıs 2020’de Amerika’da beyaz bir polis memuru tarafından George Floyd’un öldürülmesi ile başlayan Black Lives Matter gösterileri, Londra’da yükseldiğinde Winston Churchill heykeli göstericilerin hedefine girmiş ve heykelin üzerine “ırkçı” yazılmıştı. Heykele zarar gelmemesi için heykel koruma altına alındı. Hatta Boris Johnson tarihi bir figürün heykelini korumanın saçma ve utanç verici olduğunu söylemiş, Churchill’in torunu ise heykelin müzeye kaldırılması gerektiğini savunmuştu. Heykel 18 Haziran 2020’de Fransa Başbakanı Macron’un ziyareti üzerine bariyerlerden çıkarıldı.
Ancak heykelin üzerine kapatılan metal plakadaki “İçinde ırkçı var, açmayın” yazısı gerçek değil. Fotoğrafı tersine görsel arama ile aradığımızda, orijinaline rastlıyoruz. Elbette bir yapının aynı açıdan çekilmiş birden fazla fotoğrafı olabilir. Ancak yoldan geçen bisikletli insanlar, arabaların renkleri ve konumları her iki fotoğrafta da aynı. Yani heykelin üzerindeki yazı, fotoğrafa sonradan eklenmiş.
Fotoğrafın montajlı halini Twitter’da paylaşan kullanıcı da, gelen tepkiler üzerine heykelin üzerindeki yazının gerçek olmadığını ifade etti.
Fotoğrafa hata seviyesi tespiti için forensic analizi yaptığımızda, fotoğraftaki yazının montaj olduğunu doğruluyoruz. Analizde, mor bölgeler manipüle edilmiş alanı gösteriyor. Yani heykelin üzerindeki yazının montaj olduğunu görüyoruz.
Paylaşımın gerçek olmadığı ortaya çıktıktan sonra, koruma altına alınan heykel fotoğrafının üzerine başka manipülasyonlar da yapıldı.
Churchill neden “ırkçılıkla” suçlanıyor?
Başbakan Boris Johnson, Britanyalı siyasetçi Winston Churchill’i “önemli bir tarihi figür olarak” ansa da, zaman zaman ırkçı olarak da tanımlanıyor. Churchill’in 1937'de Filistin Kraliyet Komisyonu’nda dile getirdiği "Örneğin, Amerika'nın Kızılderilileri veya Avustralya'nın siyah halkı için büyük bir yanlışlık yapıldığını kabul etmiyorum. Daha güçlü ve daha yüksek seviyeli bir ırkın, dünyevi olarak daha bilge bir ırkın gelip onları yerlerinden etmesi gerçeğiyle bu insanlara karşı yanlış yapıldığını kabul etmiyorum” ifadeleri, ırkçılıkla itham edilmesinin sebeplerinden biri. Churchill Yahudilere, Müslümanlara ve Hintlilere karşı da ayrımcı ifadeler kullanmıştı. Diğer yandan sevenleri II. Dünya Savaşı boyunca faşist Almanya’ya karşı verdiği mücadeleyi epey önemsiyor.
Sonuç olarak iddia doğru değil. Koruma altına alınan Winston Churchill heykeli üzerine yazılan “Açmayın, içinde ırkçı var” yazısı montaj. İddia, hatalı bilginin yedi türünden biri olan manipülasyona örnek.
