CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 25 Temmuz 2022’de Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, iktidara geldiklerinde lüks araçlar hariç otomobillerden alınan Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) dörtte bir oranında düşürüleceğini açıkladı.
Sosyal medyada paylaşılan iddiada ise, CHP’nin, ÖTV’nin sıfırlanması tasarısına hayır dediği iddia edildi. İlgili paylaşımlar cumhurbaşkanına yetki konusunu ansa da, CHP’nin kendi vaadi olan ÖTV’nin sıfırlanmasına vaktiyle hayır dediği mesajı veriyor.
CHP ÖTV’nin sıfıra indirilmesine değil yetki devrine hayır demiş
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıklamasından bir gün sonra, 26 Temmuz 2022’de, Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, motorlu araçlardaki ÖTV ve matrahlarının alt ve üst sınırını üç katına kadar artırma veya sıfıra indirebilme yetkisi veren bir karar yayınlandı.
“Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” başlıklı Resmi Gazete kararına göre, ÖTV sıfırlama yetkisi bakanlar kurulunundan alınarak cumhurbaşkanına verilmiş oldu. Ancak bu bir tebliğ. İlgili kanun teklifi, 1 Ekim 2021’de TBMM’ye geldi. Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne ait karar da, 14 Ekim 2021’de Resmi Gazete’de yayınlanmıştı.
Yani yetki devri, Kılıçdaroğlu’nun açıklamasından bir yıl kadar önce kanunlaşmıştı.
AK Parti milletvekillerinin gündeme taşıdığı kanun teklifinde, “cumhurbaşkanına tütün ürünleri ve araçların ÖTV’leri ve oranlara esas ÖTV matrahlarının alt ve üst sınırlarını üç katına kadar artırma yetkisi verilmesi” ifadesi yer alıyor.
Önerilen teklif maddesi ve kabul edilen teklif maddesi
Teklif, 240 kabule karşı 44 ret oyuyla kabul edilmiş. Paylaşımda bahsedilen CHP’nin ÖTV’nin sıfıra indirilmesini reddettiği iddiası da bu teklif oylaması sonuçlarına dayanıyor.
TBMM’nin sitesinde açık oylama sonuçlarına ulaşabiliyoruz. Toplam 44 ret oyunun 20’sini CHP vekiller vermiş, 115 vekil ise oturuma katılmamış. Diğer muhalefet partilerinden katılan vekiller de ret oyu kullanmış.
CHP’nin ve diğer muhalefet partilerinin teklifi reddetmesinin sebebi, muhalefet şerhinde yazıyor. Şerhte, hem kanunların anayasaya aykırı olamayacağı yönünde hüküm bulunduğunu, hem de anayasada 'cumhurbaşkanı her konuda yetkilidir' gibi bir hüküm olmadığı belirtilmiş. Yani CHP, ÖTV’nin sıfıra indirilmesine değil, bu yetkinin cumhurbaşkanına verilmesine hayır oyu vermiş. (sf. 61)
Zaten bu teklif CHP'nin ret oyuna rağmen kanunlaştı. Yani Cumhurbaşkanı, o günden bu yana yetkiye sahip. Paylaşımlarda ima edilen bir yasama engellemesi de söz konusu değil.
ÖTV oranları 2018’den önce bakanlar kurulunca belirleniyordu
ÖTV oranlarının belirlenmesiyle ilgili tartışmanın temelinde, yeni hükümet sisteminin cumhurbaşkanına getirdiği düşünülen yetkiler yer alıyor. Türkiye 2018 yılında bu sisteme geçmişti.
Özel Tüketim Vergisi Kanunu ise 6 Haziran 2002’de kabul edilmişti. Bu tarihten sonra da kanunla ilgili zaman zaman yeni tebliğler yayınlanmıştı. 2018’den önce oranların belirlenmesiyle ilgili yetki bakanlar kurulundayken 2018’de cumhurbaşkanına devredildi.
Bakanlar Kurulu ifadesinin 2 Temmuz 2018 tarihli, 700 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 143. maddesiyle değiştirildiği bilgisi yer almış.
Muhalefet partileri zaman zaman TBMM’ye KDV ve ÖTV kanunlarında değişiklik yapılmasına dair teklifler sunuyor.
