Sosyal medyada paylaşılan iddiaya göre, İran ve Irak sınırına ulaşan çekirge istilasının sonraki durağı Türkiye olacak. Buna göre Afrika’dan başlayarak dünyaya yayılan ve 400 milyar bireyden oluşan sürünün ülkeye gelmesi bekleniyor.
Binlerce çekirgenin yer aldığı bir video eşliğinde Twitter’da paylaşılan iddia, şimdiye kadar yaklaşık 5 bin kullanıcı tarafından beğenildi. İddia Habererk isimli site tarafından da haberleştirildi.
Ancak iddia doğru değil. Çöl çekirgesi olarak ifade edilen çekirge türü, İran Irak sınırında görülmüş. Ancak bahsi geçen yer, Türkiye’ye yaklaşık bin kilometre uzaklıkta bulunan güney sınırı. Ayrıca Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) konu hakkındaki raporlarına göre, Türkiye risk altında bulunan ülkeler arasında değil.
Türkiye risk altında değil
Şubat 2020’den itibaren birçok Afrika ülkesini etkisi altına alan çöl çekirgeleri istilası hakkında, FAO’nun 10 Mart 2020’de yayınladığı güncel rapora ulaşılabiliyor. Raporda yer alan ve 2-9 Mart 2020 tarihleri arasında ülkelerdeki durumu gösteren haritaya göre, İran Irak sınırının güneyinde kalan bölgede yetişkin çekirge sürüleri var. Haritada Etiyopya, Suudi Arabistan ve Pakistan gibi ülkelerdeki son durumlar da işaretlenmiş.
Raporda çöl çekirgesi sürülerinin gelecek hareketlerini öngören bir projeksiyon da var. Mart Haziran 2020 tarihleri arasını kapsayan projeksiyona göre, çekirgelerin güzergahında Türkiye yer almıyor.
Aynı raporda Şubat 2020 tarihli büyük ölçekli bir harita bulunuyor. FAO, haritadaki ülkeleri "Sakin", "Dikkat", "Tehdit" ve "Tehlike" olarak dört grupta sınıflandırmış. Türkiye bu sınıflandırmalardan hiçbirine konmamış.
FAO tarafından yayınlanan ve Nisan 2020 tahminlerinin de yer aldığı çöl çekirgeleri bülteninde, Türkiye, İsrail, Ürdün, Filistin gibi ülkeler özelinde önemli bir gelişme olmayacağı da ifade edilmiş. (sf. 6)
Normal çekirgelere nazaran, hızlı adapte olma ve uzun yol kat edebilme becerilerine sahip çöl çekirgeleri, Afrika ülkelerinde yaşamı etkiliyor. Business Insider’da yer alan habere göre sadece Kenya’daki bir sürü, 200 milyar çöl çekirgesi barındırıyor. Milyarlarca çekirgeden oluşan sürünün tükettiği gıda, 84 milyon kişinin bir günde tükettiğine denk. Her bir çekirge, bir günde kendi ağırlığı kadar yemek yiyor.
Yine BBC’de yer alan 10 Mart 2020 tarihli başka bir haberde de, çöl çekirgelerinin Haziran ayında daha da tehlikeli olabileceği ifade ediliyor. Son olarak National Geographic'de yer alan konu hakkındaki bir yazıda sürü istilalarının, sıcak geçen aylar ve küresel iklim değişikliğiyle bağlantılı olduğunun altı çiziliyor.
Sonuç olarak Afrika’da görülen çöl çekirgelerinin yakın gelecekte Türkiye’ye de geleceği iddiası bilimsel dayanaktan yoksun. Bahsi geçen iddiayı sosyal medyada en çok paylaşılan yanlış bilgi türlerinden “çarpıtma” kategorisine yerleştirmek mümkün.
